Bài giảng Ngữ văn lớp 6: Số từ

SỞ GD & ĐT THÁI NGUYÊNPHÒNG GD & ĐT ĐỒNG HỶHéi thi gi¸o viªn d¹y giáiGi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Thanh B×nhTR­êng trung häc c¬ së v©n h¸n N¡M HäC 2013-20142. Phân tích cấu tạo cụm danh từ sau: một học sinh chăm chỉPTTTPSKiểm tra bài cũ1. Thế nào là cụm danh từ? Cụm danh từ là tổ hợp từ do danh từ và một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành a) Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vuabảo: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ chín hồng mao”. (Sơn Tinh, Thủy Tinh) *b) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. ( Thánh Gióng )*Hai chàngMột trăm ván cơm nếpmột trăm nệp bánh chưngchín ngàchín cựachín hồng maochín hồnghai vợ chồng ông lãoHùng Vương thứ sáuDTDTDTDTDTDTDTDTDTSLSLSLSLSLSLTTSố từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.Khi biểu thị số lượng của sự vật, số từ thường đứng trước danh từ.Khi biểu thị thứ tự số từ thường đứng sau danh từ.(b) một “đôi” một đôi trâumột đôi con trâumột đôi con trâusaiĐôi là danh từ chỉ đơn vị kết hợp trực tiếp với số từ ở phía trước nhưng không kết hợp với danh từ chỉ đơn vị khác ở phía sau.Hãy tìm thêm các danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng?Cặp, tá, chụcNHÓM 2Chức vụ ngữ pháp cơ bản của số từ là gì?NHÓM 1Số từ có khả năng kết hợp với từ loại nào?Số từ kết hợp với danh từ để tạo thành cụm danh từSố từ làm phụ ngữ trong cụm danh từ*Ghi nhớ :	Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật. Khi biểu thị số lượng của sự vật, số từ thường đứng trước danh từ. Khi biểu thị thứ tự số từ thường đứng sau danh từ.Không ngủ đượcMột canh hai canh lại ba canh,Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;Canh bốn canh năm vừa chợp mắt,Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.(Hồ Chí Minh)BÀI TẬP BỔ SUNGKhông ngủ đượcMột canh hai canh lại ba canh,Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;Canh bốn canh năm vừa chợp mắtSao vàng năm cánh mộng hồn quanh.(Hồ Chí Minh)SLTTSLSLTTSL a)  Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thach Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa. ( Thạch Sanh)Giống nhauKhác nhauĐều có ý nghĩa chỉ số lượngĐứng trước danh DT, bổ sungý nghĩa cho DTSố từ chỉ số lượng hoặc thứ tự Chỉ lượng ít hay nhiềuLượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiềuXếp các lượng từ dưới đây vào mô hình cụm danh từ?Cáchoàng tử ;nhữngkẻthua trậnCảmấy tướng lĩnh, quân sĩ;Phần trướcPhần Trung tâmPhần saut2t1T1T2s1s2 vạnNhóm t2: các, những, mấy, Nhóm t1: cả,các, mấy, mọi, những, mỗi, từngChỉ ý toàn thểChỉ ý phân phối Chỉ ý tập hợpChỉ ý tập hợp hay phân phối tất cả, tất thảy, toàn bộmọi, mỗi, từng Tìm lượng từ trong câu thơ sau? Lom khom dưới núi tiều vài chúLác đác bên sông chợ mấy nhàvàimấy*Ghi nhớ :- Lượng từ là từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.- Dựa vào vị trí trong cụm danh từ, có thể chia lượng từ thành hai nhóm :+ Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể.+ Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối.Phần trướcPhần Trung tâmPhần saut2t1T1T2s1s2ST-SLST-TTLT-TTLT-PP.TH Sắp xếp số từ, lượng từ vào bảng mô hình cụm danh từ và nhận xét vị trí của ST, LT 1) Bµi tËp 2- SGK/129: C¸c c©u in ®Ëm trong hai dßng th¬ sau ®­îc dïng víi ý nghÜa nh­ thÕ nµo?“Con ®i tr¨m nói ngµn kheCh­a b»ng mu«n nçi t¸i tª lßng bÇm” (Tè H÷u)C¸c tõ “tr¨m, ngµn” lµ sè tõ chØ sè l­îng chÝnh x¸c.“mu«n” lµ l­îng tõ chØ ý nghÜa toµn thÓ nh»m nhÊn m¹nh nçi vÊt v¶, cùc nhäc, ®¾ng cay cña ng­êi mÑ. a, Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi. 	 (Sơn Tinh Thủy Tinh) b, Một hôm, bị giặc đuổi, Lê lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả. (Sự tích Hồ Gươm)Giống nhauKhác nhauT¸ch ra tõng c¸ thÓ, tõng sù vËt.+ Tõng: Võa t¸ch riªng tõng c¸ thÓ,Tõng sù vËt võa mang ý nghÜa lÇn l­ît theo tr×nh tù hÕt c¸ thÓ nµy ®Õn c¸ thÓ kh¸c, hÕt sù vËt nµy ®Õn sù vËt kh¸c.+ Mçi: ChØ cã ý nghÜa t¸ch riªng ®Ó nhÊn m¹nh chø kh«ng mang ý nghÜa lÇn l­ît, tr×nh tù.Bài 2: Phân biệt nghĩa của từ từng, từ mỗi .BÀI TẬP CỦNG CỐDùng số từ, lượng từ gọi tên những sự vật trong các bức tranh sau?sè tõKHÁI NIỆMĐặc điểmSố từ là những từ chỉsố lượng và thứ tự của sự vậtPhân loạiLượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vậtL­îng tõSố từ (th­êng) đứng trước DT biểu thị số lượngSố từ đứng sau danh từ biểu thị số thứ tựNhóm chỉ ý nghĩa toàn thểNhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phốiH­íng dÉn vÒ nhµ - VÒ nhµ häc néi dung bµi häc vµ hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK. - ChuÈn bÞ bµi míi: KÓ chuyÖn t­ëng t­îng vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái: + Tãm t¾t truyÖn ngô ng«n Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng? + Tìm những chi tiÕt cã sö dông yÕu tè t­ëng t­îng ë trong truyÖn? SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ