Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 95: Phần tiếng việt Hành động nói

CHÀO MỪNG CÁC THẦY Cễ VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP. Kiểm tra bài cũ Nờu đặc điểm hỡnh thức và chức năng của cõu phủ định. Cho vớ dụ.Xỏc định cõu phủ định trong trường hợp sau và cho biết nú thuộc kiểu phủ định gỡ?Con gà nhà anh gỏy to thật.Đõu phải, đú là con gà hàng xúm đấy.Cõu phủ định: Đõu phải, đú là con gà hàng xúm đấy.Phủ định bỏc bỏ.Tiết: 95HÀNH ĐỘNG NểII.Hành động nói là gì?Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi.Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.(Thể hiện mục đích của Lý Thông)Nếu hiểu hành động là “việc làm cụ thể của con người nhằm một mục đích nhất định” thì việc làm của Lí Thông có phải là một hành động không? Vì sao?Việc làm của Lí Thông có thể coi là một hành động vì nó là một việc làm có mục đích.Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.Hành động nói là gì?Tiết: 95HÀNH ĐỘNG NểII.Hành động nói là gì?( ghi nhớ sgk/62)Nếu em là Thạch Sanh , em có tin lời Lí Thông nói không? Vì sao?Em không tin lời Lí Thông nóiVì con chằn tinh bị giết chớ không phải là con trăn như Lí Thông nói, giết con chằn tinh để giúp dân làng.Lắng nghe, nhận định , có thái độ ứng xử đúng phù hợpTiết: 95HÀNH ĐỘNG NểII.Hành động nói là gì?( ghi nhớ sgk/62)II. Một số kiểu hành động nói Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. Lời của Lí Thông Mục đích Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu.Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết.Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi.Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Trình bàyĐe doạHứa hẹnĐiều khiển* Ví dụ 2	Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:	- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?	Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:	- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.	Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc.	(...) Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc:U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...( Ngô tất Tố, Tắt đèn) Hành động nói Mục đích Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn ĐoàiU nhất định bán con đấy ư?U không cho con ở nhà nữa ư?Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...HỏiBáo tinHỏiHỏiBộc lộ cảm xúc	Người ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày( báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán...), điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức,...), hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc.Ghi nhớ/sgk/63Tiết: 95HÀNH ĐỘNG NểII.Hành động nói là gì?( ghi nhớ sgk/62)II.Một số kiểu hành động nói ( ghi nhớ sgk/63)-Em lựa chọn cách nói nào cho phù hợp? Vì sao? 1. Đưa quyển sách đây . 2. Đưa quyển sách nhanh lên. - câu 3 thể hiện hành động nói điều khiển nhẹ nhàng tình cảm Xác định đối tượng,lựa chọn hành động nói phù hợp , thể hiện tình cảm đạo đức 3. Cậu đưa quyển sách giùm mình vói.Tiết: 95HÀNH ĐỘNG NểII.Hành động nói là gì?( ghi nhớ sgk/62)II.Một số kiểu hành động nói ( ghi nhớ sgk/63)III. Luyện tậpBài 1-Trần Quốc Tuấn viết “Hịch tướng sĩ ”nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập “Binhthư yếu lược” đồng thời khích lệ lòng tự tôn dân tộc của họ.-Câu thể hiện mục đích : “Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù”.Bài tập 2a.Hành động nóiMục đíchBác trai đã khá rồi chứ?Cảm ơn cụ ...như thường.Nhưng xem mệt lắm.Này, bảo.. thì trốn.Chứ thì khổ.Người ốmhoàn hồn.Vâng, cháu như cụ.Nhưngcái đã.Nhịn suôngcòn gì.Thế rồi đấy.HỏiCảm ơnTrình bàyĐiều khiển Bộc lộ cảm xúcBộc lộ cảm xúcTrình bàyBộc lộ cảm xúcĐiều khiểnTrình bàyBài tập 2Hành động nóiMục đíchb.Đây là trời có ý... việc lớn.Chúng tôi ...tổ quốc!hứa hẹntrình bàyC) - Cậu vàng đi đời rồi, ụng giỏo ạ!- Cụ bỏn rồi?- Bỏn rồi!- Họ vừa bắt xong.- Thế nú cho bắt à?- Khốn nạn- ễng giỏo ơi!- Nú thấy tụi gọi thỡ chạy ngay về, vẫy đuụi mừng-Tụi cho nú ăn cơm- Nú đang ăndốc ngược nú lờnBỏo tinHỏiXỏc nhậnBỏo tinHỏiCảm thỏnCảm thỏnTảKểKểBài tập 3 :	Xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong câu chứa từ “hứa”.- Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau.	- Anh hứa đi.	- Anh xin hứa.hành động điều khiểnhành động điều khiểnhành động hứaNam vào rừng nghe tiếng chim hót: “ Bắt cô trói cột”. Bạn ấy cứ băn khoăn không biết đây có phải là hành động điều khiển haykhông.Em hãy giải thích hộ bạn.Đây chỉ là hiện tượng đồng âm. Chim hót không cómục đích tạo lời, cũng không có mục đích hành động,càng không phải là hành động điều khiển. - Cấm hút thuốc lá ! -Anh không được hút thuốc lá . -Xin lỗi anh, ở đây không được hút thuốc lá .	Dặn dò:-Học bài cũ.-Làm bài tập còn lại.-Xem lại kiến thức văn thuyết minh danh lam thắng cảnh để chuẩn bị cho tiết trả bài viết số 5 Kính chúc quý thầy cô mạnh khoẻ, các em học tốt