Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 95,96: Đọc văn: Người trong bao (A.P.Sê-Khốp)

ĩ danh dự Viện hàn lâm khoa học Nga.- Là một trong những đại biểu kiệt xuất cuối cùng của văn học hiện thực Nga. 	Cuộc đời: AN-TÔN PÁP- LÔ- VÍCH SÊ –KHỐP ( 1860-1904) MỘ SÊ-KHỐPI- TIỂU DẪN: 1. Tác giả Sê – Khốp (1860- 1904) 	Sự nghiệp sáng tác: - Khá đồ sộ hơn 500 truyện ngắn và nhiều vở kịch.- Tác phẩm chính: + Truyện: Anh béo anh gầy, Phòng số 6, Con kì nhông, + Kịch: Vườn anh đào, Ba chị em, Hải âu, Truyện ngắn của ông thường ngắn gọn, giản dị nhưng lại đặt ra vấn đề có ý nghĩa xã hội to lớn, ý nghĩa nhân bản sâu xa. MỘT SỐ TÁC PHẨM CỦA SÊ- KHỐP TẠI VIỆT NAM I- TIỂU DẪN: 1. Tác giả Sê – Khốp (1860- 1904) 2. Tác phẩm Người trong bao. a. Hoàn cảnh ra đời:- Tác phẩm viết vào năm 1898 trong thời gian nhà văn dưỡng bệnh ở thành phố I-an-ta, bán đảo Crưm, biển Đen.- XH Nga ngạt thở trong bầu không khí nơng nơ chuyên chế nặng nề cuối thế kỷ XIX.b. Bố cục: cĩ 2 cách chia* Cách 1:- Đoạn 1: Từ đầu  không nói thêm điều gì.- Đoạn 2: Còn lại. Mộtđoạn đời của Bê-li-cốp.Cuộc sống của người dân thànhphố trước và sau cái chết của Bê-li-cốp. * Cách 2: + Mở truyện: Câu chuyện ở nhà kho giữa bác sĩ 	I – van I – va – nưt và thầy giáo Bu – rơ – kin. + Thân truyện: Về cuộc đời và tính cách của Bê – li – cốp. + Kết truyện: Nhận xét của bác sĩ – người nghe chuyện.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Hãy tĩm tắt truyện ngắn “Người trong bao” của Sê -khốp ? Tĩm tắt: Nhân vật Bê-li-cốp: Ngoại hình – lối sống – ý nghĩ- thĩi quen, lối sống  tính cách  ảnh hưởng  chết  thơng điệp Ô TRONG BAO ĐỒNG HỒ TRONG BAO DAO GỌT BÚT CHÌ TRONG BAO a) Chân dung Bê-li-cốp:II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 	Thảo luận nhĩm: 06’ Chân dung nhân vật Bê – li – cốp được miêu tả như thế nào? (qua ngoại hình, lối sống, ý nghĩ, thĩi quen, sinh hoạt). Từ đĩ khái quát nên tính cách của ơng ?1. Giá trị nội dung:1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: a) Chân dung Bê-li-cốp:  Ngoại hình: + Đi giày cao su ngay cả khi đẹp trời, cầm ơ, đeo kính râm. + Mặc áo bành tơ dựng cổ, gương mặt nhỏ, đơi mắt nhỏ. + Lỗ tai nhét bơng, luơn đội mũ. Luơn mang theo bao đựng mọi thứ: ơ, đồng hồ, dao gọt bút chì, cả gương mặt cũng giấu sau cổ áo.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: a) Chân dung Bê-li-cốp:  Lối sống: + Thu mình trong vỏ ốc, tạo cái bao ngăn cách, lập dị, cơ độc. + Nhút nhát, ghê tởm hiện tại. + Sùng bái, ngợi ca quá khứ (tiếng Hi Lạp cổ). + Ghét và sợ cái mới (việc đi xe đạp), tự hài lịng với lối sống cổ hủ của mình. II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: a) Chân dung Bê-li-cốp:  Ý nghĩ: + Luơn giấu trong bao, luơn “sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì”. + Chỉ thích sống và tin vào những thơng tư, chỉ thị giáo điều, máy mĩc.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: a) Chân dung Bê-li-cốp:  Thĩi quen, sinh hoạt: + Đến nhà bạn chơi, kéo ghế ngồi, nhìn quanh, im như phỗng, cáo từ  duy trì mối quan hệ tốt đẹp. + Ở nhà vẫn mặc áo khốc, đội mũ, đĩng cửa, cài then. + Khi ngủ kéo chăn trùm kín mít, đi xe ngựa kéo mui lên  tách biệt với thế giới bên ngồi.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: Bê – li – cốp là một con người cĩ tính cách kỳ quái, hèn nhát, máy mĩc, lạc hậu, thu mình trong “bao” và tự hào, hạnh phúc vì điều đĩ – kiểu người “trong bao”, lối sống “trong bao”. * Nhận xét: - Đáng ghét: + Tự thu mình vào trong bao, muốn mọi người cũng vậy. + Sống ích kỷ.- Đáng thương: Khơng dám sống với cảm xúc thực của mình.Cĩ ý kiến cho rằng: “Lối sống của Bê-li-cốp thật đáng ghét, người khác lại cho rằng đáng thương”. Ý kiến của anh (chị) thế nào ?Thảo luận 03’ a) Chân dung Bê-li-cốp:II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: b) Ảnh hưởng của Bê-li-cốp đối với mọi người xung quanh:  Khi Bê – li – cốp cịn sống: + Mọi người căm ghét, sợ hãi, xa lánh, + Họ bị ám ảnh triền miên, bị đầu độc suốt 15 năm.  Sự ảnh hưởng mạnh mẽ và dai dẳng. a) Chân dung Bê-li-cốp:II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.1 Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp: b) Ảnh hưởng của Bê-li-cốp đối với mọi người xung quanh:  Khi Bê – li – cốp đã chết: + Mọi người thốt khỏi gánh nặng, nhẹ nhàng, thoải mái. + Cuộc sống lại như cũ: mệt nhọc, vơ vị, tù túng,  Lối sống ấy vẫn tồn tại, ảnh hưởng mọi người. Lối sống ấy đã ô nhiễm, đầu độc, làm cho họ sợ hãi, ám ảnh tinh thần mọi người suốt 15 năm.Trường nơi Bê-li-cốp làm việcẢnh hưởng(15 năm)Trường họcKhu phốDai dẳngKhơng khí nặng nề Va-ren-ca và Cô-va-len-cô đi xe đạp a) Nguyên nhân:II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.2 Về cái chết của Bê – li – cốp:+ Vì bị ngã đau, lại mắc bệnh nặng lại khơng chịu chữa.+ Vì bị sốc nặng trước thái độ và hành động của chị em Va-ren-ca: tiếng cười  Đĩ là tiếng cười của mọi người, của dư luận xã hội.Thảo luận 03’Tại sao Bê-li-cốp chết và cái chết đĩ cĩ ý nghĩa như thế nào? b) Ý nghĩa:II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.2 Về cái chết của Bê – li – cốp:+ Đĩ là sự giải thốt vì hắn đã tìm được cho mình cái bao an tồn và bền vững nhất “Quan tài”.+ Đĩ là cái chết tất yếu. Tạng người và cách sống của y, trước sau gì cũng bị hoặc tự tiêu diệt.II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.3 Hình ảnh biểu trưng “cái bao”:	+ Nghĩa đen: dùng để bao, gói đựng đồ vật, hàng hoá,+ Nghĩa bóng: chỉ cuộc sống, tính cách của Bê-li cốp.+ Nghĩa biểu trưng: kiểu người, lối sống “trong bao” đã và đang tồn tại ở nước Nga. Xã hội Nga cuối thế kỉ XIX là một cái bao khổng lồ, trói buộc tù hãm, ngăn chặn tự do của mọi người.- Được lặp lại 12  sáng tạo nghệ thuật độc đáo, gợi	 nhiều ý nghĩa: Đáng phê phán,lên án Lối sống, tính cách “trong bao” củaBê-li-cốp Kiểu người“trong bao” Cần thoát ra khỏi cuộc sống “trong bao” để đem lạisựï tốt đẹp và tiến bộ cho xã hội . Cái baoTrong sinh hoạt hàng ngày của Bê-li-cốp II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Giá trị nội dung:	1.3 Hình ảnh biểu trưng “cái bao”:	 Qua hình ảnh “cái bao”, em hãy khái quát nên chủ đề tư tưởng của tác phẩm? * Chủ đề tư tưởng Lên án, phê phán mạnh mẽ kiểu người trong bao, lối sống hèn nhát, thu mình và tác hại của nĩ đối với hiện tại và tương lai của nước Nga. Bức thiết cảnh báo và kêu gọi mọi người cần phải thay đổi cách sống, cần tự vượt lên hồn cảnh, sống cĩ trách nhiệm với chính mình và mọi người. II- ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 2. Giá trị nghệ thuật:	 - Cách kể chuyện: + Người kể chuyện là nhân vật trong truyện (Bu –rơ-kin) + Tác giả : ngơi thứ ba.  Vừa đảm bảo được tính khách quan vừa thể hiện được tính 	chủ quan. - Giọng kể : Mỉa mai, châm biếm mà trầm tĩnh, bức xúc. Cấu trúc đặc biệt: truyện lồng truyện. Xây dựng NV điển hình: cĩ lối sống “trong bao”  ý nghĩa xã hội, triết lý. Xây dựng hình ảnh: biểu tượng (cái bao) Cách kết thúc truyện: Trực tiếp phát biểu chủ đề, cĩ lời bình: (“Không thể sống mãi như thế được”)  Gây ấn tượng mạnh. NT xây dựng tình huống độc đáo: cao trào, thắt - mở Phân tích tâm lý nv, đối lập điêu luyệnIII- TỔNG KẾT: Ghi nhớ SGK	 Theo em, kiểu người trong bao có ý nghĩa thời sự như thế nào đối với nước Nga và thế giới lúc bấy giờ? 	  Kiểu người đó ngày nay còn tồn tại không? 	  Theo em, kiểu người đó chỉ có thể mất đi khi nào?* Ý nghĩa thời sự của tác phẩm:- Người trong bao- Một kiểu người xuất hiện ở nước Nga kỷ XIX và ở khắp nơi trên thế giới. - Ngày nay vẫn tồn tại với nhiều biến thể, dị bản khác nhau - Chỉ mất đi khi XH trong sạch, mục đích sống của cá nhân thống nhất với cộng đồng.IV- LUYỆN TẬPCÂU HỎI TRẮC NGHIỆM Câu 1: Các đồ vật của Bê-li-cốp có đặc điểm gì giống nhau?A- Đều rất sang trọng đắt tiền C- Đều rất giản dị, cũ kĩ B- Đều rất tiện dụng D- Đều được đặt trong baoCâu 2: Dòng nào nói đúng ý nghĩ thường xuyên xuất hiện trong đầu Bê-li-cốp?A- Sợ nhỡ xảy ra chuyện gìB- Sợ có ai đến nhà hắn mà không nói trướcC- Sợ có tiếng chuông điện thoại reo trong đêmD- Sợ có ai đó làm hắn giật mìnhCâu 3 : Nhan đề “ người trong bao” đúng với kiểu người nào sau đây ?Hay tự ti và hà tiện .Hay sợ hãi và sống bạc nhược Bị mọi người xa lánh .Không thích giao tiếp với mọi người . A B C DCâu 4 : Thái độ kính trọng đối với chính quyền của Bê-li-cốp cũng là một thứ bao nhằm để che đậy điều gì ở hắn ? Tâm lí thích vuốt ve , nịnh bợ những kẻ có quyền .Tâm lí thích doạ nạt , hống hách trước những người trẻ tuổi .Tâm lí hèn nhát , run sợ trước quyền lực .Tâm lí cầu cạnh , dựa dẫm vào quyền lực . B C D ACâu 5 : Việc Bê-li-cốp đến nhà hai chị em Va-len-ca để nói chuyện về việc hai người đã đi xe đạp , cho thấy hắn là người như thế nào ?Không muốn người khác hơn mình .Bảo thủ , rất sợ cái mới .Coi thường người trẻ tuổi hơn mình .Coi thường phụ nữ . A B C DCâu 6: Sau đám tang Bê-li-cốp, mọi người “đều cảm thấy nhẹ nhàng , thoải mái . Nhưng chưa đầy một tuần sau, cuộc sống đã lại diễn ra như cũ , nặng nề , mệt nhọc , vô vị” . Tại sao như thế ?	Bởi vì mọi người đã bị ám ảnh suốt 15 năm 	trời nên không thể dễ quên.Bởi vì hồn ma Bê-li-cốp trở về đầu độc 	cuộc sống mọi người.Bởi vì kiểu người trong bao, lối sống trong 	bao vẫn còn .Vì họ không còn bị xét nét bởi những giáo 	điều. A B C DCâu 7 : Qua đoạn trích “Người trong bao”, nhà văn Sê-khốp muốn”:	Phê phán lối sống hèn nhát, bạc nhược, bảo thủ, ích kỉ từ đó thức tỉnh mọi người.Ca ngợi lối sống lập dị, kiểu cách, ích kỷ, lạc hậu, bảo thủ.Kêu gọi mọi người giữ nguyên lối sống cũ không nên thay đổi nó.Kêu gọi mọi người thay đổi lối sống hiện tại. A B C D HẾT