Bài giảng Những vấn đề cơ bản về thích ứng với biến đổi khí hậu

n diện để đối phó có hiệu quả với mực nước biển dâng. Thích nghi: cải tạo cơ sở hạ tầng và chuyển đổi tập hoán sinh hoạt của dân cư ven bờ để thích nghi với mực nước biển dâng; Rút lui: né tránh tác động tự nhiên của nước biển dâng bằng tái định cư, di dời nhà cửa, cơ sở hạ tầng ra khỏi vùng có nguy cơ bị đe dọa;Xây dựng và củng cố đê biển ở những nơi thiết yếu. IV.5. Một số định hướng thích ứng với BĐKH ở Việt nam.Thích ứng với BĐKH trong lĩnh vực năng lượng và giao thông vận tải Xây dựng kế hoạch phát triển năng lượng và giao thông vận tải có tính đến các yếu tố của BĐKH; Nâng cấp và cải tạo các công trình giao thông vận tải ở các vùng thường bị đe dọa bởi lũ lụt và nước biển dâng Bảo đảm quản lý nhu cầu năng lượng (DSM) trên cơ sở hiệu suất năng lượng cao, sử dụng tiết kiệm và hợp lý năng lượng;Tăng cường cơ sở chuyển tải và phân phối điện Lắp cáp ngầm ở những nơi cần thiết; IV.5. Một số định hướng thích ứng với BĐKH ở Việt nam.Thích ứng với BĐKH trong lĩnh vực năng lượng và giao thông vận tảiSử dụng năng lượng tái tạo, giảm sự lệ thuộc vào một nguồn năng lượng duy nhất; Nghiên cứu phát triển hệ thống vận tải biển pha sông để đưa xà lan hàng vào sâu trong nội địa IV.5. Một số định hướng thích ứng với BĐKH ở Việt nam.Thích ứng với BĐKH trong lĩnh vực y tế và sức khỏe con người Xây dựng kế hoạch và chương trình nhằm kiểm soát và giáp sát y tế ở các vùng có nguy cơ lây nhiễm cao; Nâng cao nhận thức vệ sinh và văn hóa gia đình của dân chúng thông qua các chương trình: nước sạch, VAC, biogasXây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục cộng đồng nhằm nâng cao hiểu biết, nhận thức về sức khỏe môi trường do tác động của BĐKH Thiết lập nhiều khu vực xanh – sạch- đẹpNâng cao nhận thức công chúng về BĐKH Dự trữ thuốc và các chất diệt khuẩn ở các nơi nhạy cảm;Đề phòng sự lây nhiễm và truyền bệnh từ bên ngoài Có kế hoạch bảo vệ trước nguy cơ BĐKHNỘI DUNGIV.1. Các định nghĩaIV.2. Tính chất thích ứng của BĐKH IV.3. Cách tiếp cận với thích ứng BĐKH IV.4. Các biện pháp thích ứng với BĐKH IV.5. Một số định hướng thích ứng với BĐKH ở Việt nam IV.6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngIV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương và khả năng 	thích ứng với BĐKH của cộng đồngIV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồng	Các khái niệm thích ứng với BĐKH dựa vào cộng đồng Cộng đồng được hiểu là nhóm người sống trong cùng một khu vực địa lý, cùng chịu tác động của BĐKH do vị trí cư trú của họ, và có thể có chung kinh nghiệm thích ứng với BĐKHIV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngTình trạng đẽ bị tổn thương	Tình trạng đẽ bị tổn thương là một loạt các điều kiện tác động bất lợi tới khả năng của một cá nhân, hộ gia đình hoặc một cộng đồng trong việc ứng phó với tác động của BĐKHCác lĩnh vực dễ bị tổn thương: TTDBTT về người/vật chất và công trình (Môi trường, Địa lý, Dân số, Các dịch vụ công ích xã hội, Tài nguyên và nguồn lực xã hội) IV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngCác lĩnh vực dễ bị tổn thương: TTDBTT về xã hội/cơ cấu tổ chức xã hội(Cơ cấu hộ gia đình; Tổ chức của cộng đồng; Cơ chế lãnh đạo, điều hành, ra quyết định; Mức độ tham gia; Sự tiếp cận công bằng) IV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngKhả năng thích ứng: Khả năng thích ứng là sự kết hợp tất cả những điểm mạnh và nguồn lực sẵn có tại một cộng đồng, xã hội hoặc một tổ chức nhằm giảm nhẹ các thiệt hại do tác động của BĐKH gây ra, hoặc ứng phó với các hậu quả, đồng thời nắm bắt các cơ hội do BĐKH mang đến. IV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngKhả năng thích ứng bao gồm các: phương tiện vật chất, thể chế, xã hội hoặc kinh tế cũng như nguồn nhân lực có kỹ năng và các yếu tố khác như lãnh đạo và quản lý IV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngCác tài nguyên quyết định đến khả năng thích ứng có thể là: Nguồn nhân lực: kiến thức về rủi ro, kỹ năng về bảo tồn nông nghiệp, sức khỏeXã hội: tín dụng phụ nữ, các nhóm tính dụng khác, các tổ chức dựa vào nông dânPhương tiện vật chất: hệ thống tưới tiêu, các kho lương thực, giốngTài nguyên thiên nhiên: nguồn nước ổn định, đất mầu mỡ; Tài chính: hệ thống tín dụng nhỏ, nguồn thu nhập đa dạng IV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngThích ứng dựa vào cộng đồngKế thừa và phát triển dựa trên các phương pháp quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, phát triển cộng đồng có sự tham gia, cùng cộng đồng phân tích nguyên nhân và hậu quả của BĐKHLà quá trình do cộng đồng xây dựng và làm chủ, dựa vào các ưu tiên, nhu cầu, kiến thức và khả năng của cộng đồngIV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngMục đích của thích ứng dựa vào cộng đồng: Trao quyền chủ động, tạo tính năng động tham gia cộng đồng vào các dự án thích ứng với BĐKH Tăng cường tính đoàn kết cộng đồng nhận biết rủi ro chung tìm kiếm giải pháp thích ứng với BĐKH (nâng cao ý thức của từng thành viên, từng gia đình) Khuyến khích thay đổi quan điểm quản lý mô hình cũ xây dựng kế hoạch thực hiệ dự án trên áp xuống bằng sự tham gia phát triển kế hoạch thực hiện từ dưới lên. IV. 6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngMục đích của thích ứng dựa vào cộng đồng:Huy động sự tham gia tích cực của người nghèo, của cả phụ nữ và nam giới, nhất là thúc đẩy vai trò của phụ nữ, qua đó làm thay đổi những định kiến của cộng đồng về khả năng thích ứng của họ đối với BĐKH Những nguyên tắc của thích ứng dựa vào cộng đồngCộng đồng đóng vai trò trung tâm trong quá trình thích ứngMục đích của thích ứng với BĐKH dựa vào cộng đồng là giảm thiểu rủi ro do BĐKH Thừa nhận quan hệ giữa thích ứng, giảm nhẹ rủi ro thiên tai và quá trình phát triển Cộng đồng là nguồn lực chủ yếu trong thích ứng với BĐKH Áp dụng các phương pháp tiếp cận đa ngành và đa lĩnh vực Thích ứng dựa vào cộng đồng được xem như một khung triển khai hoạt động linh hoạt Thích ứng dựa vào cộng đồng công nhận những cá nhân khác nhau có nhận thức khác nhau về rủi roCác thành viên và nhóm khác nhau trong cộng đồng có tình trạng dễ bị tổn thương và khả năng thích ứng khác nhau . NỘI DUNGIV.1. Các định nghĩaIV.2. Tính chất thích ứng của BĐKH IV.3. Cách tiếp cận với thích ứng BĐKH IV.4. Các biện pháp thích ứng với BĐKH IV.5. Một số định hướng thích ứng với BĐKH ở Việt nam IV.6. Đặc điểm và nguyên tắc thích ứng dựa vào cộng đồngIV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương và khả năng 	thích ứng với BĐKH của cộng đồngIV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồng Đánh giá khả năng thích ứng dựa vào: Khả năng vật chấtKhả năng về tổ chức/xã hội Khả năng về thái độ/động cơ IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáLập bản đồ Chỉ rõ phân bố nhà cửa, ruộng đồng, đường sá, sông ngòi chịu ảnh hưởng của hiểm họa cụ thể Vùng chịu ảnh hưởng của hạn hánVùng chịu ảnh hưởng của bãoVùng chịu ảnh hưởng của lụtIV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáKhảo sát đường cắtXác định khu vực nguy hiểm, sơ tánXác định nguồn lực địa phương sử dụng trong trường hợp khẩn cấpThông tin lịch sử Thu thập thông tin, sự kiện trước đây, giúp người dân nhận biết sự thay đổiHiểu rõ hơn hiểm họa, thảm họa từng xảy ra và những thay đổi về bản chất của nó. Hiểu rõ hơn về tình trạng hiện tại của cộng đồng(mối liên hệ giữa hiểm họa và tình trạng dễ bị tổn thương) IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáLịch thời vụ Các hoạt động và điều kiện khác nhau theo thời gian trong nămThời kỳ căng thẳng, xảy ra hiểm họa, bệnh tật, đói, nợ, tình trạng dễ bị tổn thươngXác định thời gian người dân có thể tham gia vào các công việc cộng đồng, những kế hoạch ứng phó của họ Xác định sự phân chia công việc cụ thể theo giới. IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáCây vấn đề Chỉ ra mối quan hệ giữa các mặt của một vấn đề hay sự việc. Xác định những nguyên nhân mấu chốt của địa phương cần được ưu tiên giải quyếtXác định những điểm yếu/tình trạng dễ bị tổn thương và nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng đó IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáCho điểm và xếp hạngXác định các vấn đề, rủi ro chính cũng như những nguyên nhân, giải pháp theo mối quan tâm của các thành viên tham gia; Hiểu rõ về những nhận thức của cộng đồngIV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáLập bảng đồ nguồn lực theo giới Xác định những khả năng và nguồn lực mà người dân (nam giới, phụ nữ, trẻ em) dựa vào trong thời gian có thảm họa Xác định những nguồn lực nào dễ bị thảm họa tác động Xác định các nguồn lực có thể tiếp cận được và do cộng đồng hoặc cá nhân (nam giới, phụ nữ, trẻ em) nắm giữ. IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáPhân tích cách kiếm sống (sinh kế) và chiến lược ứng phó. Hiểu được chiến lược kiếm sống, hành vi, những quyết định và nhận thức về rủi ro, khả năng và tình trạng dễ bị tổn thương của các hộ gia đình trên cơ sở những hiểu biết khác nhau về kinh tế, xã hội. IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáCông cụ phân loại kinh tế Đánh giá tình hình kinh tế hộ gia đình trong cộng đồng, đặc biệt là các hộ khó khănPhân tích các kiếm sống của nhóm hộ gia đình này, tìm hiểu mối quan hệ giữa điều kiện kinh tế hộ đến thiên tai thảm họa và tìm giải pháp khắc phục. IV.7. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương vàkhả năng thích ứng với BĐKH của cộng đồngCông cụ đánh giáCông cụ phân tích tổ chức (sơ đồ Venn) Xác định tổ chức/nhóm/cá nhân quan trọng, tích cực trong cộng đồng, đặc biệt các hoạt động liên quan đến phòng ngừa và ứng phó thiên taiXác định ai tham gia vào các tổ chức/đơn vị tại địa phương xét về giới và kinh tế; Tìm ra sự tương tác giữa các tổ chức và nhóm như thể nào xét về mối quan hệ, hợp tác, kênh thông tin và cung cấp dịch vụ.