Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Văn học Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt Nam

Tiết 38:Truyện kí việt namôn tập Tôi đi học Thanh Tịnh Em thử đoán xem hình ảnh sau đây minh hoạ cho truyện kí Việt Nam nào đã học từ đầu năm? Tác giả là ai ?Trong lòng mẹNguyên HồngTức nước vỡ bờ Ngô Tất TốLão hạcNam CaoTên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt chínhNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTôi đi họcThanh Tịnh (1911-1988)Trong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)Tức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Lão Hạc Nam Cao (1915-1951) Em hãy giới thiệu những nét cơ bản về nhà văn Thanh Tịnh và truyện ngắn Tôi đi học.Tôi đi học Thanh TịnhTên văn bản - Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt Nội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTôi đi họcThanh Tịnh (1911-1988)Truyện ngắnTự sự kết hợp miêu tả và biểu cảmKỉ niệm trong sáng của tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên.Giọng văn đậm chất thơ, sử dụng nhiều hình ảnh so sánh đặc sắc.Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạtNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTrong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)(1)..(2)Hồi kí (Trích)Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảmNỗi(3)của chú bé mồ côi và tình yêu thương cháy bỏng của chú bé đối với (4) .... bất hạnh. đau khổngười mẹtrữ tìnhVăn hồi kí chân thực, giọng văn đầy chất (5)thiết tha. Em hãy điền những cụm từ thích hợp vào chỗ trống để hoàn chỉnh những thông tin về văn bản Trong lòng mẹ ?30292827262524232221201918171615141312111098765432Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt Nội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Lão Hạc Nam Cao (1915-1951)Tiểuthuyết(Trích) Tự sự Số phận bi thảm và phẩm chất cao đẹp của họ của nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Tấm lòng yêu thương, trân trọng của nhà văn với người nông dân.Khắc hoạ, miêu tả nhân vật và hiện thực một cách chân thực, sinh động. Truyện ngắnTự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân giàu tình yêu thương, có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ. Nghệ thuật kể chuyện độc đáo. Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, giọng văn mang màu sắc triết lí.Trong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu,1940) Nguyên Hồng (1918-1982)Hồi kí (Trích)Nỗi đau khổ của chú bé mồ côi và tình yêu thương cháy bỏng của chú bé đối với người mẹ bất hạnh. Văn hồi kí chân thực, giọng văn đầy chất trữ tình thiết tha.Tức nước vỡ bờ (Tắt đèn)Ngô Tất Tố (1893-1954)Tiểu thuyết (Trích)Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân giàu tình yêu thương, có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ.Khắc hoạ, miêu tả nhân vật và hiện thực một cách chân thực sinh động.Lão Hạc Nam Cao (1915-1951)Truyện ngắn Số phận bi thảm và phẩm chất cao đẹp của họ của nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ. Tấm lòng yêu thương, trân trọng của nhà văn với người nông dân.Nghệ thuật kể chuyện độc đáo. Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, giọng văn mang màu sắc triết lí.Tên văn bản Tác giảThể loạiPhương thức biểu đạt chínhNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTôi đi họcThanh Tịnh (1911-1988)Truyện ngắnTự sự Kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên.Giọng văn đậm chất thơ, sử dụng nhiều hình ảnh so sánh đặc sắc.A- Giống nhau:Thể loại, phương thức biểu đạt: + Đều là văn tự sự, là truyện hiện đại (sáng tác thời kì 1930-1945). Đề tài, nội dung chủ yếu: + Đều lấy đề tài về con người và cuộc sống cực khổ của người dân lao động nghèo khổ. + Đều chứa chan tinh thần nhân đạo. Nghệ thuật: + Đều có lối viết chân thực , gần đời sống, rất sinh động (bút pháp hiện thực). Hãy nêu những điểm giống và khác nhau chủ yếu về nội dung và nghệ thuật của ba văn bản trong các bài 2, 3, 4 ?Tên văn bảnThể loạiPhương thức biểu đạtNội dung chủ yếuĐặc sắc nghệ thuậtTrong lòng mẹ Hồi kíTự sự – xen trữ tìnhNỗi đau khổ của chú bé mồ côi và tình yêu thương cháy bỏng của chú bé đối với người mẹ bất hạnh. Văn hồi kí chân thực, giọng văn đầy chất trữ tình thiết tha.Tức nước vỡ bờTiểu thuyếtTự sự Phê phán bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ TDPK. Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông thôn VN giàu lòng yêu thương.Khắc hoạ nhân vật và miêu tả hiện thực một cách chân thực sinh động.Lão Hạc Truyện ngắnTự sự – xen trữ tìnhSố phận bi thảm của những người nông dân nghèo khổ trong xã hội cũ và phẩm chất cao đẹp của họ. Nghệ thuật kể chuyện độc đáo. Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc.Hãy nêu những điểm khác nhau chủ yếu về hình thức nghệ thuật của ba văn bản trong các bài 2, 3, 4 ?B- Khác nhau:* Về thể loại : - Trong lòng mẹ: Hồi kí. - Tắt đèn: Tiểu thuyết. - Lão Hạc : Truyện ngắn.* Về phương thức biểu đạt: - Trong lòng mẹ: Tự sự xen trữ tình. - Tắt đèn: Tự sự. - Lão Hạc : Tự sự xen trữ tình.Nội dungPhản ánh hiện thực xã hội, cuộc sống, số phận và phẩm chất của con người Việt Nam trước cách mạng tháng Tám.Vai tròCó giá trị tinh thần quan trọng, tạo cơ sở cho sự phát triển của truyện kí hiện đại Việt Nam trong các giai đoạn tiếp theo.Truyện kí hiện đại Việt Nam ( 1930 - 1945)Nghệ thuậtĐa dạng, phong phú, mới mẻ về thể loại; bút pháp hiện thực sinh động, hấp dẫn, tinh tế.Kết luận:4. Bài tâp trắc nghiệm:Chọn đáp án đúng nhấtCâu 1: Truyện kí là thể loại văn xuôi nghệ thuật gồm truyện (truyện ngắn, tiểu thuyết ...) và kí (hồi kí, phóng sự, tuỳ bút ...)A. Đúng.B. Sai.Câu 2: Các tác phẩm Tôi đi học, Những ngày thơ ấu, Tắt 	đèn, Lão Hạc được sáng tác trong thời kỳ nào?A. 1900 - 1930C. 1945 - 1954B. 1930 - 1945D. 1955 - 1975A. Đúng.B. 1930 - 19455. Nối nội dung ở cột A với nội dung thích hợp ở cột B để được những nhận định chính xác về chủ đề của các văn bản truyện kí đã học?AB1. Tôi đi họca. Nói lên tình cảnh đáng thương của một em bé mồ côi cha và tỉnh cảm sâu sắc của em dành cho người mẹ bất hạnh2. Trong lòng mẹb. Nói về một người nông dân cùng khổ bị trà đạp và đè nén thái quá đã uất ức vùng lên.3. Tức nước vỡ bờc. Nói về một ông lão nông dân đã tự tử bằng bả chó.để bảo toàn nhân cách của mình.4. Lão Hạcd. Nói về tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ nảy nở trong lòng một em nhỏ ở ngày đầu tiên đến trường.6. Trong mỗi văn bản truyện kớ Việt Nam, em thớch nhất nhõn vật hoặc đoạn văn nào? Vỡ sao?1. Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về một tác phẩm ( đoạn trích) truyện kí đã học mà em thích nhất.2. Sưu tầm những tác phẩm truyện của Nam Cao, Ngô Tất Tố, Nguyên Hồng.3. Soạn bài Thông tin về ngày trái đất năm 2000.Hướng dẫn về nhà