Bài giảng Ngữ văn lớp 9 tiết 104: Các thành phần biệt lập (Tiếp theo)

ngữ văn 9 KIEÅM TRA MIỆNG 1.Theỏ naứo laứ thaứnh phaàn bieọt laọp ?Em ủaừ hoùc nhửừng thaứnh phaàn bieọt laọp naứo ?Neõu khaựi nieọm tửứng thaứnh phaàn bieọt laọp vaứ cho vớ duù minh hoaù ?2.Xaực ủũnh thaứnh phaàn bieọt laọp trong caõu sau vaứ cho bieỏt ủoự laứ thaứnh phaàn gỡ ? -Coự leừ trụứi khoõng mửa nửừa ủaõu.ẹAÙP AÙN 1.-Laứ nhửừng boọ phaọn khoõng tham gia vaứo vieọc dieón ủaùt nghúa sửù vieọc cuỷa caõu-Thaứnh phaàn tỡnh thaựi : theồ hieọn caựch nhỡn cuỷa ngửụứi noựi ủoỏi vụựi sửù vieọc noựi trong caõuVD:Hỡnh nhử hai baùn aỏy giaọn nhau. -Thaứnh phaàn caỷm thaựn :boọc loọ taõm lớ cuỷa ngửụứi noựi VD:OÂi ,hoa hoàng nụỷ ủeùp quaự !2.Coự leừ : thaứnh phaàn tỡnh thaựi (Tiếp theo) Ngữ văn: Tiết 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄPI. Thành phần gọi - đáp1.Bài tập:a. Này, các bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?b. Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ? - Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời: - Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Tiết: 104I. Thành phần gọi - đáp1.Bài tập:a. Này, các bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?b. Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ? - Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời: - Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.? Trong nhửừng từ ngửừ in đậm trên đây, từ ngửừ naứo được dùng để gọi, từ ngửừ nào được dùng để đáp? Này: Dùng để gọi- Thưa ông: Dùng để đápTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đáp1.Bài tập:? Quan hệ giửừa người gọi và người đáp là quan hệ như thế nào?=> Quan hệ: Trên - dưới Này: Dùng để gọi- Thưa ông: Dùng để đáp? Nhửừng từ dùng để gọi hay đáp lời người khác có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không?- Không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câuTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đáp1.Bài tập: Này: Dùng để gọi- Thưa ông: Dùng để đáp Không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc. Vậy nhửừng tửứ ủoự coự taực duùng gỡ ? - Này: Tạo lập quan hệ giao tiếp (mở đầu cuộc thoại)- Thưa ông: Duy trỡ cuộc thoạiTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đáp1.Bài tập:a. -Lan ụi, con laỏy cho meù caõy choồi . -Daù , con laỏy lieàn .Xác định thành phần gọi - đáp vaứ vũ trớ cuỷa caực thaứnh phaàn goùi –ủaựp trong các ví dụ sau?b. Ai ơi chụự bỏ ruộng hoang Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêuc. Vieọc gỡ theỏ , anh?Vũ trớ : Thửụứng ủửựng ụỷ ủaàu caõu nhửng cuừng coự khi ủửựng cuoỏi caõu.Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)*Lửu yự :Khi thaứnh phaàn goùi –ủaựp taựch thaứnh caõu rieõng , noự seừ trụỷ thaứnh caõu ủaởc bieọt -Vaõng ! OÂng daùy phaỷi . -Hoàng ! Maỏy giụứ con ủi hoùc ?Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đáp1.Bài tập:2. Ghi nhụự :/32 * Nhửừng từ in ủaọm là thành phần biệt lập gọi - đáp. Vậy thành phần gọi - đáp là gỡ?- Là thành phần được dùng để tạo lập hoặc duy trỡ quan hệ giao tiếp.Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chú1.Bài tập:a. Lúc đi đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi. 	 (Nguyễn Quang Sáng - Chiếc lược ngà)b. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm	(Nam Cao-Lão Hạc)Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Neỏu lửụùc boỷ caực tửứ in ủaọm nghúa sửù vieọc cuỷa caõu coự thay ủoồi khoõng? Vỡ sao? Trong vớ duù a tửứ ngửừ in ủaọm ủửụùc theõm vaứo chuự thớch cho cuùm tửứ naứo ? Trong caõu b cuùm chuỷ –vũ in ủaọm chuự thớch ủieàu gỡ ?I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chú1.Bài tập:a. Lúc đi đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi. 	 (Nguyễn Quang Sáng - Chiếc lược ngà)b. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm	(Nam Cao-Lão Hạc)Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Phaàn in ủaọm boồ sung moọt soỏ chi tieỏt cho noọi dung chớnh cuỷa caõu . ẹoự laứ thaứnh phaàn phuù chuự Thaứnh phaàn phuù chuự ủaởt giửừa hai daỏu gỡ ?I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chú1. Bài tập:VD:Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vỡ chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học. (Thanh Tịnh - Tôi đi học) VD: Cô bé nhà bên (có ai ngờ) Cũng vào du kích Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi)	(Giang Nam - Quê hương)Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Xaực ủũnh thaứnh phaàn phuù chuự , taực duùng , caựch vieỏt thaứnh phaàn phuù chuự trong caực vớ duù sauVD:Hoõm qua,An -baùn thaõn nhaỏt cuỷa toõi-bũ tai naùn .I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chú1. Bài tập:* Tác dụng của thành phần phụ chú- Bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu (nguyên nhân, điều kiện, mục đích, thời gian..)Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Toựm laùi, em haừy neõu taực duùng, caựch vieỏt thaứnh phaàn phuù chuự ?I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chú1. Bài tập:* Cách viết- Giửừa hai dấu gạch ngang- Giửừa hai dấu phẩy- Viết trong dấu ngoặc đơn- Sau dấu gạch ngang, trước dấu phẩy- Sau dấu hai chấmTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chú1. Bài tập:2. Ghi nhớ:SGK/32Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Iii. Luyện tậpBài 1- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu , không có, họ lại đánh trói thì khổ.Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn ,nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.- Vâng , cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. nhịn suông từ sáng hôm qua đến giờ còn gì. ( Ngô Tất tố, Tắt đèn)I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chúIii. Luyện tậpBài tập 1: Xác định thành phần gọi- đáp Này (gọi) - Bậc trên- Vâng (đáp) - Bậc dướiBài tập 2: Tỡm thành phần gọi - đáp Bầu ơi (gọi)=> Bầu, bí là cách nói ẩn dụ về nhửừng con người có điều kiện, hoàn cảnh.. khác nhau nhưng cùng chung một dân tộc, đất nước..phải biết yêu thương, đùm bọc lấy nhau. Như vậy, đối tượng mà nó hướng đến là nhửừng con người cùng tồn tại trong một cộng đồng xã hộiTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chúIii. Luyện tậpBài tập 3: Tỡm thành phần phụ chúa. Kể cả anh - mọi người (bổ sung đối tượng)b. Các thầy . . .ngửụứi mẹ - nhửừng người.. cửa này (bổ sung về vai trò của nhửừng con người trong việc giáo dục thế hệ trẻ)Tiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)I. Thành phần gọi - đápIi. Thành phần phụ chúIii. Luyện tậpBài tập 5: Viết đoạn vaờn ngắn có thành phần phụ chúTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)Chúng ta -nhửừng người chủ thực sự của tương lai - phải xác định được mỡnh sẽ làm gỡ trong cuộc hành trỡnh khi bước vào thế kỉ tới. ẹể xứng đáng với truyền thống của ông cha, để đưa đất nước tiến lên sánh vai với các cường quốc naờm châu, thanh niên chúng ta phải biết được nhiệm vụ của mỡnh từ khi đang ngồi trên ghế nhà trường. Mỗi thanh niên phải cố gắng học, tu dưỡng đạo đức, phẩm chất của mỡnh để trở thành nhửừng con người toàn diện :cú đức , cú tài. ẹất nước đang chờ đợi, tin tưởng và giao trọng trách cho thanh niên chúng ta.Bài tập 5: Viết đoạn vaờn ngắn có thành phần phụ chúTiết: 104CAÙC THAỉNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (TT)