Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Ngữ pháp Tiết 91: Câu phủ định - Bùi Thị Quỳnh

). + Phản bác một ý kiến, một nhận định (câu phủ định bác bỏ).2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)Ghi nhớCÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53) Em h·y cho biÕt c©u sau ®©y lµ c©u phñ ®Þnh miªu t¶ hay b¸c bá:B¹n Êy kh«ng giái to¸n.Phñ ®Þnh miªu t¶Phñ ®Þnh b¸c báVD1:A: Thu cã giái to¸n kh«ng?B: B¹n Êy kh«ng giái to¸n.VD2:A: Thu rÊt giái to¸n.B: B¹n Êy kh«ng giái to¸n. §Ó ph©n biÖt chøc n¨ng c©u phñ ®Þnh, ta cÇn ph¶i c¨n cø vµo t×nh huèng giao tiÕp.Câu hỏi thảo luận nhómCÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:Bµi tËp 1: Trong c¸c c©u sau ®©y, c©u nµo lµ c©u phñ ®Þnh b¸c bá? V× sao?	 a. TÊt c¶ quan chøc nhµ n­íc vµo buæi s¸ng ngµy khai tr­êng ®Òu chia nhau ®Õn dù lÔ khai gi¶ng ë kh¾p c¸c tr­êng häc lín nhá. Bằng hành động đó, họ muốn cam kết rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai	 (Cæng tr­êng më ra – Lý Lan) b. T«i an ñi l·o: Cụ cứ tưởng thế chứ nó chả hiểu gì dâu! V¶ l¹i ai nu«i chã mµ ch¶ b¸n hay giÕt thÞt! Ta giÕt nã chÝnh lµ ho¸ kiÕp cho nã ®Êy, ho¸ kiÕp ®Ó cho nã lµm kiÕp kh¸c. (L·o H¹c – Nam Cao) c, Không, chúng con không đói nữa đâu. Hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no mòng bụng ra rồi còn đói gì nữa. (Ngô Tất Tố, Tắt đèn)CÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. 	 ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )b. Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường. ( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )? Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định không? Vì sao? Đặt câu không có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa tương đương?Cả 3 câu trên đều là câu phủ định. Nhưng ý nghĩa của 3 câu đều là khẳng định. l­u ý: CÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. 	 ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )b. Tháng 8, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùathu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường. ( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )? Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định không? Vì sao? Cả 3 câu trên đều là câu phủ định. Nhưng ý nghĩa của 3 câu đều là khẳng định. Tõ P§ + Tõ P§ = K§ Tõ P§+ tõ bÊt ®Þnh + tõ P§ = K§Tõ nghi vÊn + Tõ P§ = K§a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. 	 ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )b. Tháng 8, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùathu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường. ( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )? Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định không? Vì sao? CÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. 	 ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )b. Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường. ( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )? Đặt câu không có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa tương đương? So s¸nh nh÷ng c©u míi ®Æt víi c¸c c©u trong bµi?Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, ai cũng từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ.Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, Song có ý nghĩa.Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai cũng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường.CÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. 	 ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )b. Tháng 8, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùathu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường. ( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )? Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định không? Vì sao? Cả 3 câu trên đều là câu phủ định. Nhưng ý nghĩa của 3 câu đều là khẳng định. Tõ P§ + Tõ P§ = K§ Tõ P§+ tõ bÊt ®Þnh + tõ P§ = K§Tõ nghi vÊn + Tõ P§ = K§a. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa. 	 ( Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương )b. Tháng 8, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong tết Trung thu, ăn nó như ăn cả mùathu vào lòng vào dạ. ( Băng Sơn, Quả thơm )c. Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường. ( Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội )? Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định không? Vì sao? CÊu tróc c©u phñ ®Þnh trªn nh»m lµm cho ý nghÜa kh¼ng ®Þnh ®­îc nhÊn m¹nh h¬n.CÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:4, Bài tập 4:? C¸c c©u sau ®©y cã ph¶I lµ c©u phñ ®Þnh kh«ng? nh÷ng c©u nµy dïng ®Ó lµm g×? ®Æt nh÷ng c©ucã ý nghÜa t­¬ng ®­¬ng?a, §Ñp g× mµ ®Ñp!b, Lµm g× cã chuyÖn ®ã!c, Bµi th¬ nµy mµ hay µ?d, Cô t­ëng t«i sung s­íng h¬n ch¨ng? (Nam Cao, L·o h¹c)Không đẹp tí nào!Bài thơ này chẳng hay chút nào!Tôi đâu có sung sướng gì!Không thể có chuyện đó được!- Kh«ng ph¶i c©u phñ ®Þnh- Dïng ®Ó biÓu thÞ ý nghÜ phñ ®ÞnhCÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:4, Bài tập 4:6, Bài tập 6:? Viết một đoạn đối thoại ngắn, trong đó có dùng câu phủ định miêu tả và câu phủ định bác bỏ? ý thøc häc tËp cña líp.- B¶o vÖ m«i tr­êng.CÂU PHỦ ĐỊNH- Hình thức: Có những từ phủ định (không, chưa, chẳng, đâu(có))CÂU PHỦ ĐỊNHTiết 91 :1. Xét ví dụ: + Xác nhận, thông báo không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó. Chức năng:I- Đặc điểm hình thức và chức năng.+ Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định miêu tả)(Câu phủ định bác bỏ)2. Kết luận: Ghi nhớ: (Sgk/53)II, Luyện tập.C©u phñ ®ÞnhH×nh thøcChøc n¨ngKiÓu lo¹iB¸c bá ý kiÕn, nhËn ®ÞnhTh«ng b¸o, phñ ®Þnh sù vËt, sù viÖcPhñ ®Þnh miªu t¶Phñ ®Þnh b¸c báChøa nh÷ng tõ phñ ®ÞnhChó ý: Trong thùc tÕ nãi vµ viÕt : + Hai lÇn phñ ®Þnh lµ nhÊn m¹nh ý kh¼ng ®Þnh + C©u nghi vÊn, c¶m th¸n  còng cã thÓ mang ý phñ ®Þnh.1, Bài tập 1:2, Bài tập 2:4, Bài tập 4:6, Bài tập 6:Hướng dẫn học bài : Thuộc ghi nhớ- hoàn thành các bài tập còn lại. Chuẩn bị :Chương trình địa phương.- S­u tÇm t­ liÖu ®Ó thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh ë quª h­¬ng em. Giê häc kÕt thócKÝnh chóc c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh m¹nh khoÎ h¹nh phócChµo t¹m biÖt!