Bài giảng Ngữ văn lớp 9 tiết 147, 148: Tổng kết về ngữ pháp

Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ §«ng . §¬n vÞ: Tr­êngTHCS Hoµ TiÕnKIỂM TRA BÀI CŨ X¸c ®Þnh thµnh phÇn biÖt lËp vµ gäi tªn thµnh phÇn biÖt lËp ®ã? a) Chao ôi! bắt gặp một người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tácb) Buy- Phông chỉ thấy con cừu là ngu ngốc và sợ sệt. “Chính vì sợ h·i- ông nói- mà chúng hay tụ tập thành bầy.”TRẢ LỜI:ông nóiChao ôiThành phần biệt lập.a) : Thành phần cảm thán.b) : Thành phần phụ chú.TiÕt : 147,148tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p Thø s¸u ngµy 10 th¸ng 4 n¨m 2009Néi dung tæng kÕtKh¸i niÖm, kh¶ n¨ng kÕt hîpKh¶ n¨ng chuyÓn loai tõTừ loạiCôm tõDanh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ.C¸c tõ lo¹i kh¸cCôm tÝnh tõ.Côm danh tõCôm ®éng tõA. TỪ LOẠI :I. DANH TỪ, ĐỘNG TỪ, TÍNH TỪ :Từ loạiDanh từĐộng từTính từÝ nghĩa khái quátVÝ dôChỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm. . . Chỉ hành động, trạng thái của sự vật.ChØ ®Æc điểm, tính chất của sự vật, hành động trạng thái.Bài tập 1: Trong số các từ in đậm sau đây, từ nào là danh từ, từ nào là động từ, từ nào là tính từ ?a) Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được.	 ( Nguyễn Đình Thi_ Tiếng nói văn nghệ)hay,®ọc,lần,b) Mà ông, thì ông không thích nghĩ ngợi như thế một tí nào.	 ( Kim Lân_ Làng)nghĩ ngợi,c) Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh , đập đá, làm phụ hồ cho nó.	 ( Kim Lân - Làng)lăng,phục dịch,làng,®ập,d) Đối với cháu, thật là đột ngột 	 ( Nguyễn Thành Long_Lặng lẽ Sa pa)e)Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.	( Nam Cao - Lão Hạc)đột ngột,phải,sung sướng,Bài tập 2: Hãy thêm từ sau đây vào trước những từ thích hợp với chúng trong ba cột bên dưới. Cho biết mỗi từ trong ba cột đó thuộc loại từ nào?a) những, các, một b) hãy, đã, vừa c) rất, hơi, quá /. . . . ./ hay/. . . . . ./ /. . . . . ./ /. . . ./ đọclầnnghĩ ngợi/. . . ../ (cái)lăng/. . . ../ / ..../ /. . . ../ phục dịchlàngđập/. . . ../ /. . . ../ /. . . ../ /. . .. . ./ đột ngộtông(giáo)phảisung sướng(Nhóm 1)(Nhóm 2)(Nhóm 3)rấtđãmộthãy cácvừanhữngđãrấtmột hơiquá/ . . . ./ hay/.... . . . . ./ /. . . . . ..../ /. . . ./ đọclầnnghĩ ngợi/. . . ...../ (cái)lăng/. . . ..../ / ..../ /.... . . ../ phục dịchlàngđập/. . . ...../ /. . . ..../ /. . . ...../ /. . ..... ./ đột ngộtông(giáo)phảisung sướngrấtđãmộthãy cácvừanhữngđã.rấtmột hơiquáDanh tõ§éng tõTÝnh tõ H·y s¾p xÕp l¹i nh÷ng tõ sau dÊu /..../ vµo 3 cét danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ.Danh tõ§éng tõTÝnh tõ hayđột ngộtphảisung sướngrấtrất hơiquálần(cái)lănglàngông(giáo)một cácnhữngmộtđãhãyvừađãđọcnghĩ ngợiphục dịchđậpQuan s¸t b¶ng tËp hîp vµ rót ra nhËn xÐt :DT,§T,TT cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi nh÷ng tõ nµo ë phÝa tr­íc ? Bµi 3,4 KÕt hîp vÒ phÝa tr­íc Tõ lo¹i KÕt hîp vÒ phÝa sauDanh tõ§éng tõTÝnh tõB¶ng tæng kÕt vÒ kh¶ n¨ng kÕt hîp cña DT,§T,TTmét, nh÷ng, c¸c ....h·y, ®·, võa... rÊt, h¬i, qu¸...Nh÷ng tõ nµo cã thÓ kÕt hîp phÝa sau cña danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ ?Êy, kia, nµy, ®ãråi, xong, ®i, tuyÖt, qu¸, l¾m,a. Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn.Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc độngb. Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lí tưởng chứ. c. Những băn khoăn ấy làm cho nhà hội hoạ không nhận xét được gì ở cô gái ngồi trước mặt đằng kiaBài tập 5:Các từ in đậm vốn thuộc từ nào và ở đây chúng dùng như từ thuộc từ loại nào?Trả lời:a. Từ “tròn” vốn là TT, trong câu văn này “tròn” được dùng như từ loại §T b. Từ “lí tưởng” vốn là DT.., được dùng như từ loại TT.c. Từ “ băn khoăn ” vốn là §T,được dùng như từ loại DT. Đây là hiện tượng chuyển loại từ.A. TỪ LOẠI :I. DANH TỪ, ĐỘNG TỪ, TÍNH TỪ :Nội dung tiết học: Ý nghiã khái quát của các từ loại: Khả năng kết hợp:Hiện tượng chuyển loại:Néi dung tæng kÕtTừ loạiCôm tõDanh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ.C¸c tõ lo¹i kh¸cCôm tÝnh tõ.Côm danh tõCôm ®éng tõTiÕt 1TiÕt 2H­íng dÉn vÒ nhµ:* §äc vµ n¾m ch¾c toµn bé néi dung cña tiÕt 1.* So¹n bµi chu ®¸o cho tiÕt 2:+ ThÕ nµo lµ côm tõ?+ Côm DT,§T,TT cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo ?a. Mét l¸t sau kh«ng ph¶i chØ cã ba ®øa mµ c¶ mét lò trÎ ë tÇng d­íi lÇn l­ît ch¹y lªn. 	 ( NguyÔn Minh Ch©u, BÕn quª)b. Trong cuéc ®êi kh¸ng chiÕn cña t«i, t«i chøng kiÕn kh«ng biÕt bao nhiªu cuéc chia tay, nh­ng ch­a bao giê, t«i bÞ xóc ®éng nh­ lÇn Êy. 	 (NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc l­îc ngµ )Nhãm:1c. Ngoµi cöa sæ bÊy giê nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng ®· th­a thít – c¸i gièng hoa ngay khi míi në, mµu s¾c ®· nhît nh¹t. ( NguyÔn Minh Ch©u, BÕn quª )d. Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót ! ( NguyÔn Thµnh Long, LÆng lÏ SaPa ) Nhãm: 2e. - Quª anh ë ®©u thÕ ? – Häa sÜ hái. ( NguyÔn Thµnh Long, LÆng lÏ SaPa )g. - §· bao giê TuÊn ... sang bªn kia ch­a 	h¶ ? ( NguyÔn Minh Ch©u, BÕn quª )h. - Bè ®ang sai con lµm c¸i viÖc g× thÕ ? ( NguyÔn Minh Ch©u, BÕn quª )Nhãm : 3những, các, một b) hãy, đã, vừa c) rất, hơi, quá /. . . . ./ hay/. . . . . .../ /. . . . . .../ /. . . ./ đọclầnnghĩ ngợiNhóm 1những, các, một b) hãy, đã, vừa c) rất, hơi, quá /. . . ../ (cái)lăng/. . . ../ / ..../ /. . . ../ phục dịchlàngđậpNhóm 2những, các, một b) hãy, đã, vừa c) rất, hơi, quá /. . . ../ /. . . ../ /. . . ../ /. . .. . ./ đột ngộtông(giáo)phảisung sướngNhóm 3