Bài giảng Ngữ văn lớp 6 tiết 95: Ẩn dụ

KIEÅM TRA BAØI CUÕHaõy ñieàn nhöõng töø thích hôïp coù vaàn – uoât hoaëc uoâc vaøo choã troáng:Thaét löng b  buïng.B  mieäng noùi ra.Quaû döa ch Thaúng ñuoàn ñ uoäcuoäcuoätuoätTIEÁT 95: AÅN DUÏ1. Trong khoå thô döôùi ñaây, cuïm töø Ngöôøi cha ñöôïc duøng ñeå chæ ai? Vì sao coù theå ví nhö vaäy?2. Caùch noùi naøy coù gì gioáng vaø khaùc vôùi pheùp so saùnh?à Gioáng nhau: So saùnh Baùc Hoà vôùi Ngöôøi cha. Khaùc nhau: Caâu thô cuûa Minh Hueä löôïc boû veá A, chæ coøn veá BKhi pheùp so saùnh coù löôïc boû veá A, ngöôøi ta goïi laø so saùnh ngaàm ( aån kín). Ñoù laø pheùp aån duï.Caøng nhìn laïi caøng thöôngAnh ñoäi vieân nhìn BaùcNgöôøi cha maùi toùc baïcÑoát löûa cho anh naèm. ( Minh Hueä) Ẩn dụ là gì?TIEÁT 95: AÅN DUÏI. AÅN DUÏ LAØ GÌ? Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.ïBAØI TAÄP NHANHCaâu naøo sau ñaây coù söû duïng pheùp aån duï?Baùc vaãn ngoài ñinh ninh. Beù haùt nhö con chim chích Ngoïn muøng tôi nhaûy muùa.Gioù ñöa caây caûi veà trôøi, Rau raêm ôû laïi chòu lôøi ñaéng cay. BAØI TAÄP 1 (SGK/69)	So saùnh ñaëc ñieåm vaø taùc duïng cuûa 3 caùch dieãn ñaït sau ñaây: - Caùch 1: Baùc Hoà maùi toùc baïc Ñoát löûa cho anh naèm - Caùch 2: Baùc Hoà nhö Ngöôøi Cha Ñoát löûa cho anh naèm - Caùch 3: Ngöôøi Cha maùi toùc baïc Ñoát löûa cho anh naèm  Caùch 1: Dieãn ñaït bình thöôøng. Caùch 2: Dieãn ñaït coù söï so saùnh. Caùch 3: Dieãn ñaït coù aån duï.  Taùc duïng: Duøng pheùp aån duï coù taùc duïng hình töôïng hoaù nhaèm laøm taêng söùc gôïi hình, gôïi caûm cho söï dieãn ñaït.TIEÁT 95: AÅN DUÏI. AÅN DUÏ LAØ GÌ?II. CAÙC KIEÅU AÅN DUÏ: Caùc töø in nghieâng döôùi ñaây ñöôïc duøng ñeå chæ nhöõng hieän töôïng hoaëc söï vaät naøo? Vì sao coù theå ví nhö vaäy? Veà thaêm nhaø Baùc laøng Sen, Coù haøng raâm buït thaép leân löûa hoàng.	 (Nguyeãn Ñöùc Maäu) Caùch duøng töø trong cuïm töø in nghieâng döôùi ñaây coù gì ñaëc bieïât so vôùi caùch noùi thoâng thöôøng? Chao oâi, troâng con soâng, vui nhö thaáy naéng gioøn tan sau kì möa daàm, vui nhö noái laïi chieâm bao ñöùt quaõng. ( Nguyeãn Tuaân) * Töø nhöõng ví duï ñaõ phaân tích, haõy cho bieát coù maáy kieåu aån duï thöôøng gaëp? Coù maáy kieåu aån duï thöôøng gaëp ?TIEÁT 95: AÅN DUÏI. AÅN DUÏ LAØ GÌ?II. CAÙC KIEÅU AÅN DUÏ:Coù boán kieåu aån duï thöôøng gaëp laø: Aån duï hình thöùc. ( löûa hoàng – maøu ñoû) Aån duï caùch thöùc. ( thaép – nôû) Aån duï phaåm chaát. ( Ngöôøi Cha – Baùc Hoà) Aån duï chuyeån ñoåi caûm giaùc (naéng doøn tan – röïc rôû)Ñaët hoaëc tìm moät soá caâu vaên, thô, baøi haùt coù söû duïng pheùp aån duï (Thuoäc 4 kieåu ñaõ hoïc)TIEÁT 95: AÅN DUÏI. AÅN DUÏ LAØ GÌ?II. CAÙC KIEÅU AÅN DUÏ:III. LUYEÄN TAÄP: * Caùch 1: BAØI TAÄP 2 ( SGK/70) Tìm caùc aån duï hình töôïng trong nhöõng ví duï döôùi ñaây. Neâu leân neùt töông ñoàng giöõa caùc söï vaät, hieän töôïng ñöôïc so saùnh ngaàm vôùi nhau . a/ Aên quaû nhôù keû troàng caây. -> AÅn duï caùch thöùc b/ Gaàn möïc thì ñen, gaàn ñeøn thì saùng. -> Aån duï phaåm chaát c/ Thuyeàn veà coù nhôù beán chaêng? Beán thì moät daï khaêng khaêng ñôïi thuyeàn.-> Aån duï phaåm chaát d/ Ngaøy ngaøy Maët Trôøi ñi qua treân laêng Thaáy moät Maët Trôøi trong laêng raát ñoû. -> Aån duï phaåm chaát BAØI TAÄP 3 ( SGK/70) Tìm nhöõng aån duï chuyeån ñoåi caûm giaùc trong caùc caâu vaên, caâu thô döôùi ñaây vaø neâu leân taùc duïng cuûa nhöõng aån duï aáy trong vieäc mieâu taû söï vieäc, hieän töôïng.	 a. Buoåi saùng, moïi ngöôøi ñoå ra ñöôøng. Ai cuõng muoán ngaång leân cho thaáy muøi hoài chín chaûy qua maët. ( Toâ Hoaøi) b. Cha laïi daét con ñi treân caùt mòn Aùnh naéng chaûy ñaày vai. ( Hoaøng Trung Thoâng) c. Ngoaøi theàm rôi chieác laù ña Tieáng rôi raát moûng nhö laø rôi nghieâng. ( Traàn Ñaêng Khoa) BAØI TAÄP 4 Vieát moät caâu vaên mieâu taû coù söû duïng pheùp aån duï (coù theå choïn moät trong ba böùc tranh sau)1234DAËN DOØ* BAØI CUÕ: - Hoïc caùc Ghi nhôù SGK trang 68-69. - Laøm ñuû caùc baøi taäp. - Tìm hieåu taùc duïng cuûa aån duï trong caùc vaên baûn ñaõ hoïc.* SOAÏN BAØI MÔÙI: LUYEÄN NOÙI VEÀ VAÊN MIEÂU TAÛ Ñoïc kyõ 3 yeâu caàu ôû SGK trang 71- Taäp traû lôøi caùc caâu hoûi.-Laäp daøn yù caùc ñeà baøi.-Thaûo luaän trong toå vaø cöû ñaïi dieän trình baøy tröôùc lôùp. Caâu 1: Haõy ñieàn nhöõng töø thích hôïp vaøo caâu ca dao sau: Coå tay em traéng nhö Ñoâi maét em lieác dao cau Mieäng cöôøi hoa ngaâu Caùi khaên ñoäi ñaàu nhö theångaønhö laønhö theåøhoa sen Caâu 2:Cho bieát aån duï laø gì?  Aån duï laø teân goïi söï vaät, hieän töôïng naøy baèng teân goïi söï vaät, hieän töôïng khaùc coù neùt töông ñoàng vôùi noù nhaèm taêng söùc gôïi hình, gôïi caûm cho söï dieãn ñaït. Caâu 3:Trong caùc vaên baûn ñaõ hoïc ôû kì II, vaên baûn naøo mieâu taû veà loaøi vaät coù söû duïng pheùp nhaân hoùa nhieàu nhaát?  Vaên baûn: Baøi hoïc ñöôøng ñôøi ñaàu tieân trích trong taùc phaåm “Deá Meøn phieâu löu kyù” cuûa nhaø vaên Toâ Hoaøi. Caâu 4:Xaùc ñònh pheùp aån duï trong caâu sau: Toát goã hôn toát nöôùc sôn  Goã vaø nöôùc sôn.