Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Văn bản Tiết 97: Nước Đại Việt ta - La Thị Biên Thùy

h Lý Trần chi triệu tạo ngã quốc,[1]Dữ Hán Đường Tống Nguyên nhi các đế nhất phương.Tuy cường nhược thì hữu bất đồng,Nhi hào kiệt thế vị thường phạp.Cố Lưu Cung tham công dĩ thủ bại,Nhi Triệu Tiết hiếu đại dĩ xúc vong.Toa Đô ký cầm ư Hàm Tử quan,Ô Mã hựu ế ư Bạch Đằng hải.[2]Kê chư vãng cổ,Quyết hữu minh trưng.TiÕt 97-V¨n b¶n: (NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taNguyªn ©m tiÕng H¸nTiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:*Chú giải:- Văn hiÕn:- Đ¹i ViÖt:- Nh©n nghÜa:- ĐiÕu ph¹t: TruyÒn thèng văn hoá l©u ®êi vµ tèt ®Ñp. Tªn n­íc ta cã tõ thêi LÝ Th¸nh T«ng.Vèn lµ kh¸i niÖm ®¹o ®øc cña Nho gi¸o, nãi vÒ ®¹o lÝ, c¸ch øng xö vµ tình th­¬ng giữa con ng­êi víi nhau. Th­¬ng d©n ®¸nh kÎ cã téi.TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:*Bố cục bài ” Bình Ngô đại cáo” gồm 4 phần. ĐÆc ®iÓm cña thÓ C¸o- T¸c gi¶: Vua chóa hoÆc thñ lÜnh- Lời văn: PhÇn lín ®­îc viÕt theo lèi văn biÒn ngÉu.- Néi dung: Trình bµy mét chñ tr­¬ng hay c«ng bè mét kÕt qu¶ cña mét sù nghiÖp ®Ó mäi ng­êi cïng biÕt. - Bè côc: 4 phÇn+ Nªu luËn ®Ò chÝnh nghÜa+ V¹ch râ téi ¸c kÎ thï+ KÓ l¹i qu¸ trình kh¸ng chiÕn + Tuyªn bè chiÕn th¾ng, nªu cao chÝnh nghÜa. Bè côc bµi “Bình Ng« ®¹i c¸o” Chia 4 phÇn: PhÇn 1: Nªu luËn ®Ò chÝnh nghÜa PhÇn 2: LËp b¶n c¸o tr¹ng téi ¸c giÆc MinhPhÇn 3: Ph¶n ¸nh cuéc khëi nghÜa Lam S¬n tõ những ngµy ®Çu gian khæ ®Õn lóc th¾ng lîi. PhÇn 4: Lêi tuyªn bè kÕt thóc, kh¼ng ®Þnh nÒn ®éc lËp vững ch¾c, ®Êt n­íc më ra mét kû nguyªn míi, ®ång thêi nªu lªn bµi häc lÞch sö. ĐÆc ®iÓm cña thÓ C¸o- T¸c gi¶: Vua chóa hoÆc thñ lÜnh- Lời văn: PhÇn lín ®­îc viÕt theo lèi văn biÒn ngÉu.- Néi dung: Trình bµy mét chñ tr­¬ng hay c«ng bè mét kÕt qu¶ cña mét sù nghiÖp ®Ó mäi ng­êi cïng biÕt. - Bè côc: 4 phÇn+ Nªu luËn ®Ò chÝnh nghÜa+ V¹ch râ téi ¸c kÎ thï+ KÓ l¹i qu¸ trình kh¸ng chiÕn + Tuyªn bè chiÕn th¾ng, nªu cao chÝnh nghÜa. Bè côc bµi “Bình Ng« ®¹i c¸o” Chia 4 phÇn: PhÇn 1: Nªu luËn ®Ò chÝnh nghÜa PhÇn 2: LËp b¶n c¸o tr¹ng téi ¸c giÆc MinhPhÇn 3: Ph¶n ¸nh cuéc khëi nghÜa Lam S¬n tõ những ngµy ®Çu gian khæ ®Õn lóc th¾ng lîi. PhÇn 4: Lêi tuyªn bè kÕt thóc, kh¼ng ®Þnh nÒn ®éc lËp vững ch¾c, ®Êt n­íc më ra mét kû nguyªn míi, ®ång thêi nªu lªn bµi häc lÞch söNªu luËn ®Ò chÝnh nghÜaTiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:*Vị trí của đoạn trích :”Nước Đại Việt ta” thuộc phần I.TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:*Bố cục của đoạn trích : 3 phần:PhÇn 1 (2 c©u th¬ ®Çu) : §Ò cao nguyªn lÝ nh©n nghÜa.PhÇn 2 (8 c©u tiÕp) : Ch©n lÝ vÒ sù tån t¹i ®éc lËp, chñ quyÒn cña d©n téc.PhÇn 3 (cßn l¹i) : Søc m¹nh cña nh©n nghÜa, søc m¹nh cña ®éc lËp d©n téc.Bè côc cña ®o¹n trÝch:TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:3.Phân tích:a. Nguyên lí nhân nghĩa :*nh©n nghÜa - yªn d©n:- NT: Dïng tõ ng÷ chuÈn x¸c, trang träng, giµu ý nghÜa, c¸ch ®Æt vÊn ®Ò khÐo lÐo.* ®iÕu ph¹t - trõ b¹o: - ND: Nguyªn lÝ "nh©n nghÜa":Trõ giÆc Minh b¹o ng­îc ®Ó gi÷ yªn cuéc sèng cho d©n, lµm cho d©n an h­ëng th¸i b×nh, h¹nh phóc. =>LÊy d©n lµm gèc lµ nguyªn lÝ c¬ b¶n . TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taViệc nhân nghĩa cốt ở yên dântrừ bạoQuân điếu phạt trước lo=>Làm cho dân được hưởng thái bình, hạnh phúc=>Thương dân đánh kẻ có tộiTiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:3.Phân tích:a. Nguyên lí nhân nghĩa : b. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc :Nh­ n­íc §¹i ViÖt ta tõ tr­íc.Vèn x­ng nÒn v¨n hiÕn ®· l©u,Nói s«ng bê câi ®· chia,Phong tôc B¾c Nam còng kh¸cTõ TriÖu, §inh, LÝ, TrÇn bao ®êi x©y nÒn ®éc lËp,Cïng H¸n, §­êng, Tèng, Nguyªn, mçi bªn x­ng ®Õ mét ph­¬ng.Tuy m¹nh yÕu tõng lóc kh¸c nhau,Xong hµo kiÖt ®êi nµo còng cã.Tõ TriÖu, §inh, LÝ, TrÇn bao ®êi x©y nÒn ®éc lËp,Cïng H¸n, §­êng, Tèng, Nguyªn, mçi bªn x­ng ®Õ mét ph­¬ng. -NT:Sö dông tõ ng÷ thÓ hiÖn tÝnh chÊt hiÓn nhiªn, vèn cã; nghÖ thuËt so s¸nh, liÖt kª; c©u v¨n biÒn ngÉu.- ND:Kh¼ng ®Þnh ®éc lËp, chñ quyÒn cña d©n téc. +NÒn v¨n hiÕn+Phong tôc +C­¬ng vùc l·nh thæ+LÞch sö+ChÕ ®é, chñ quyÒnTiÕt 97-V¨n b¶n:(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt ta=>Lµ c¸c yÕu tè c¬ b¶n thÓ hiÖn hoµn chØnh quan niÖm vÒ mét quèc gia, mét d©n téc.Văn MiÕu – Quèc tö gi¸mChïa Mét cétTh¸p Phæ MinhKhu di tÝch NguyÔn Tr·iĐÒn thê Vua Đinh- Vua LªCè ®« Hoa L­Thµnh nhµ HåHå G­¬mKhuª v¨n c¸c- mét trong nh÷ng biÓu t­îng vÒ truyÒn thèng v¨n hãa cña d©n téc ViÖt NamChïa Mét cét§iÖn kÝnh thiªnMét sè h×nh ¶nh vÒ Hµ Néi x­a Nam quèc s¬n hµNam quèc s¬n hµ, Nam ®Õ c­TiÖt nhiªn ®Þnh phËn t¹i thiªn th­...Nh­ hµ nghÞch lỗ lai x©m ph¹mNhữ ®¼ng hµnh khan thñ b¹i th­. (LÝ Th­êng KiÖt)DÞch th¬: Sông núi Nước NamS«ng nói n­íc Nam, vua Nam ëVằng vặc sách trời chia xứ sởGiặc dữ cớ sao phạm đến đâyChúng mày nhất định phải tan vỡ.(Bản dịch của Nam Trân )Sông núi nước NamBình Ngô đại cáo- Lãnh thổ- Chủ quyền- Lãnh thổ- Chế độ, chủ quyền- Văn hiến- Phong tục tập quán- Lịch sử*Nã s©u s¾c h¬n v×:Trong quan niÖm vÒ d©n téc, NguyÔn Tr·i ®· x¸c ®Þnh ®­îc “v¨n hiÕn” vµ “truyÒn thèng lÞch sö” lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt, lµ h¹t nh©n ®Ó x¸c ®Þnh d©n téc. §iÒu mµ kÎ thï lu«n t×m c¸ch phñ nhËn(v¨n hiÕn n­íc Nam) th× chÝnh lµ thùc tÕ, tån t¹i víi ch©n lÝ kh¸ch quan.*Nã toµn diÖn h¬n v×: Nã tiÕp nèi ý thøc ®éc lËp, chñ quyÒn cña d©n téc nh­ng ph¸t triÓn réng h¬n vµ cao h¬n.TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:3.Phân tích:a. Nguyên lí nhân nghĩa : b. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc :=> LÝ lÏ x¸c thùc, dÉn chøng cô thÓ, giäng ®iÖu ®anh thÐp, hïng hån, thÓ hiÖn ch©n lÝ vÒ sù tån t¹i ®éc lËp cã chñ quyÒn cña d©n téc, niÒm tù hµo, tù t«n, ®Ò cao nÒn v¨n ho¸ l©u ®êi vµ truyÒn thèng lÞch sö cña d©n téc §¹i ViÖt.Nguyªn lÝ nh©n nghÜaYªn d©n B¶o vÖ ®Êt n­íc ®Ó yªn d©nCh©n lÝ vÒ sù tån t¹i ®éc lËp cã chñ quyÒn cña d©n téc ®¹i viÖtVan hiÕn l©u ®êiL·nh thæ riªngPhong tôc riªngLÞch sö riªngChÕ ®é, chñ quyÒn riªngTrõ b¹o GiÆc Minh x©m l­îcTiÕt 97-V¨n b¶n:(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:3.Phân tích:a. Nguyên lí nhân nghĩa : b. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc :c. Sức mạnh của nhân nghĩa, của độc lập dân tộc :VËy nªn:L­u Cung tham c«ng nªn thÊt b¹i,TriÖu TiÕt thÝch lín ph¶i tiªu vong,Cöa Hµm Tö b¾t sèng Toa §«,S«ng B¹ch §»ng giÕt t­¬i ¤ M·.ViÖc x­a xem xÐtChøng cø cßn ghi.-NT: LiÖt kª dÉn chøng theo tr×nh tù lÞch sö (dÉn chøng x¸c thùc)-ND: Sù th¶m b¹i cña kÎ thï vµ sù oai hïng, niÒm tù hµo vÒ nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch cña d©n téc ta. =>Lêi kh¼ng ®Þnh ®anh thÐp vÒ søc m¹nh cña ch©n lÝ, cña chÝnh nghÜa quèc gia d©n téc, lµ lÏ ph¶i kh«ng thÓ chèi c·i ®­îc.=>§©y lµ b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp cña d©n téc.TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taNguyªn lÝ nh©n nghÜaYªn d©n B¶o vÖ ®Êt n­íc ®Ó yªn d©nCh©n lÝ vÒ sù tån t¹i ®éc lËp cã chñ quyÒn cña dan téc ®¹i viÖtVan hiÕn l©u ®êiL·nh thæ riªngPhong tôc riªngLÞch sö riªngChÕ ®é, chñ quyÒn riªngTrõ b¹o GiÆc Minh x©m l­îcSøc m¹nh cña nh©n nghÜa søc m¹nh cña ®éc lËp d©n técTiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:3.Phân tích:4.Tổng kết:a.Nghệ thuật:lập luận chặt chẽ, chứng cứ hùng hồn, câu văn biền ngẫu, đối xứng, ngôn ngữ có chọn lọcb. Nội dung:“Nước Đại Việt ta “có ý nghĩa như một bản tuyên ngôn độc lập: Nước ta là nước có nền văn hiến đã lâu, có lãnh thổ riêng, có chủ quyền riêng, có truyền thống lịch sử, kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định phải thất bại.TiÕt 97-V¨n b¶n(NguyÔn Tr·i)N­íc §¹i ViÖt taI.Giới thiệu chung:1.Tác giả:2.Tác phẩm:II. Đọc- hiểu văn bản:1. Đọc- chú giải:2.Bố cục:3.Phân tích:4.Tổng kết:III.Luyện tập:LuyÖn tËp:? So sánh đặc điểm của 3 thể vănChiếu, Hịch, Cáo? Lµ thÓ văn do vua dïng ®Ó ban bè mÖnh lÖnh. ChiÕu cã thÓ viÕt b»ng văn vÇn, văn biÒn ngÉu hoÆc văn xu«i; ®­îc c«ng bè vµ ®ãn nhËn mét c¸ch trang träng. ChiÕu thÓ hiÖn t­ t­ëng chÝnh trÞ lín lao, cã ¶nh h­ëng ®Õn vËn mÖnh cña c¶ triÒu ®¹i, ®Êt n­íc.Lµ thÓ văn nghÞ luËn thêi x­a, th­êng ®­îc vua, chóa, t­íng lÜnh, hoÆc thñ lÜnh mét phong trµo dïng ®Ó cæ ®éng, thuyÕt phôc, hoÆc kªu gäi ®Êu tranh chèng thï trong, giÆc ngoµi... ĐÆc ®iÓm cña hÞch lµ khÝch lÖ tình c¶m, tinh thÇn ng­êi nghe. Th­êng ®­îc viÕt b»ng văn biÒn ngÉu. Lµ mét thÓ lo¹i văn nghÞ luËn cæ, th­êng ®­îc vua chóa hoÆc thñ lÜnh dïng ®Ó trình bµy mét chñ tr­¬ng, hay c«ng bè kÕt qu¶ cña mét sù nghiÖp ®Ó mäi ng­êi cïng biÕt, C¸o phÇn nhiÒu ®­îc viÕt b»ng văn biÒn ngÉu.ChiÕuHÞchC¸o9476185231Đ2Đ3Đ4Đ5Đ67ĐTæng kÕtĐ77MiÕng ghÐp sè 1 N¬i ®©y lµ trai tim quª h­¬ng t¸c gi¶ cña “B×nh Ng« ®ại c¸o”?§¸p ¸n: H¶i D­¬ng9476185231Đ2Đ3Đ4Đ5Đ67ĐTæng kÕtĐ77MiÕng ghÐp sè 4 NguyÔn Tr·i ®· viÕt bao nhiªu bøc th­ göi qu©n Minh?§¸p ¸n: 76 bøc th­MiÕng ghÐp sè 5 T¸c phÈm nµo cña NguyÔn Tr·i ®­îc coi lµ “ cã søc m¹nh cña 10 v¹n qu©n”?®¸p ¸n: t¸c phÈm “ qu©n trung tõ mÖnh tËp”9476185231Đ2Đ3Đ4Đ5Đ67ĐTæng kÕtĐ779476185231Đ2Đ3Đ4Đ5Đ67ĐTæng kÕtĐ77MiÕng ghÐp sè 9 §©y lµ tªn HiÖu cña NguyÔn Tr·i? Gäi tªn mét t¸c phÈm cña «ng lÊy tªn hiÖu nµy? ®¸p ¸n: HiÖu: øc traiT¸c phÈm “ øc trai thi tËp”DÆn dß*VÒ nhµ: -Häc thuéc v¨n b¶n “ N­íc §¹i ViÖt ta” vµ phÇn ghi nhí?-Häc bµi vµ lµm bµi tËp theo sgk/ 70.-ChuÈn bÞ bµi: “Bµn luËn vÒ phÐp häc”+§äc v¨n b¶n.+So¹n bµi theo c©u hái cña sgk.Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em ®· chó ý l¾ng nghe!Chóc c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em mét ngµy H¹nh phóc - NiÒm vui, vµ søc khoÎXin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em ®· chó ý l¾ng nghe!Chóc c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em mét ngµy H¹nh phóc - NiÒm vui, vµ søc khoÎXin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em ®· chó ý l¾ng nghe!