Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 85: Đọc văn: Chiều tối (Mộ - Hồ Chí Minh) - Trần Đình Thao

BAI TAP TRAC NGHIEMI:\Bai chieu toi tich hop Violet\AAA\Package - Trac nghiem V\Trac nghiem V.exeE:\PHIM TU LIEU\Clip ve con duong cuu nuoc cua Nguyen Ai Quoc.flvTiết 85: Chiều Tối (Mộ) Hồ Chí MinhGiáo viên thực hiệnTrần Đỡnh ThaoTrường THPT Trường Chinh – EaH’leoChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungI. Tiểu dẫn1. Đôi nét về tập: “Ngục trung nhật ký”(1890-1969)Bút tích trang đầu và trang cuối tập “ Ngục trung nhật ký”Chiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungI. Tiểu dẫn1. Đôi nét về tập: “Ngục trung nhật ký”Hoàn cảnh ra đời : 29/8/1942 10/9/1943 khi Bác bị giam cầm- Thể loại: Nhật ký bằng thơ 	Hướng nộiHướng ngoại- Số lượng: 134 bài- Văn tự: Chữ Hán2.Hoàn cảnh ra đời bài thơSáng tác vào thời điểm cuối ngày trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo, cuối thu 1942.Chiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungI. Tiểu dẫn1. Đôi nét về tập “Nhật ký trong tù”Bản đồ chuyển lao mà Bác đã trải quaII. Văn bản1. So sánh nguyên tác với bản dịch thơ.Chiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungI. Tiểu dẫn倦 鳥 歸 林 尋 宿 樹 孤 雲 慢 慢 度 天 空 山 村 少 女 磨 包 粟 包 粟 磨 完 爐 已 烘 Quyện điểu quy lõm tầm tỳc thụ,Cụ võn mạn mạn độ thiờn khụng ; Sơn thụn thiếu nữ ma bao tỳc,Bao tỳc ma hoàn lụ dĩ hồng. Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ, Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không; Cô em xóm núi xay ngô tối, Xay hết, lò than đã rực hồng. (Người dịch: Nam Trõn)暮MộChiều tối - Câu 2:Bỏ chữ “cô”Chữ “mạn mạn” dịch là “nhẹ”Câu 3:+ Bản dịch thêm chữ “tối” + Chữ “ thiếu nữ” dịch là “ cô em”Dịch chưa sát 2. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật 3. Bố cục: (gồm 2 phần) - Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên buổi chiều muộn- Hai câu sau: Bức tranh đời sống con ngườiII. Văn bản1. So sánh nguyên tác với bản dịch thơ.Chiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungI. Tiểu dẫnB. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tối- Điểm nhìn: Bầu trờiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chung_ Hình ảnh Cánh chimChòm mây B. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chung* Hình ảnh : “chim bay về tổ”Mang tinh chất ước lệ, cổ điểnHình ảnh cánh chim mỏiTả thực cánh chim mệt mỏi về tổ sau một ngày kiếm ănHình ảnh người tù mệt mỏi sau một ngày bị tù đàyChiều tối(Mộ) - Hồ Chí MinhQuan niệm: Cái đẹp là ở phía sự sốngThể hiện sự gắn bó giữa hiện thực với sự sống là sự hoà hợp cảm thông giưa tâm hồn nhà thơ với cảnh vật thiên nhiênA. Tìm hiểu chungB. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tối* Hình ảnh : “chim bay về tổ”B. Tìm hiểu bài thơI. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chung* Hình ảnh : “chòm mây”“mạn mạn” : lững lờ chầm chậm trôiphong thái ung dung, thanh thản“ độ thiên không” : giữa bầu khôngkhông gian cao rộng, trong trẻo, êm ả“cô vân” : lẻ loigợi buồnHình ảnh thơ vừa biểu hiện không gian vừa biểu hiện tâm trạngB. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chung* Hai câu thơ đầu- Bức tranh thiên nhiên vừa cổ điển, vừa gắn bó với hiện thực đời sống	Thể hiện tình yêu thiên nhiên mà chiều sâu là tình yêu sự sống của Bác- Hình ảnh con người ung dung, thư thái, ý chí, nghị lực phi thường làm chủ hoàn cảnh vượt qua những khó khăn thử thách.- Sử dụng bút pháp nghệ thuật chấm phá, tả cảnh ngụ tình, lấy điểm tả diệnB. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungII: Bức tranh đời sống con người ( 2 câu thơ cuối)Điểm nhìn : mặt đấtHình ảnh Cô gái xay ngô Lò than rực hồng* Hình ảnh : “ Thiếu nữ xóm núi xay ngô” Con người: thiếu nữ xóm núi là chủ thể, trung tâm của bức tranh- Công việc: Xay ngô sự vất vả nặng nhọc  Hình ảnh con người trong lao động: Trẻ trung, khoẻ mạnh, sống động Hoài Thanh: “ Đó là hình ảnh tuyệt đẹp về cuộc đời lao động vất vả mà vẫn ấm cúng vẫn đáng quý đáng yêu”. Quan niệm: Cái đẹp là ở cuộc sống lao độngB. Tìm hiểu bài thơI. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungII. Hai câu kết: Bức tranh đời sống con người* Hình ảnh : “ Thiếu nữ xóm núi xay ngô” Tác giả đã quên cảnh ngộ của mình mà quan tâm, chia sẻ, cảm thông với cuộc sống nhọc nhằn, vất vả của người dân lao động Trung Quốc.( thể hiện tinh thần nhân đạo quốc tế Hồ Chí Minh) - Nghệ thuật láy âm vắt dòng: “ma bao túc” “bao túc ma hoàn” thể hiện:+ Nhịp tuần hoàn, sự nhịp nhàng uyển chuyển trong động tác xay ngô+ Cô gái chăm chỉ, cần mẫn với công việc một cách liên tụcB. Tìm hiểu bài thơI. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungII. Hai câu kết: Bức tranh đời sống con người* Hình ảnh : “ Thiếu nữ xóm núi xay ngô” * Hình ảnh : “ lò than rực hồng”Lò than rực hồnghơi ấmánh sángấm lên không khí giá lạnh, ấm lòng ngườisáng lên không gian tối, khuôn mặt thiếu nữ, tâm hồn nhà thơNgọn lửa của sinh hoạt gia đình ấm cúng của lao động, sự sống tạo nên âm hưởng lạc quanHình ảnh Bếp lửa rực hồngB. Tìm hiểu bài thơI. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungII. Hai câu kết: Bức tranh đời sống con người* Hình ảnh : “ Thiếu nữ xóm núi xay ngô” * Hình ảnh : “ lò than rực hồng” - Chữ “hồng” là nhãn tự của bài thơ “Với câu kết đặc biệt là chữ “hồng” ta cảm thấy tâm hồn Bác đang reo vui trên ngọn lửa nơi xóm núi để quên hẳn mình là người tù chưa được dừng chân trên con đường đầy ải tối tăm”.(GS Nguyễn Đăng Mạnh)  Thời gian đêm tối mà không gian không hề tăm tối, con người đã thắp lên ngọn lửa tạo lên ánh sáng và hơi ấm Sự vân động hướng về sự sống và ánh sángB. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungII. Bức tranh đời sống con ngườiIII. Tổng kết: “ Chiều tối ”Bức tranh cuộc sống con ngườiBức tranh thiên nhiênLòng thương yêu con người, khao khát hạnh phúc gia đình ấm cúngTình yêu thiên nhiên, khao khát sống hoà cùng thiên nhiên ý chí, nghị lực phi thường Vẻ đẹp tâm hồn hồ chí minh1. Nội dungVẻ đẹp cổ điểnVẻ đẹp hiện đại - Khai thác thi đề phổ biến “ chiều tối” - Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt - Văn tự: chữ Hán - Bút pháp: tả cảnh ngụ tình không miêu tả mà chỉ gợiCó sự vận động của cảnh, sự vận động hướng về sự sống-Nhân vật trữ tình là trung tâm, chủ thể trong bức tranh thiên nhiênB. Tìm hiểu bài thơI. Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tốiChiều tối(Mộ)- Hồ Chí MinhA. Tìm hiểu chungII.Bức tranh đời sống con ngườiIII. Tổng kết: 1. Nội dung 2. Nghệ thuật: Đậm sắc thái cổ điển mà hiện đại Nghiêng về cảm hứng thiên nhiên, không gian rộng lớn-Nhân vật trữ tình không phải là ẩn sĩ mà là chiến sĩ với chất thép trong con người cách mạngIV. Ghi nhớ : (SGK)V. Luyện tập củng cố bài:Bài tập 1, 2, 3 SGKI:\Bai chieu toi tich hop Violet\AAA\Package - Cung co\Cung co.exeGìờ học kết thúc!Kính Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻHạnh phúc thành đạt!Chúc Các em học sinh!Chăm ngoan học giỏi