Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiếng Việt Tiết 38: Nói quá (Bản chuẩn) - Trịnh Thị Bích Châm

 M«n Ng÷ V¨n Lớp 8BGiáo viên: Trịnh Thị Bích ChâmKIỂM TRA BÀI CŨ1 . Thế nào là nói giảm, nói tránh? Tác dụng? lấy ví dụ minh họa. Nãi qu¸ Ng÷ v¨n 8 tiết 401 - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối .2 - Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy , Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần .	 ( Ca dao ) I.Bài học 1.Nói quá và tác dụng của nói quá*Ngữ liệuChưa kịp đặt lưng dã hết 1 đêm  Thời gian đêm cực ít.Chưa kịp cười đã hết 1 ngày  Thời gian ngày cực ngắn Nói quá sự thật nhấn mạnh tính chất đặc biệt của thời tiết .2 - Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy , Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. Giọt mồ hôi to rơi liên tiếp thấm đẫm ruộng cầy Nói quá sự thậtnhấn mạnh sự vất vả của người nông dân.KN: Nói phong đại về mức độ, quy mô của tính chất, sự vật, hiện tượng Tác dụng khắc sâu, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảmVí dụ Bác ơi tim Bác mênh mông thế Ôm cả non sông mọi kiếp người ( Tố Hữu )Tình thương yêu bao la của Bác. Ôm cả non sông mọi kiếp ngườib. Ngực lép bốn ngàn năm Trưa nay cơn gió thổi Thổi phồng lên tim bỗng hóa mặt trờiSức mạnh của ngọn lửa cách mạng.Thổi phồng lên tim bỗng hóa mặt trờiKhí thế tiến công như vũ bão của nghĩa quân Lam SơnGươm mài đá, đá núi cũng mòn Voi uống nước, nước sông phải cạn Đánh một trận, sạch không kình ngạc Đánh hai trận, tan tác chim muông. ( Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)Gươm mài đá, đá núi cũng mòn Voi uống nước, nước sông phải cạn Đánh một trận, sạch không kình ngạc Đánh hai trận, tan tác chim muông.*Lưu ý: Trong thơ văn phân tích hay dùng khái niệm thậm xưng, khoa trương, ngoa dụ hay phóng đại, ít dùng khái niệm nói quá.Ví dụ:1 - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối .2 - Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy , Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần .	 ( Ca dao ) Chưa kịp đặt lưng dã hết 1 đêm  Thời gian đêm ít.Chưa kịp cười đã hết 1 ngày  Thời gian ngày ngắn  Tác dụng khắc sâu, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm*Ghi nhớ: *Ngữ liệuI.Bài học 1.Nói quá và tác dụng của nói quá Tác dụng khắc sâu, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảmKN: Nói phong đại về mức độ, quy mô của tính chất, sự vật, hiện tượng Nói quá sự thậtnhấn mạnh sự vất vả của người nông dân. Giọt mồ hôi to rơi liên tiếp thấm đẫm ruộng cầy2 - Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy , Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.Chưa kịp cười đã hết 1 ngày  Thời gian ngày ngắn Nói quá sự thật nhấn mạnh tính chất đặc biệt của thời tiết .a . Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm . 	 . ( Hoàng Trung Thông- Bài ca vỡ đất ) b.Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.	 ( Nguyễn Minh Châu – Mảnh trăng cuối rừng )c.[]Cái cụ Bá thét ra lửa âý lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. 	 ( Nam Cao – Chí Phèo ) Có uy quyền , hống hách, quát nạt mọi người .BÀI TẬP 1 sỏi đá cũng thành cơmlên đến tận trờithét ra lửaNhấn mạnh sự quyết tâm cũng như công sức của con người. Ý chí nghị lực cùng tinh thần lạc quan - Trấn an mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì.II. Luyện tập: Điền các thành ngữ sau vào chỗ trống để tạo biện pháp tu từ nói quá : Bài tập 2bầm gan tím ruột chó ăn đá gà ăn sỏinở từng khúc ruộtruột để ngoài davắt chân lên cổỞ nơi .. thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà . b)Nhìn thấy tội ác của giặc , ai ai cũng  c)Cô Nam tính tình xởi lởi ,  . d)Lời khen của cô giáo làm cho nó . .e) Bọn giặc hoảng hồn  mà chạy. Bài tập 3Đặt câu với các thành ngữ : nghiêng nước nghiêng thành,dời non lấp biển,mình đồng da sắt ,nghĩ nát óc. Chị ấy đẹpChí làm trai có thểCon người đó thật làBài toán khó,QUẢ BÍ KHỔNG LỒ	Hai anh chàng đi qua một khu vườn trồng bí , anh A thấy quả bí to vội kêu lên : - Chà quả bí to thật ! Anh B cười mà rằng : - Thế thì lấy gì làm to ! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều . Có lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa . Anh A nói ngay : - Thế thì lấy gì làm lạ ! Tôi nhớ có bận tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình làng ta . . (Theo : Truyện cười dân gian )Nói khoác THẢO LUẬN *Phân biệt nói quá với nói khoác ? Từ địa phương và biệt ngữ xã hội gọi nói khoác là gì ? *Khác : (ở mục đích ) Nói quá : nhấn mạnh, gây ấn tượng , tăng sức biểu cảm. Nói khoác : làm cho người nghe tin vào những điều . không có thật .Nói khoác Từ địa phương : Nói dóc, nói xạoBiệt ngữ xã hội : Nổ *Giống (ở cách thức ): Nói quá sự thật và phóng đại mức độ , quy mô , tính chất của sự vật được nói đến  Hướng dẫn học ở nhà 1 . Bài vừa học : Nắm vững khái niệm tác dụng của biện pháp tu từ nói quá Hoàn thành các bài tập ( bài tập SGK và VBTNV ) Sưu tầm các câu thơ , văn có sử dụng biện pháp nói quá .2 . Bài sắp học . Chuẩn bị kiểm tra vănXin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh ! Giờ học kết thúc