Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 13: Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm

 Kính chào quí thầy cô cùng các em học sinhDẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM BÀi : 13Bài : 13 DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM I - Dấu ngoặc đơn:1/ Ví dụ :a / Đùng một cái , họ ( những người bản xứ ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệcông lí và tự do “. ( Nguyễn Ái Quốc , Thuế máu )a / Đùng một cái ,họ được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do “. ( Nguyễn Ái Quốc , Thuế máu )b / Gọi là kênh Ba khía vì ở đó haibên bờ tập trung toàn những con bakhía , chúng bám đặc sệt quanh cácgốc cây ( ba khía là một loài còngbiển lai cua , càng sắc tím đỏ , làmmắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon).( Theo Đoàn Giỏi , Đất rừng phương Nam )b / Gọi là kênh Ba Khía vì ở đó haibên bờ tập trung toàn những con bakhía , chúng bám đặc sệt quanh cácgốc cây .( Theo Đoàn Giỏi , Đất rừng phương Nam )c / Lí Bạch ( 701- 762 ) , nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường , tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ , quê ở Cam Túc ;lúc mới năm tuổi , gia đìnhvề định cư ở làng Thanh Liên,huyệnXương Long thuộc Miên Châu ( Tứ Xuyên ) ( Ngữ văn 7, tập một )c / Lí Bạch, nhà thơ nổi tiếng của Trung quốc đời Đường , tự Thái Bạchhiệu Thanh Liên cư sĩ , quê ở Cam Túc lúc mới năm tuổi , gia đìnhvề định cư ở làng Thanh Liên,huyện Xương Long thuộc Miên Châu. ( Nhữ văn 7, tập một )I - Dấu ngoặc đơn:1/ Ví dụ :2 / Ghi nhớ : Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích ( giải thích , thuyết minh , bổ sung thêm )I / Dấu ngoặc đơn:II / Dấu hai chấm :1/ Ví dụ :a / Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ . Cảnh vật chung quanh tôiđều thay đổi , vì chính lòng tôi đangcó sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học . ( Thanh Tịnh )b / Trên những chặng đường dài suốt 50,60 Km chúng ta chỉ gặp cây dừa : dừa xiêm thấp lè tè , quả tròn , nước ngọt ,dừa nếp lơ lửng giữa trời , quả vàng xanh mơn mởn , dừa lửa lá đỏ , vỏ hồng . . . ( Theo Hoàng Văn Huyền , Những mẩu chuyện địa lí )c / Như tre mọc thẳng , con người không chịu khuất . Người xưa có câu : “ Trúc dẫu cháy , đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn , bất khuất ! ( Thép Mới , Cây tre Việt Nam )d / Rồi Dế Choắt loanh quanh,băn khoăn . Tôi phải bảo : Được,chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào .Dế Choắt nhìn tôi mà rằng : Anh đã nghĩ thương em như thế thìhay là anh đào giúp cho em một cai ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào bắt nạt thì em chạy sang . . . ( Tô Hoài , Dế Mèn phiêu lưu kí )II - Dấu hai chấm:1 / Ví dụ :2 / Ghi nhớDấu hai chấm dùng để : Đánh dấu ( báo trước) phần giải thích , thuyết minh cho một phần trước đó; Đánh dấu ( báo trước) lời dẫn trực tiếp( dùng với dấu ngoặc kép )hay lời đối thoại ( dùng với dấu gạch ngang ) I - Dấu ngoặc đơn : II - Dấu hai chấm :III - Luyện tập : ( sgk /135-136 )III - Luyện tập : ( sgk /135-136 )Bài 1 : Giải thích công dụng của dấu ngoặc đơn trong những đoạn trích sau :Bài 2 : Giải thích công dụng của dấu hai chấm trong những đoạn trích sau :III - Luyện tập : ( sgk /135-136 ) - Bài 1 : - Bài 2 : - Bài 3 : Có thể bỏ dấu hai chấm trong đoạn trích sau được không ? Trong đoạn trích này ,tác giả dùng dấu hai chấm nhằm mục đích gì ? Trò chơi đoán chữĐọc và cho biết dấu ngoặc đơn trong đoạn trích có công dụng như thế nào ? Ở chùa Vân bị Thị Màu say đắm, Thị Kính lại rơi vào nỗi oan nghiệt mới, phải chịu đòn theo lệ làng , phải âm thầm nuôi con hoang của Thị Màu và tên Nô( người ở của nhà Thị Màu). ĐIỀN TỪ THÍCH HỢP ĐỂ CÂUTHÀNH NGỮ HOÀN CHỈNHBÁCH NIÊN ....................VỀ RỪNG............. BÁN NGHI......................BA CHÌM LÊN THÁC DẦM SƯƠNG. GIAI LÃO THẢ HỔ BÁN TÍN XUỐNG GHỀNHBẢY NỔI 1234561’2’DẢI NẮNG3’4’5’6’ GIẢI THÍCHDẶN DÒ Làm bài tập còn lại .Học nội dung chính của bài .Tìm trong sgk những trường hợp dùng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm và công dụng của chúng.Chuẩn bị : “Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh “