Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 84: Ôn tập về văn bản thuyết minh - Nguyễn Kim Lưu

ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINHTiết 84:Ngữ văn 8:Gv: Nguyễn Kim LưuTiết 84:ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINHI.¤n tËp lÝ thuyÕt : 1.Vai trß, t¸c dông cña v¨n thuyÕt minh. Văn bản thuyết minh có vai trò và tác dụng như thế nào trong đời sống?- Văn bản thuyết minh có vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống con người. Nó đáp ứng nhu cầu hiểu biết, cung cấp cho con người những tri thức tự nhiên và xã hội, để có thể vận dụng vào phục vụ lợi ích của người đọc, người nghe.- Đáp ứng hiểu biết, cung cấp tri thức tù nhiªn, x· héiTiết 84:ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH2. Ph©n biÖt tÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh víi tÝnh chÊt cña c¸c v¨n b¶n ®· häc. Văn bản thuyết minh có những tính chất gì khác với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận? V¨n b¶n thuyết minh :+ Tính chất của thuyết minh là: tri thức khách quan (xác thực, khoa học, rõ ràng ) để người đọc hiểu về đối tượng thuyết minh; bản chất của đối tượng thuyÕt minh một cách chính xác . + Ngôn ngữ chính xác, rõ ràng, dễ hiểu Các v¨n b¶n khác (Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn) + có thể dùng quan sát ,tưởng tượng, so sánh, liên tưởng để tạo dựng hình ảnh (miªu t¶); tái hiện sự việc, diễn biến, cốt truyện (tù sù )hay bày tỏ ý định, nguyện vọng (nghÞ luËn), bộc lộ c¶m xóc (biÓu c¶m) + tri thức trong các v¨n b¶n này có thể mang s¾c thái chủ quan, hư cấu. + Có thể diễn đạt bằng những ngôn ngữ, hình ảnh giàu sức gợi tả, gợi cảm.Tính chất v¨n b¶nI.¤n tËp lÝ thuyÕt : 1.Vai trß, t¸c dông cña v¨n thuyÕt minh.Tiết 84:ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH3.Muèn lµm bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i:quan s¸t, nghiªn cøu ®Ó n¾m ®­îc b¶n chÊt, ®Æc tr­ng cña sù vËt hiÖn t­îng. Muèn lµm bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng g×?Bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i lµm næi bËt ®iÒu g×?- Cần phải tìm hiểu, quan sát, nghiên cứu về sự vật hiện tượng cần thuyết minh, nhất là phải nắm được bản chất đặc trưng của chúng để tránh sa vào trình bày các biểu hiện không tiêu biểu, không quan trọng.- Bµi v¨n thuyÕt minh cÇn lµm næi bËt b¶n chÊt cña ®èi t­îng thuyÕt minh.I.¤n tËp lÝ thuyÕt : 1Vai trß, t¸c dông cña v¨n thuyÕt minh.2. Ph©n biÖt tÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh víi tÝnh chÊt cña c¸c v¨n b¶n ®· häc.Tiết 84:ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH Nh÷ng ph­¬ng ph¸p thuyªt minh nµo th­êng ®­îc vËn dông?4.C¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh: 6 ph­¬ng ph¸p:1.Nêu định nghĩa ,giải thích2.Liệt kê3.Nêu ví dụ4.Dùng số liệu5.So sánh6.Phân loại ,phân tíchI.¤n tËp lÝ thuyÕt : 1.Vai trß, t¸c dông cña v¨n thuyÕt minh.2. Ph©n biÖt tÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh víi tÝnh chÊt cña c¸c v¨n b¶n ®· häc.3.Muèn lµm bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i:quan s¸t, nghiªn cøu ®Ó n¾m ®­îc b¶n chÊt, ®Æc tr­ng cña sù vËt hiÖn t­îng.Tiết 84:ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINHII. Luyện tập I.¤n tËp lÝ thuyÕt : Bµi 1:LËp ý, lËp dµn bµiHoạt động nhóm :Tæ 1: Giới thiệu về 1 đồ dùng học tập hoặc sinh hoạt.Tæ 2: Giới thiệu về một danh lam thắng cảnh.Tæ 3: Giới thiệu về mét v¨n b¶n, mét thể lo¹i v¨n häc mà em đã học .Tæ 4: Giới thiệu c¸ch lµm mét ®å dïng häc tËp( mét thÝ nghiÖm).T×m hiÓu ®Ò: ThÓ lo¹i: ThuyÕt minh.- §èi t­îng:Tæ 1: Mét ®å dïng häc tËp hoÆc sinh ho¹t. Tæ 2: Mét danh lam th¾ng c¶nh. Tæ 3: Mét v¨n b¶n, mét thÓ lo¹i v¨n häc. Tæ 4: C¸ch lµm mét ®å dïng häc tËp(mét thÝ nghiÖm).Tæ 1: Giíi thiÖu mét ®å dïng trong häc tËp hoÆc trong sinh ho¹t.*LËp ý:- Tªn ®å dïng, h×nh d¸ng, kÝch th­íc, mµu s¾c, cÊu t¹o, c«ng dông cña ®å dïng, nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý khi sö dông ®å dïng.*Dµn ý: MB: Giíi thiệu tên đồ dùng, vai trò của nó. TB: - Nguồn gốc, sự xuất hiện. - Cấu tạo của đồ dùng đó - Nêu đặc điểm, công dụng của từng bộ phận. - Cách sử dụng và bảo quản. KB: Suy nghĩ về vai trò, vị trí của đồ dùng trong đời sống, trong mèi quan hÖ với mọi người.Tæ 2: Giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh ë quª h­¬ng em.*LËp ý: - Tªn danh lam th¾ng c¶nh, vÞ trÝ, ý nghÜa ®èi víi quª h­¬ng, cÊu tróc, qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ®Æc ®iÓm næi bËt, phong tôc, lÔ héi.*Dµn ý:MB: - Gthiệu danh lam thắng cảnh ( tên gọi , địa điểm, )TB: - Nguồn gốc, xuất xứ, truyền thuyết, - Đặc điểm tổng thể và cấu tạo từng bộ phận. - Giá trị nhiều mặt: kinh tế, thẩm mĩ, du lịch, - Giữ gìn và bảo quản.KB : Giá trị lịch sử và vai trò của thắng cảnh đối với đời sống tinh thần, đời sống văn hoá Tæ 3: ThuyÕt minh vÒ mét v¨n b¶n, mét thÓ lo¹i v¨n häc mµ em ®· häc.*LËp ý: Tªn thÓ lo¹i, v¨n b¶n, hiÓu biÕt vÒ ®Æc ®iÓm h×nh thøc thÓ lo¹i: néi dung chñ yÕu, sè c©u, ch÷, c¸ch gieo vÇn, nhÞp*Dµn ý: MB: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ v¨n b¶n, thÓ lo¹i v¨n häc cần thuyÕt minh. TB: - §èi víi v¨n b¶n: Giíi thiÖu cô thÓ néi dung, h×nh thøc cña v¨n b¶n - §èi víi thÓ lo¹i v¨n häc: + LÇn l­ît tr×nh bµy c¸c ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña thÓ lo¹i v¨n häc. + Nªu vÝ dô cô thÓ ®Ó minh ho¹. KB – Vai trß, vÞ trÝ, gi¸ trÞ cña v¨n b¶n, thÓ lo¹i v¨n häc ®ã trong lÞch sö v¨n häc. Tæ 4: Giíi thiÖu c¸ch lµm mét ®å dïng häc tËp ( mét thÝ nghiÖm).*LËp ý: Tªn ®å dïng thÝ nghiÖm, t¸c dông, hiÖu qu¶, môc ®Ých, nguyªn liÖu, c¸ch thøc, c¸c b­íc tiÕn hµnh, kÕt qu¶, thµnh phÈm.*Dµn ý:MB:Giới thiệu kh¸i quát tªn ®å dïng, thÝ nghiÖmTB: Thực hiện được theo các bước sau: - Chuẩn bị ( nguyên liệu ;điều kiện tiến hành thí nghiệm) - Cách làm ( phương pháp ,tiến trình thực hiện) - Yêu cầu kết quả ( thành phẩm )KB :Kh¼ng định ý nghĩa, vai trò của đối tượng .Tiết 84:ÔNTẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINHII. Luyện tập :I.¤n tËp lÝ thuyÕt : Bµi 1Bµi 2: ViÕt ®o¹n( më bµi, kÕt bµi, mét ý lín trong phÇn th©n bµi) cña ®Ò v¨n sau: Giíi thiÖu vÒ mét ®å dïng trong sinh ho¹t( chiÕc phÝch n­íc).§o¹n më bµi: §Õn víi mçi gia ®×nh ViÖt Nam,chóng ta ®Òu b¾t gÆp chiÕc phÝch ®Ó ®ùng n­íc nãng. PhÝch n­íc ®· trë thµnh ®å vËt quen thuéc, rÊt tiÖn dông cho cuéc sèng hµng ngµy. §o¹n th©n bµi (cÊu t¹o bªn ngoµi): Vá phÝch gåm quai x¸ch, n¾p, th©n vµ ®¸y, th­êng ®­îc lµm b»ng nh«m, nhùa hoÆc s¾t tr¸ng men, in hoa hay h×nh chim, h×nh thó rÊt ®Ñp. Nót phÝch b»ng lo¹i gç xèp nhÑ, bäc v¶i máng mµu tr¾ng hoÆc ®­îc lµm b»ng chÊt dÎo; quai x¸ch b»ng nh«m hoÆc nhùa.§o¹n kÕt bµi: Ngµy nay víi cuéc sèng hiÖn ®¹i, khoa häc, kÜ thuËt tiªn tiÕn, nh÷ng ®å dïng kh¸c cïng c«ng dông nh­ phÝch n­íc ra ®êi. §iÒu ®ã ®· khiÕn cho phÝch n­íc dÇn mÊt ®i vÞ trÝ cña m×nh. MÆc dï vËy, phÝch n­íc vÉn lu«n lµ ®å dïng quen thuéc cña nh÷ng ng­êi b×nh d©n ViÖt Nam. Hướng dẫn học bài:Chuẩn bị bài : “Ngắm trăng, Điđường”Chuẩn bị bài viết văn số 5Hoàn thành bài tập (sgk)