Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 49: Bài toán dân số - Vũ Tiến Dũng

ặt ra từ thời cổ đại. Lúc đầu tôi không tin điều này. Bởi vì vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình chỉ mới được đặt ra vài chục năm nay. Còn nói từ thời cổ đại tức là chuyện của dăm bảy ngàn năm về trước. Độ chênh về thời gian ấy, ai mà tin được! Thế mà nghe xong câu chuyện này, qua một thoáng liên tưởng, tôi bỗng “sáng mắt ra”Vấn đề gì được nêu ở phần mở bài ?1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình. Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung: Em hiểu như thế nào về vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình? II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.- Đặt ra từ thời cổ đại.Vậy vấn đề này được đặt ra từ thời nào?- Dân số là số người sinh sống trên phạm vi một quốc gia, một châu lục hay toàn cầu. - Kế hoạch hóa gia đình: Là những biện pháp hạn chế sự gia tăng dân số.=> Dân số và kế hoạch hoá gia đình là vấn đề đã và đang được quan tâm trên toàn thế giới.- Vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình là vấn đề đã và đang được quan tâm trên toàn thế giới. Vì sao tác giả từ chỗ không tin đến chỗ “ sáng mắt ra”?-> Vì vấn đề dân số là một bài toán khó, dường như đã được đặt ra từ thời cổ đại.Vì bài toán cổ đại có sự ngẫu nhiên, trùng hợp với việc dân số theo cấp số nhân.- Lóc ®Çu: Kh«ng tin vì tr­íc thêi cæ ®¹i kh«ng ®Æt ra kÕ ho¹ch hãa gia đình .- Sau ®ã: “s¸ng m¾t ra” -> HiÓu vÊn ®Ò vÒ sù bïng næ d©n sè. I. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.Dân số có ảnh hưởng như thế nào đến đời sống xã hội ? Con người hiện nay có thái độ như thế nào đối với dân số?Phố chật người đôngNghèo đóiThất nghiệpÔ nhiễm môi trường Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.Nhận xét về cách đặt vấn đề được nêu trong phần mở bài ?=> Cách nêu vấn đề nhẹ nhàng, giản dị, thân mật, tạo sự bất ngờ, hấp dẫn, lôi cuốn sự chú ý của người đọc Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.- Để làm rõ vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình, tác giả đã lập luận và chứng minh trên những ý chính nào tương ứng với mỗi đoạn văn bản nào?2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.* Vấn đề dân số được nhìn nhận từ một bài toán cổ. ( Đó là câu chuyệnkinh khủng biết nhường nào! )* Vấn đề dân số được tính toán từ một chuyện trong Kinh Thánh. ( Bây giờkhông quá 5%)* Vấn đề dân số được nhìn nhận từ thực tế sinh sản của con người. ( Trong thực tế ô thứ 31 của bàn cờ ) Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.Hãy tóm tắt bài toán cổ?- Có một bàn cờ gồm 64 ô.- Đặt 1 hạt thóc vào ô thứ nhất, ô thứ hai đặt 2 hạt, các ô tiếp theo cứ thế nhân đôi.- Tổng số thóc thu được có thể phủ khắp bề mặt Trái đất.a. Từ bài toán cổ.    - Câu chuyện kén rể:   Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chungII. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2.Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ:     Với cách tính ấy thì kết quả số hạt thóc như thế nào? Theo em, người viết dẫn câu chuyện xưa nhằm mục đích gì? - Bàn cờ 64 ô  hạt thóc tăng theo cấp số nhân công bội là 2.    sự bùng nổ, gia tăng dân số nhanh chóng.   Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chungII. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh.    BAØI TOAÙN COÅTheo kinh th¸nh - Khởi điểm: 1 hạt thóc.- Số thóc tăng theo cấp số nhân  phủ khắp bề mặt trái đất. Tưởng ít mà lại rất nhiềuChỉ có hai người(A-đam và Ê-va).- Năm 1995: Dân số trái đất: 5,63 tỉ  vượt ô thứ 30 của bàn cờ. Năm 2015: 7 tỉ người  Ô thứ 31 của bàn cờ.Theo dõi hai thông tin sau : Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    Dựa vào câu chuyện Kinh Thánh tác giả lập luận, thuyết minh như thế nào?b. Từ Kinh Thánh.    - Từ hai con người nếu phát triển theo cấp số nhân công bội là 2  năm 1995 dân số thế giới là 5,63 tỉ người, vượt đến ô thứ 33.      16326412833345,63 tØ7 tØ Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    Phương pháp thuyết minh nào được sử dụng trong phần này? Tác dụng?b. Từ Kinh Thánh    - Từ hai con người nếu phát triển theo cấp số nhân công bội là 2  năm 1995 dân số thế giới là 5,63 tỉ người, vượt đến ô thứ 33.    Số liệu thống kê cụ thể, thuyết phục.   Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chungII. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    Từ 2 cách lập luận trên, cho thấy tác giả còn muốn nói vấn đề kế hoạch hóa gia đình qua lĩnh vực nào khác ?b. Từ Kinh Thánh.    c. Từ thực tế.    Quan sát số liệu thống kê- Tỉ lệ sinh con ở phụ nữ là rất cao -> khó có thể thực hiện việc giảm tốc độ gia tăng dân số.    Thực tế, khả năng sinh con ở phụ nữ như thế nào ?-> Tốc độ gia tăng dân số phát triển nhanh chóng. Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐ	 TỈ LỆ SINH CON CỦA PHỤ NỮ MỘT SỐ NƯỚC:STTNƯỚCTỈ LỆ SINH/PHỤ NỮ1Ru-an-đa8,12Tan-da-ni-a6,7 3Ma-đa-gat-xca6,64Nê-pan6,35Ấn Độ4,56Việt Nam3,7 Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh.    c. Từ thực tế.    Qua bảng thống kê, hãy cho biết nhóm châu nào có tỉ lệ tăng dân số nhanh? Tình trạng kinh tế, văn hoá ở các nước này như thế nào? Rơi vào những nước kém phát triển và chậm phát triển, thuộc nhóm châu Á và châu Phi    - Tỉ lệ sinh con ở phụ nữ là rất cao. Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh    c. Từ thực tế     Rơi vào những nước kém phát triển và chậm phát triển ,thuộc nhóm châu Á và châu Phi.    - Tỉ lệ sinh con ở phụ nữ là rất cao.     Nguy cơ tiềm ẩn tăng dân số.    Từ thực tế trên muốn cảnh báo điều gì? Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh    c. Từ thực tế    Kết thúc vấn đề thể hiện điều gì ở tác giả?Thái độ gì được thể hiện qua câu “Đó là con đường “tồn tại hay không tồn tại” của chính loài người”?3. Kết thúc vấn đề.- Đừng để mỗi con người chỉ còn diện tích 1 hạt thóc       Nhận thức rõ vấn đề dân số và hiểm hoạ của nó .     Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh.    c. Từ thực tế.    Văn bản giúp em nhận thức rõ được điều gì về vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình ?3. Kết thúc vấn đề.- Đừng để mỗi con người chỉ còn diện tích 1 hạt thóc.       Nhận thức rõ vấn đề dân số và hiểm hoạ của nó.  Theo em, con đường tốt nhất để hạn chế gia tăng dân số là gì ? Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐQuan sát số liệu và hình ảnh Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐNhóm 1 : Dựa vào số liệu về sự gia tăng dân số thế giới trong bảng trên, hãy tính từ năm 2000 đến tháng 9-2003 xem số người trên thế giới đã tăng bao nhiêu và gấp khoảng bao nhiêu lần dân số của Việt Nam hiện nay ?Nhóm 2: Theo em, dân số tăng nhanh sẽ có tác động như thế nào đến sự phát triển của xã hội?Th¶o luËn nhãm Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chung:II. Đọc - Hiểu văn bản:1. Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh    c. Từ thực tế    3. Kết thúc vấn đề.- Đừng để mỗi con người chỉ còn diện tích 1 hạt thóc .      Nhận thức rõ vấn đề dân số và hiểm hoạ của nó .     Nhóm 1: Từ năm 2000 đến 9 - 2003 (45 tháng) số dân trên thế giới đã tăng: 240.673.967 người.Số dân đó gấp khoảng gần 3 lần số dân Việt Nam hiện nay. - Từ số liệu trên, có thể tính được tốc độ gia tăng dân số mỗi ngày, mỗi giờ:+ Mỗi ngày tăng khoảng 178.277 người.+ Mỗi giờ tăng khoảng 7.428 người.  Tốc độ gia tăng rất nhanh. Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐÔ nhiễm môi trườngKinh tế kémphát triểnNghèo nàn,lạc hậuDân trí thấpgia tăng d©n sèNhóm 2: Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI. Đọc - Tìm hiểu chungII.Đọc - Hiểu văn bản:1.Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.3. Kết thúc vấn đề.Củng cố: Bài tập trắc nghiệm.1. Nguyên nhân chính của sự gia tăng dân số là gì ?A. Do khả năng sinh con của người phụ nữ là rất lớnB. Do kinh tế thấp kém.C. Do không có biện pháp kế hoạch hóa gia đình.D. Do con người. Nhất là người phụ nữ chưa được hưởng quyền lợi giáo dục* Ghi nhớ(Sgk)    2. Ý nào nói đúng về hậu quả cảu việc gia tăng dân số?A. Sự “tồn tại hay không tồn tại “của chính loài ngườiB. Nền kinh tế thế giới bị giảm sút.C. Mất ổn định chính trị trên toàn cầuD. Nền giáo dục của các nước nghèo nàn, lạc hậu. Tiết 49: Văn bản: BÀI TOÁN DÂN SỐI-Tìm hiểu chung1.Phương thức biểu đạt: 2. Bố cục: 3 phần.II-Tìm hiểu văn bản1.Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.2.Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.a. Từ bài toán cổ.    b. Từ Kinh Thánh    c. Từ thực tế    3. Kết thúc vấn đề.Dặn dò.*Ghi nhớ(Sgk)     - Nắm nội dung bài học và nội dung ghi nhớ, xem lại toàn bộ nội dung bài học.- Làm các bài tập trong phần luyện tập.- Tìm hiểu về tình hình gia tăng dân số cũng như hậu quả của việc gia tăng dân số ở địa phương em.- Chuẩn bị tốt nội dung bài Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm.