Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 79: Đọc văn: Từ ấy (Tố Hữu) - Hoàng Thị Thủy

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY Cễ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THAO GIẢNG LỚP 11D, MễN NGỮ VĂNTIẾT 79 - ĐỌC VĂN: TỪ ẤY (TỐ HỮU)Giỏo viờn thực hiờn: Hoàng Thị ThuỷTrung tõm GDTX Vũ ThưKiểm tra bài cũChọn đỏp ỏn đỳngCõu 1: Qua bài thơ “Chiều tối” em cảm nhận được vẻ đẹp tõm hồn nào của nhà thơ chiến sĩ Hồ Chớ Minh ? A. Tỡnh yờu thiờn nhiờn.B. Tỡnh yờu cuộc sống.C. Niềm lạc quan yờu đời.D. Tỡnh yờu thiờn nhiờn, yờu cuộc sống, ý chớ vượt lờn hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà thơ chiến sĩ Hồ Chớ Minh.Kiểm tra bài cũCõu 2: Bức chõn dung tự hoạ Hồ Chớ Minh trong tập: “Nhật kớ trong tự” được thể hiện qua những phương diện nào ?A. Một tấm gương nghị lực phi thường, một bản lĩnh thộp vĩ đại, khụng cú gỡ cú thể lung lạc được.B. Một tõm hồn yờu nước thiết tha và khao khỏt tự do.C. Một nghệ sĩ tài hoa, một trớ tuệ linh hoạt và nhọn sắc, rất dễ xỳc động với vẻ đẹp thiờn nhiờn và rất dễ xỳc động trước cảnh ngộ thương tõm của con người, một tấm lũng yờu thương bao la đối với nhõn loại cần lao, với cuộc sống nơi trần thế cũn nhiều đau khổ.D. Cả 3 phương ỏn trờn.TỪ ẤY ( Tố Hữu ) 1/ Tỏc giả Tố Hữu ( 1920-2002): - Nguyễn Kim Thành. - Quờ: Thừa Thiờn - Huế. - kết nạp Đảng Cộng sản năm 1938. - Tố Hữu đến với thơ và cỏch mạng cựng một lỳc. Con đường thơ của ụng luụn gắn liền và song hành với cỏc chặng đường của cỏch mạng Việt Nam. Tố Hữu là nhà thơ lớn của dõn tộc; là lá cờ đầu của thơ ca cỏch mạng Việt Nam thế kỷ XX. TỪ ẤY ( Tố Hữu )I - Tỡm hiểu chung : I . Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả Tố Hữu (1920 - 2002) 2. Bài thơ “Từ ấy”:. - Nằm trong phần “ Máu lửa” của tập thơ “Từ ấy”(sỏng tác vào tháng 7-1938). - Đánh dấu thời điểm Tố Hữu được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. TỪ ẤY ( Tố Hữu )Từ ấyMáu lửaXiềng xíchGiải phóngCâú trúc tập thơ Từ ấy I . Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả Tố Hữu (1920 - 2002) 2. Bài thơ “Từ ấy”:. TỪ ẤY ( Tố Hữu ) I . Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả Tố Hữu (1920 - 2002) 2. Bài thơ “Từ ấy”:. TỪ ẤY ( Tố Hữu ) Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời. Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ Không áo cơm, cù bất cù bơ TỪ ẤY ( Tố Hữu )Tháng 7 - 1938I. Tỡm hiểu chung:II. Đọc - hiểu bài thơ: 1. Đọc và tỡm bố cục:II. Đọc - hiểu bài thơ: 1. Đọc và tỡm bố cục:- Đọc : chớnh xỏc, diễn cảm .- Bố cục : 3 phần + Khổ 1: Niềm vui sướng, say mờ khi gặp lý tưởng của Đảng. + Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống. + Khổ 3 : Sự chuyển biến trong tỡnh cảm.TỪ ẤY ( Tố Hữu )2.Tìm hiểu chi tiết * Hai câu đầu: “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim”TỪ ẤY ( Tố Hữu )a. Khổ 1: Niềm vui sướng, say mê khi gặp lý tưởng của Đảng .Bút pháp tự sự.3.Tìm hiểu chi tiết a .Khổ 1: Niềm vui sướng, say mê khi gặp lý tưởng của Đảng. “Nắng hạ” “Mặt trời chõn lớ” Lý tưởng của Đảng toả ra những tư tưởng đúng đắn, hợp lẽ phải, báo hiệu những điều tốt lành cho cuộc sống. Cách thể hiện cho thấy thái độ thành kính, ân tình. TỪ ẤY ( Tố Hữu )* Hai câu đầu: Bút pháp tự sự. “Từ ấy”: Mốc thời gian có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Được kết nạp vào Đảng.ẩn dụ: Lý tưởng cộng sản như một nguồn sáng mới làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ  liên kết sáng tạo giữa hình ảnh và ngôn ngữ.  ánh sáng rực rỡ của một ngày nắng hạ.  ánh sáng kỳ diệu của Đảng. Động từ chỉ ánh sáng của Đảng đã làm thay đổi nhận thức, tư tưởng, tình cảm .“Bừng”“chói” ánh sáng phát ra đột ngột, ấm nồng.  ánh sáng có sức xuyên thấu mạnh mẽ.a. Khổ 1:* Hai câu sau : “Hồn tụi là một vườn hoa lỏ Rất đậm hương và rộn tiếng chim ”TỪ ẤY ( Tố Hữu )“Hồn tôi”“Vườn hoa lá; đậm hương; rộn tiếng chim”( Tâm hồn nhà thơ)(Thiên nhiên tràn đầy sức sống)So sánh Tố Hữu đón nhận lý tưởng của Đảng như cỏ cây hoa lá đón ánh sáng mặt trời: + Cỏ cây xanh tươi nhờ ánh sáng mặt trời . + Nhà thơ thêm yêu đời và cuộc đời có ý nghĩa là nhờ ánh sáng lý tưởng của Đảng.Bút pháp trữ tình lãng mạn.Niềm vui sướng, say mê khi gặp lý tưởng của Đảng . - Cách so sánh mới lạ và độc đáo. - Hình tượng thơ đẹp rực rỡ có giá trị thể hiện niềm hạnh phúc lớn lao của người thanh niên yêu nước khi bắt gặp lí tưởng cách mạng.	Bằng bỳt phỏp tự sự kết hợp với bỳt phỏp trữ tỡnh lóng mạn, đoạn thơ đó thể hiện tỡnh cảm chõn thành, trong trẻo và hết sức nồng nhiệt của một thanh niờn lần đầu tiờn được tiếp nhận lý tưởng của Đảng, tỡm được hướng đi đỳng đắn cho cuộc đời mỡnh. TỪ ẤY ( Tố Hữu )3.Tìm hiểu chi tiết a .Khổ 1: Niềm vui sướng, say mê khi gặp lý tưởng của Đảng.TỪ ẤY ( Tố Hữu )b. Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống . “Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”. “Buộc” “Trang trải” “Trăm nơi” “Hồn khổ” “Khối đời”- Lặp từ : “ Để, với” tạo ra nhịp thơ dồn dập nói lên sự gắn bó đoàn kết .b. Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống.TỪ ẤY ( Tố Hữu )“Tôi”Tự nguyệnTấm lòng đồng cảm Sức mạnh đoàn kết - Cái tôi cá nhân hoà với cái ta chung toàn dân tộc.- Tấm lòng nhà thơ gắn bó với những con người cần lao.Ngôn ngữ giàu nhạc điệu thể hiện nhận thức sâu sắc của tác giả về mối quan hệ với quần chúng và sức mạnh đoàn kết trong đấu tranh cách mạng.- Khổ thơ thứ 2 cú kết cấu là một cõu thơ dài được ngắt làm 4 dũngTúm lại: Tố Hữu đó tỡm thấy niềm vui và sức mạnh mới khụng chỉ bằng nhận thức mà cũn bằng tỡnh cảm yờu mến và sự giao cảm của trỏi tim mỡnh với mọi người. TỪ ẤY ( Tố Hữu )b. Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống.c. Khổ 3: “Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ Không áo cơm cù bất cù bơ” TỪ ẤY ( Tố Hữu )Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ. 3 . Khổ 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ. Điệp từ là + từ khẳng định đã là: sự chuyển biến nhận thức.TỪ ẤY ( Tố Hữu )“Tôi đã là”“con”“em”“anh”Đại từ khẳng định tình cảm gia đình đầm ấm, ruột thịt.“Vạn”: Số từ ước lệ chỉ số đông liên tưởng về cộng đồng dân tộc. Lời thơ ấm áp, tin yêu và tràn đầy tinh thần trách nhiệm. Tố Hữu đã thay đổi hoàn toàn: Từ tâm hồn đến quan hệ; từ lí trí đến tình cảm, trách nhiệm, đạo lý làm người.3. Khổ 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của nhà thơ. - Đối tượng nhà thơ gắn bó: + “Vạn nhà”: Đông đảo quần chúng nhân dân. + “Vạn kiếp phôi pha”: Những kiếp sống mòn mỏi đáng thương, cơ cực. + “Cù bất cù bơ”: Lang thang không chốn nương thân. Tấm lòng căm gịân của nhà thơ trước bao bất công, ngang trái của cuộc đời cũ. Họ chính là động lực giúp Tố Hữu hăng say hoạt động cách mạng. Là đối tượng sáng tác. Tố Hữu khẳng định mối liên hệ sâu sắc giữa văn học và cuộc sống.TỪ ẤY ( Tố Hữu )Nghệ thuật- Giọng thơ sôi nổi, cảm xúc tha thiết chân thành, lời thơcó sự kết hợp hài hoà giữa chất tự sự và trữ tình.- Hình tượng thơ có vẻ đẹp rực rỡ, phong phú giàu khả năng biểu đạt.Nội dung- Niềm vui lớn khi bắt gặp lí tưởng Cộng sản.- Diễn tả vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ Cộng sản.- Bài thơ như một tuyên ngônvề lí tưởng và nghệ thuật của Tố Hữu.Tổng kếtTừ ấy là một tâm hồn trong trẻo của tuổi 18 đi theo lý tưởng cao đẹp dám sống, dám đấu tranh.	 (Tố Hữu)Luyện tập:Bài thơ Từ ấy có nội dung cơ bản gì?Niềm vui lớn của nhà thơ khi được giác ngộ lí tưởng cộng sản đã cất lên tiếng reo vui trước cuộc đời.Niềm vui lớn của nhà thơ khi được giác ngộ lí tưởng cộng sản và nhờ lí tưởng đó biết cách gắn bó cá nhân mình với quần chúng nhân dân để tạo cho mình một sức mạnh tinh thần to lớn.Nhờ lí tưởng cộng sản, nhân vật trữ tình đã biết gắn bó cá nhân mình với quần chúng nhân dân để tạo cho mình một sức mạnh tinh thần to lớn. Vì được đón nhận lí tưởng cách mạng, được mặt trời chân lí chói qua tim để trở thành một người chiến sĩ cộng sản.Củng cố.Hướng dẫn về nhà1. Học và nắm nội dung chớnh của bài Từ ấy2. Tỡm hiểu bài đọc thờm Lai Tõn của Hồ Chớ MinhHướng dẫn:Đọc và trả lời cõu hỏi ở cuối bàiXIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN