Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tôi yêu em

PuskinTôi yêu em Chiều MatxcơvaI. GIỚI THIỆU:1. Tác giả:A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Puskin (1799-1837), được tôn xưng là “Mặt trời của thi ca Nga”, “có ý nghĩa to lớn không chỉ trong lịch sử văn chương mà cả trong lịch sử thức tỉnh của dân tộc Nga”.Các tác phẩm: 800 bài thơ , tiểu thuyết thơ “Evgeny Onegin”, bi kịch lịch sử “Bô-rít Gô-đu-nốp”, trường ca “Người tù Cáp-ca”, truyện ngắn “Con đầm pích”Nội dung: tâm hồn nhân dân Nga khao khát tự do và tình yêu.Nghệ thuật: trong sáng, thuần khiết, giản dị, chân thực.Puskin trĩng ®¹n trong cuéc ®Êu sĩng víi Dantex¬ (1837)Mé Puskin ë tu viƯn Xviat«g«rxki (1837)TƯỢNG PUSKINKý ho¹ 1833 A.A. Ôlênhia, con gái chủ tịch Viện hàn lâm nghệ thuật Nga, nhân vật “Em” trong bài thơ.2. Tác phẩm:I. GIỚI THIỆU:Lúc sống ở Petécbua, Puskin thường lui tới nhà chủ tịch viện hàn lâm nghệ thuật Nga để gặp gỡ những người làm nghệ thuật và cũng vì một thiếu nữ đẹp tên là A.A. Ôlênhia – con gái chủ nhà. Nhà thơ ngỏ lời cầu hôn nhưng không được nhận lời. Năm 1829, bài thơ ra đời trên cơ sở mối tình ấy. я вас любил: любовь ещё, быть может,в душе моей угала не совсем;но пусть она вас больше не тревожит;я не хочу печалить вас ничем.я вас любил безмолвно, безнадеждно,то робостью, то ревностью томим;я вас любил так искренно, так нежно,как дай вам бог любимой быть другим. 1829 Пушкин А.С Tôi yêu emBản dịch sát nghĩa tiếng Nga:Tôi đã yêu em: tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi;Nhưng hãy để nó (tình yêu ấy) đừng làm phiền em thêm nữa;Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì.Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông.Tôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đó,Cầu trời cho em được người khác yêu thương như thếII. ĐỌC HIỂU:1. Bốn câu đầu:Tôi yêu em: lời thú nhận, lời tự nhủ trực tiếp, ngắn gọn, giản dị.Nguyên tác: tôi đã yêu em  thời quá khứЄac (em): ngôi thứ hai theo hình thức kính ngữ  cách nói trang trọng nhưng xa cáchЛюбoєь (tình yêu): xuất hiện như một chủ thể khác (tôi đã yêu em: tình yêu, vẫn có lẽ chưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi)  tình yêu nảy sinh trong ta, nhưng đồng thời cũng có sinh mệnh riêng, vận động, tự chủ riêng.II. ĐỌC HIỂU:1. Bốn câu đầu:Chưa tắt hẳn: tình yêu day dứt, ám ảnh không nguôi, thái độ phân vân, bối rối  con người của tình cảm.Nhưng: như một đập chắn, sự đổi hướng đảo ngược.Không làm phiền em thêm nữa: thái độ mạnh mẽ, dứt khoát  con người của lý trí.Điệp từ không (không làm phiền, không muốn em buồn)  phủ định triệt để  sự dằn lòng, sự chế ngự cảm xúc.II. ĐỌC HIỂU:1. Bốn câu đầu: trong nhân vật tồn tại hai con người giằng xé với nhau: tình cảm vẫn rất nồng nàn nhưng lý trí cố gắng kìm nén  Với tác giả, tình yêu không phải là chiếm hữu mà là trao tặng. Yêu là mong được cho người mình yêu hạnh phúc, không phải cho mình. II. ĐỌC HIỂU:2. Bốn câu cuối:- Trở lại điệp khúc: tuy lý trí kìm nén nhưng tình cảm vẫn dâng trào mãnh liệt.- Các trạng thái, diễn biến tâm lý: + Lặng thầm, vô vọng  nhấn mạnh sự vô hiệu quả của mối tình đơn phương + rụt rè, ghen tuông  những trạng thái tâm lý tiêu cực thường thấy của người đang yêu.- Cấu trúc: lúc, khi  nhân vật luôn bị giày vò, đau khổ, vật vã, trăn trở, day dứt.II. ĐỌC HIỂU:2. Bốn câu cuối: Với sự thành thực hết mực, tác giả không né tránh phân tích cùng kiệt tất cả những cảm xúc, thậm chí những góc khuất của tâm hồn  càng làm hiện lên những nhịp đập sôi nổi, mạnh mẽ, dào dạt trong tình yêu của mình.II. ĐỌC HIỂU:2. Bốn câu cuối:- Trở lại điệp khúc: nhấn mạnh sự chung thủy, kiên định của mối tình (kéo dài từ quá khứ, hiện tại, đến tương lai).- Trạng thái tâm lý: chân thành, dịu dàng, đằm thắm  tích cực- Câu 7 khái quát cả tấm tình đã được diễn tả trong toàn bài  giữ lại tất cả sâu khổ cho mình, dâng hiến cho người mình yêu những gì tốt đẹp nhất.- Câu 8: nhân vật vượt lên trên sự ích kỷ thường tình, gởi đến người yêu lời cầu chúc tốt đẹp, vị tha, cao thượng, đồng thời pha chút tự tin, kiêu hãnh và nuối tiếc. II. ĐỌC HIỂU:3. Nhận xét: Tâm hồn Puskin:- là một con người bình thường như bao người khác trong tình yêu: cũng say đắm, ghen tuông, giận hờn - là một người có phong thái dịu dàng, tao nhã.- vượt lên được thói ích kỷ nhỏ nhen, có tâm hồn rất cao thượng, vị tha, hi sinh trong tình yêu. Tình yêu: sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình. II. ĐỌC HIỂU:4. Nùghệ thuật:- Phép điệp cấu trúc, đại từ nhân xưng.- Bài thơ ngắn gọn, lời ít, ý nhiều.- Cách nói và kết cấu giản dị, chân tình, gợi cảm.- Giọng điệu trữ tình biến đổi linh hoạt, đa dạng + 1,2: ngập ngừng thú nhận, tự nhủ. + 3,4: mạnh mẽ, dứt khoát như thề hứa. + 5,6: day dứt, u buồn, trăn trở, hồi tưởng. + 7,8: điềm tĩnh, mong ước, tha thiết. III. GHI NHỚ: Tôi yêu em thấm đượm nỗi buồn của mối tình vô vọng, nhưng là nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, nhân hậu, vị tha. Lời giãi bày tình yêu của Puskin được thể hiện qua ngôn từ giản dị mà tinh tế.