Bài giảng Phương pháp toạ độ. Chuyển động của một vật bị ném ngang. Ném xiên

Phương pháp toạ độ . 
chuyển đ ộng của một vật bị ném ngang , Ném xiên . 
Giáo viên thực hiện : TRẦN QUANG HIẾU	 
TR ƯỜNG thpt số iii bẢO yên 
Phương pháp toạ độ . 
chuyển đ ộng của một vật bị ném ngang , Ném xiên . 
tR ẦN QUANG HIẾU 
1. Phương pháp toạ độ 
* Nội dung phương pháp : 
Chọn trục toạ độ và phân tích chuyển đ ộng của vật thành các thành phần chuyển đ ộng đơn giản theo các trục toạ độ. 
Khảo sát các chuyển đ ộng thành phần . 
Phối hợp các lời giải riêng rẽ thành lời giải đ ầy đủ cho chuyển đ ộng thực . 
Chuyển đ ộng ném là chuyển đ ộng thường gặp trong đ ời sống và kỹ thuật.Việc nghiên cứu chuyển đ ộng ném giúp ta hiểu đư ợc nhiều hiện tượng liên quan đ ến nó . 
Ví dụ một số ứng dụng thường gặp : 
- Người lái máy bay phải th ả hàng cứu trợ từ vị trí nào để hàng rơi trúng mục tiêu ? 
- Pháo thủ phải hướng nòng súng đại bác chếch một góc bằng bao nhiêu để đạn bay trúng mục đ ích ? 
- Vận đ ộng viên phải chọn góc ném nh ư thế nào để ném tạ, ném lao đư ợc xa nhất ? 
Thực chất ta phải áp dụng phương pháp đ ộng lực học cho các chuyển đ ộng ném.Cụ thể với từng loại ném có cách làm khác nhau 
Ví dụ bài toán ném xiên : 
II/ Chuyển đ ộng của vật bị ném xiên 
1/ Bài toán vật ném xiên : xét chuyển đ ộng của một vật đư ợc ném từ đ iểm O với vận tốc ban đầu, làm với đư ờng nằm ngang một góc. 
 Lấy mặt phẳng toạ độ xOy thẳng đ ứng . Xét chuyển đ ộng của vật : 
Chọn hệ xOy : Gốc O trùng với đ iểm ném , trục Ox nằm ngang , chiều dương về phía ném , Oy thẳng đ ứng hướng lên 
Xét một đ iểm M bất kỳ trên quỹ đạo. Sử dụng phuơng pháp toạ độ nghiên cứu chyển đ ộng của M 
Bỏ qua sức cản của không khí , lực duy nhất tác dụng lên vật là trọng lực . Có thể coi vật chuyển đ ộng “ tự do ” trong trọng trường 
Chuyển đ ộng của vật có thể phân tích thành hai thành phần : theo phương ngang và theo phương thẳng đ ứng 
y 
x 
O 
Chuyển đ ộng theo phương ngang 
Chuyển đ ộng theo phương thẳng đ ứng 
 Vậy các h ì nh chiếu Mx,My lên Ox, Oy có gia tốc :  
Hình chiếu chuyển đ ộng của đ iểm M xuống trục Ox 
Hinh chiếu chuyển đ ộng của đ iểm M xuống trục Oy 
- Khử t gi ữa hai phương trình ta có phương trình liên hệ gi ữ a x và y tức là phương trình quỹ đạo của M 
 Tầm xa chính là hoành độ của đ iểm A có y=0: 
 Công thức tầm xa 
Với các góc ném khác nhau tầm xa thu được là khác nhau 
Minh họa . 
Minh hoạ ném ngang 
2.Chuyển đ ộng của vật bị ném ngang . 
Bài toán : 
Vật M bị ném theo phương ngang . 
V 0 =20 m/s . h= 45 m , g = 10m/s 2 . 
Chọn trục toạ độ x0y , gốc tại 0 . Trục 0x hướng theo , 0y hướng theo véc tơ trọng lực 
 ( hv ). 
 Phân tích chuyển đ ộng của chất đ iểm M thành hai thành phần chuyển đ ộng : 
Thành phần N chuyển đ ộng thẳng đ ều theo 0x với vận tốc v. 
0 
x 
y 
M 
N 
Q 
Phương tr ì nh chuyển đ ộng của thành phần N : x = v.t (1) 
2. Thành phần Q chuyển đ ộng thẳng nhanh dần đ ều với gia tốc g theo phương 0y. 
Phương tr ì nh chuyển đ ộng : (2) 
Từ (1) ta cú : t = x/v thế vào (2) 
 (3) 
(3) là phương trinh quỹ đạo của vật được ném ngang . 
3. Thí nghiệm kiểm chứng . 
* Ví dụ áp dụng(sgk ) 
Quỹ đạo thực là một cung Parabol OH. Nó chính là nửa sau của quỹ đạo vật bị ném xiên , nếu vật bị ném ngang với vận tốc v 0 cos .