Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 43 Luyện từ và câu:Câu ghép

Bài dạyNhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!Ngữ văn 8Tiết 43câu ghép* Vớ dụ : (SGK/111) I. Đặc điểm của cõu ghộp Hàng năm cứ vào cuối thu, lỏ ngoài đường rụng nhiều và trờn khụng cú những đỏm mõy bàng bạc, lũng tụi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.	 Tụi quờn thế nào được những cảm giỏc trong sỏng ấy nảy nở trong lũng tụi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đóng.	 Những ý tưởng ấy tụi chưa lần nào ghi lờn giấy, vỡ hồi ấy tụi khụng biết ghi và ngày nay tụi khụng nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rố nỳp dưới nún mẹ làn đầu tiờn đi đến trường, lũng tụi lại tưng bừng rộn ró. Buổi mai hụm ấy, một buổi mai đầy sương thu và giú lạnh, mẹ tụi õu yếm nắm tay tụi dẫn đi trờn con đường làng dài và hẹp. Con đường này tụi đó quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiờn thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tụi đều thay đổi, vỡ chớnh lũng tụi đang cú sự thay đổi lớn: hụm nay tụi đi học.	 (Thanh Tịnh, Tụi đi học) Hàng năm cứ vào cuối thu, lỏ ngoài đường rụng nhiều và trờn khụng cú những đỏm mõy bàng bạc, lũng tụi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.	 Tụi quờn thế nào được những cảm giỏc trong sỏng ấy nảy nở trong lũng tụi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đóng.	 Những ý tưởng ấy tụi chưa lần nào ghi lờn giấy, vỡ hồi ấy tụi khụng biết ghi và ngày nay tụi khụng nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rố nỳp dưới nún mẹ lần đầu tiờn đi đến trường, lũng tụi lại tưng bừng rộn ró. Buổi mai hụm ấy, một buổi mai đầy sương thu và giú lạnh, mẹ tụi õu yếm nắm tay tụi dẫn đi trờn con đường làng dài và hẹp. Con đường này tụi đó quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiờn thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tụi đều thay đổi, vỡ chớnh lũng tụi đang cú sự thay đổi lớn: hụm nay tụi đi học.	 (Thanh Tịnh, Tụi đi học)Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép1. Tôi quên sao được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng C1 C2 V1 Bổ ngữ V2 V3 Bổ ngữ C3 Cụm C1 – V1 “ mấy cànhquang đãng” BN cho ĐT “ nảy nở” Cụm C2 – V2 “ những cảm giácquang đãng” BN cho ĐT “ quên” Cụm C3 – V3 “Tôi.. quang đãng” làm nòng cốt câuTiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp C V => Một cụm C- V làm nòng cốt câu3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học V3 C3 V2 C2 V1 C1 => Câu có 3 Cụm C- V không bao chứa nhau, tạo thành 3 vế câuTiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépTiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépKiểu cấu tạo cõuCõu cụ thểCõu cú một cụm C-VCõu cú hai hoặc nhiều cụm C-VCụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớnCỏc cụm C-V khụng bao chứa nhauKiểu cõuĐơnĐơn MRTPGhộp213* Vớ dụ : (SGK/111) I. Đặc điểm của cõu ghộp* Kết luận:* Vớ dụ : I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1: SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận:* Vớ dụ : I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1 : SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận: II. Cỏch nối cỏc vế cõu ghộp* Vớ dụ :1. Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.C3V3C2V2C1V1=> Dùng dấu phẩy và quan hệ từ để nối các vế câu.* Vớ dụ : I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1 : SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận: II. Cỏch nối cỏc vế cõu ghộp* Vớ dụ :2. Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá.V1C1V2C3V3=> Dùng cặp quan hệ từ để nối các vế câu.3. Tôi im lặng cúi đầu xuống đất: Lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay.V1C1V2C2C3V3=> Dùng các loại dấu câu để nối các vế câu. I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1 : SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận:II. Cỏch nối cỏc vế cõu ghộp* Vớ dụ :4. Nước sông càng dâng cao bao nhiêu thì đồi núi càng dâng cao bấy nhiêu.=> Dùng cặp phó từ, đại từ, quan hệ từ để nối các vế câu.C1v1C2V25. Anh đi đường này, em đi đường nọ.V2C2V1C1=> Dùng cặp chỉ từ để nối các vế câu* Vớ dụ I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1 : SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận:II. Cỏch nối cỏc vế cõu ghộp* Kết luận :* Có hai cách nối các vế câu ghép+ Dùng từ nối: - Quan hệ từ - Cặp quan hệ từ - Cặp đại từ, chỉ từ, phó từ+ Không dùng từ nối: Dấu phẩy, dấu chấm phẩy, dấu hai chấm* Vớ dụ* Vớ dụ* Ghi nhớ 2: SGK/112I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1 : SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận:II. Cỏch nối cỏc vế cõu ghộp* Vớ dụ* Vớ dụ* Kết luận :* Ghi nhớ 2: SGK/112Hai cỏch nốiDựng từ loại cú tỏc dụng nốiMột QHTMột cặp QHTCặp phú từ, đại từ, chỉ từKhụng dựng từ nốiDấuphẩyChấmphẩyHaichấmI. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ 1 : SGK/112Cõu ghộp là những cõu do hai hoặc nhiều cụm C-V khụng baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Kết luận:II. Cỏch nối cỏc vế cõu ghộp* Vớ dụ* Vớ dụ* Kết luận :* Ghi nhớ 2: SGK/112Hai cỏch nốiDựng từ loại cú tỏc dụng nốiMột QHTMột cặp QHTCặp phú từ, đại từ, chỉ từKhụng dựng từ nốiDấuphẩyChấmphẩyHaichấmIII. Bài tập* Có hai cách nối các vế câu ghép+ Dùng từ nối: - Quan hệ từ - Cặp quan hệ từ - Cặp đại từ, chỉ từ, phó từ+ Không dùng từ nối: Dấu phẩy, dấu chấm phẩy, dấu hai chấmBài 1: Tỡm cõu ghộp trong đoạn trớch và cho biết trong mỗi cõu ghộp, cỏc vế cõu được nối với nhau bằng cỏch nào? Dần buụng chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hóy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con cú đi, u mới cú tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sỏng ngày người ta đỏnh trúi thầy Dần như thế, Dần cú thương khụng. Nếu Dần khụng buụng chị ra, chốc nữa ụng lý vào đõy, ụng ấy trúi nốt cả u, trúi nốt cả Dần nữa đấy.	 (Ngụ Tất Tố, Tắt đốn)1. U van Dần, u lạy Dần!2. Chị con cú đi, u mới cú tiền nộp sưu, thầy Dần mớiđược về với Dần chứ! 3. Sỏng ngày người ta đỏnh trúi thầy Dần như thế,Dần cú thương khụng.4. Nếu Dần khụng buụng chị ra, chốc nữa ụng lý vàođõy, ụng ấy trúi nốt cả u, trúi nốt cả Dần nữa đấy.Khụng dựng từ nối(dựng dấu phẩy)Dựng từ nối(QHT) và dấu phẩyTiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépBài 1: Tỡm cõu ghộp trong đoạn trớch và cho biết trong mỗi cõu ghộp, cỏc vế cõu được nối với nhau bằng cỏch nào?Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépCô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đầy đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi. ( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)C1C3C4C2V1V2V3V3V4V4Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépHoạt động nhúmBài 2 + Bài 4a, Vỡ Thỳy núi lỡ lời nờn bạn Nga giậnb, Nếu ta chiếm được điểm cao này thỡ trận đỏnh sẽ rất thuận lợic, Tuy gia đỡnh rất khú khăn nhưng Lanvẫn vươn lờn học giỏia, Trời vừa hửng sỏng, chỳng tụi đó lờn đường.b, Lũ tràn đến đõu, nhà cửa trụi đến đấy. c, Giú càng lớn,đỏm chỏy càng mạnh. Một số cõu tham khảo cho bài tập 4Một số cõu tham khảo cho bài tập 2Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghép* Bài tập 3: Vì Nam chăm học nên bạn ấy đạt kết quả cao.* Cách 1: + Nam chăm học nên bạn ấy đạt kết quả cao. + Vì Nam chăm học, bạn ấy đạt kết quả cao. * Cách 2: Nam đạt kết quả cao vì bạn ấy chăm học.Tiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépBài tập củng cố So sánh câu ghép và câu đơn có dùng cụm C- V để mở rộng thành phần.- Giống : Đều có từ 2 cụm C- V trở lên Khác : + Câu ghép : Có từ 2 cụm C- V làm nòng cốt câu + Câu đơn: Chỉ có 1 Cụm C- V làm nòng cốt câu* Vớ dụ : I. Đặc điểm của cõu ghộp* Ghi nhớ : II. Cỏch nối cỏc vế cõu* Vớ dụ :* Ghi nhớ :Cõu ghộp là những cõu do hai hoặcnhiềucụm C-V khụng bao chứa nhau tạo thành.Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế cõu. III. Bài tậpTiết 43 - Tiếng Việtcâu ghépHai cỏch nốiDựng từ loại cú tỏc dụng nốiMột QHTMột cặp QHTCặp phú từ, đại từ, chỉ từKhụng dựng từ nốiDấuphẩyChấmphẩyHaichấm* Có hai cách nối các vế câu ghép+ Dùng từ nối: - Quan hệ từ - Cặp quan hệ từ - Cặp đại từ, chỉ từ, phó từ+ Không dùng từ nối: Dấu phẩy, dấu chấm phẩy, dấu hai chấm* Kết luận:* Kết luận:Dặn dò- Nắm đặc điểm, cỏch nối cỏc vế cõu ghộp.- Phõn biệt cõu ghộp với cõu đơn mở rộng thành phần.- Hoàn thành cỏc bài tập ở phần luyện tập.- Đọc trước: Tỡm hiểu chung về văn bản thuyết minh.chúc các em học tốt