Bài giảng Quản trị doanh nghiệp - Văn hóa đại cương về đặc trưng và hệ thống

Ị:‘VĂN’ là cái ‘đẹp, cái giá trị’, ‘HÓA’ là trở thành. Vậy VĂN HÓA là trở thành đẹp, thành GIÁ TRỊ;» Chức năng điều chỉnh xã hội.ĐẶC TRƯNG VĂN HÓAVĂN HÓA có tính NHÂN SINH:Là sản phẩm quá trình hoạt động thực tiển của con người;» Chức năng giao tiếp.VĂN HÓA có tính LỊCH SỬ:Được duy trì bằng truyền thống văn hóa;» Chức năng giáo dục.HỆ THỐNGVĂN HÓAGIÁ TRỊNHÂN SINHLỊCH SỬChức năngGiao tiếpChức năngGiáo dụcChức năngTổ chứcChức năngĐiều chỉnhĐẶC TRƯNG VÀ CHỨC NĂNG VĂN HÓALOẠI HÌNH VĂN HÓAVĂN HÓA NHẬN THỨC:Nhận thức về VŨ TRỤ;Nhận thức về CON NGƯỜI.VĂN HÓA TỔ CHỨC CỘNG ĐỒNG:Văn hóa tổ chức đời sống TẬP THỂ;Văn hóa tổ chức đời sống CÁ NHÂN.LOẠI HÌNH VĂN HÓAVĂN HÓA ỨNG PHÓ VỚI MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN:Văn hóa TẬN DỤNG môi trường tự nhiên;Văn hóa ĐỐI PHÓ với môi trường tự nhiên.VĂN HÓA Ứng PHÓ VỚI MÔI TRƯỜNG XÃ HỘI:Văn hóa TẬN DỤNG môi trường xã hội;Văn hóa ĐỐI PHÓ với môi trường xã hôi.Văn hóa Nhận thứcVăn hóa Tổ chức Cộng đồngVăn hóa Ứng xử với Môi trường Tự nhiênVăn hóa Ứng xử với Môi trường Xã hộiLOẠI HÌNH VĂN HÓA Nhận thức về Vũ trụNhận thức về Con ngườiVH Tận dụng MT Xã hộiVH Đối phó với MT Xã hộiVH Tận dụng MT Tự nhiênVH Đối phó với MT Tự nhiênVH Tổ chức Đời sống Tập thểVH Tổ chức Đời sống Cá nhânVĂN HÓADOANH NGHIỆPThế Văn hóa Doanh nghiệp thuộc loại hình văn hóa nào?VĂN HÓA DOANH NGIỆP là một vi hệ thuộc loại hình VĂN HÓA ỨNG XỬ VỚI MÔI TRƯỜNG XÃ HỘI.ĐỊNH NGHĨA VĂN HÓA DOANH NGHIỆPLà cách thức thực hiện công việc tại doanh nghiệp;Là toàn bộ mọi quan điểm, thái độ và lòng tin của mọi người trong doanh nghiệp;Văn hóa doanh nghiệp là tập hợp các giả định quan trọng (thường không được nêu ra) mà mọi người trong doanh nghiệp cùng nhau chia sẽ. Những giả định đó là các yếu tố cơ sở để xác định văn hóa của một doanh nghiệp;Có lẽ sau đây là định nghĩa thích hợp nhất:VĂN HÓA DOANH NGIỆP là một hệ thống các giá trị đặc trưng được gây dựng và chắt lọc qua quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trở thành quan niệm, tập quán, truyền thống và hành vi ứng xử phổ biến của mọi thành viên, tạo nên phong cách riêng và sức mạnh nội tại của doanh nghiệp trong việc thực hiện các mục tiêu chiến lược của mình.ĐỊNH NGHĨA VĂN HÓA DOANH NGHIỆPĐẶC TRƯNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆPCó tính HỆ THỐNG:Chi phối mọi hoạt động của doanh nghiệp;Chức năng tổ chức DOANH NGHIỆP.Có tính GIÁ TRỊ:Là hệ thống các giá trị được chắt lọc, tích lủy và được mọi thành viên trong doanh nghiệp thừa nhận và vun đắp;Chức năng điều chỉnh HoẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP.Có tính XÃ HỘI:Tạo nên các mối quan hệ đan xen bên trong và bên ngoài doanh nghiệp;Chức năng giao tiếp.Có tính LỊCH SỬ:Các giá trị văn hóa doanh nghiệp được tích lũy và lưu truyền qua nhiều thế hệ các thành viên doanh nghiệp;Chức năng giáo dục.ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP21Tiêu chuẩn:Là những quy tắc chi phối hành vi cá nhân và các nhóm trong doanh nghiệp;Giá trị tổ chức:Là các giá trị mà mọi người trong doanh nghiệp đều cùng nhau chia sẻ.Truyền thống và Lễ nghi:Là những hoạt động chủ định có ý nghĩa tinh tế sâu sắc, tích hợp nhiều hình thức thể hiện các nét truyền thống chứa định cả ý nghĩa thực tiển và ý nghĩa biểu cảm.CÁC YẾU TỐ VĂN HÓA DOANH NGHIỆPChuyện kể và Giai thoại:Là những câu chuyện được nhiều người trong và ngoài doanh nghiệp kể lại về những sự kiện hay hoạt động của doanh nghiệp và về cách thức thực hiện công việc của doanh nghiệp trong quá khứ.Lời nhận xét: Là lời phán xét tóm tắt về một cá nhân, một sự kiện, một thủ tục, hay bất kỳ một khía cạnh nào đó trong đời sống doanh nghiệp. Đó là những chỉ báo về các giá trị và chuẩn mực văn hóa của doanh nghiệp đó.Biểu trưng (Vị thế) và Châm ngôn (Ví dụ về chử viết tắt).CÁC YẾU TỐ VĂN HÓA DOANH NGHIỆPYếu tốVăn hóaChuẩn mực và Giá trịTruyền thống và Nghi lễChuyện kểvà Giai thoạiLời phán xétBiểu tượngVà Cách ngônQuy chế‘nội bộ’Luật lệ‘bên ngoài’Các hoạt độngcó kế hoạchKỹ xảo và hành vịđã được chuẩn hóaCác câu nhuyệnhư cấu tinh tếCác sự kiệntruyền thốngNhận xét vắn tắtBiểu trưng vị thếLô gô, Quảng cáo, v.v.Chử viết tắt,Chử hay dùng, vàVăn phong phổ biếnCÁC YẾU TỐ VĂN HÓA DOANH NGHIỆPVăn hóa Doanh nhiệp là một thuật ngữ mô tảVăn hóa doanh nghiệp tương quan với cung cách mà người lao động nhận thức về các đặc trưng văn hóa doanh nghiệp chứ không phải là họ thích hay không thích25Hầu hết các doanh nghiệp đều có một nền văn hóa chi phối và tập hợp nhiều tiểu văn hóa;Văn hóa chi phối biểu hiện các giá trị chủ chốt được đa số thành viên chia sẽ.Tiểu văn hóa phản ánh những vấn đề, tình huống hay những trải nghiệm phổ biến mà các thành viên gặp phải như sự khác biệt về phong tục, tập quán địa lý hay chuyên môn nghề nghiệp.Doanh nghiệp có nền văn hóa thống nhất hay không?26Có thể xem như các lớp của một ‘củ hành’Các lớp bên trongNhư các giá trị cơ bản, công nghệ cơ bản hay bí quyết chủ chốt. Các lớp này thay đổi chậm.Các lớp bên ngoàiNhư chiến dịch tiếp thị hay nhận thức của khách hàng. Các lớp này có thể thay đổi nhanh.Doanh nghiệp có nền văn hóa thống nhất hay không?Học thuyết văn hóa doanh nghiệpChưa có học thuyết toàn diện về văn hóa doanh nghiệp;Sơ đồ sau đây tóm tắt lại những nét cơ bản của nhiều học thuyết khác nhau.Quan niệm(Ý nghĩa)Giả địnhLòng tinGiá trịCảm xúcChuyện kể, giai thoại,văn phong, lễ nghi, đồ tạo tácvà truyền thuyết.Thích nghi(Hình thức)Cơ cấu tổ chức, chiến lượcHành vi quan sát được,Khen thưởng và kỷ luật.Các giá trị được tán thành rộng rảiTuyên bố hay thông báoChia sẽKết hợp các yếu tố của “HÌNH THỨC” và “Ý NGHĨA” lạiHọc thuyết văn hóa doanh nghiệp29VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VỚI VĂN HÓA DÂN TỘCMọi người trong doanh nghiệp với đặc tính văn hóa dân tộc khác nhau cùng nhau phát triển nhận thức chung mà sau đó đến lượt mình nhận thức này lại tác động trở lại thái độ hành vi của họ;Tuy nhiên mức độ tác động còn tùy thuộc vào tính bền vững và sức mạnh của văn hóa doanh nghiệp; Văn hóa doanh nghiệp được nhìn nhận như là một tiểu văn hóa dân tộc, thuộc vi hệ Ứng xử với Môi trường XH;Có bốn phương diện văn hóa dân tộc tác động đến văn hóa doanh nghiệp;Các phương diện văn hóa dân tộc tác động đến văn hóa doanh nghiệp:Chủ nghĩa cá nhân đối với chủ nghĩa tập thểMục đích cộng đồng hay mục đích cá nhân.Khoảng cách quyền lựcChấp nhận sự bất bình đẳng về quyền lực.Đón nhận hay tránh né sự thay đổiSố lượng so với chất lượngSự quyết đoán hay chủ nghĩa vật chất của các mối quan hệ và sự quan tâm đến người khác.Khi làm việc với những người có quốc tịch khác nhau cần phải hết sức chú ý đến sự khác biệt này và những yếu tố nhạy cảm khác của văn hóa doanh nghiệp.VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VỚI VĂN HÓA DÂN TỘCẢnh hưởng của văn hóa dân tộcVăn hóa Dân tộcVăn hóa Chuyên ngànhLịch sử Doanh nghiệpVăn hóa doanh nghiệpVăn hóa dân tộctại địa phươngnơi đặt chi nhánhVăn hóa dân tộc tại trụ sở chính của doanh nghiệpVăn hóa doanhnghiệp tại trụở chínhVăn hóaDoanh nghiệptại chi nhánhẢnh hưởng của văn hóa dân tộcĐánh giá Văn hóa Doanh nghiệpMục tiêu đánh giá doanh nghiệp là nhằm xác định những ‘hiểu biết chung’ quan trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp;Phổ biến cho mọi người cùng chia sẽ.Văn hóaNhững hiểubiết quan trọngđược chia sẻPhổbiếnMục tiêuNhững điểm chungPhát ngôn Tiếng nói chungHành viHoạt động chungCảm xúcTrải nghiệm chungTiếp nhậnHọc hỏiQuan sátĐọcCảm nhậnQuy trình đánh giá văn hóa doanh nghiệpDoanh nghiệpBiểu hiệnDiển giảiSuy luậnÝ nghĩaNhân viênĐánh giá theo trang văn hóa doanh nghiệpTrang văn hóa là cách thức tốt nhất để tóm tắt mọi khía cạnh văn hóa doanh nghiệp;Sử dụng trang văn hóa để nhận diện một cách đầy đủ một nền văn hóa doanh nghiệp;Tuy chưa được hoàn thiện nhưng cũng đủ dùng cho việc nghiên cứu các ý tưởng cần thiết hổ trợ điều hành doanh nghiệp.Nhiều ý tưởng có thể bị trùng lắp.Mô thứcNhững giả định hiển nhiên được chấp nhậntrong doanh nghiệpBiểu tượngNhư lô gô, văn phòng,chức vụ, phương ngôn, vv.v.đã trở thành cách ngắn nhất để khái quát hóadoanh nghiệpGiai thoạiDo các thành viên kể về lịch sử, sự kiện hay cácnhân vật quan trọngHệ thống Kiểm soátHệ thống kiểm soát, thưởng phạtvà theo dõi hoạt động có tác độngđến hành vi trong doanh nghiệpCơ cấu tổ chứcXác định các mối quan hệ quan trọng đối với doanh nghiệpCơ cấu quyền lựcCá nhân và nhóm sắp xếpđưa mô thức vào thực tiển.‘Cách thức họ làm việcvà họ là aiTruyền thốngvà Nghi lễCách thức các thành viên đối xửvới nhau, với người ngoài và vớicác sự kiện đặc biệt có thể củng cốcách thức giải quyết công việcMô thứcPhục vụ công chúng là phần thưởngThiết lập tiêu chuẩn tốt nhấtDoanh nghiệp là đơn vị mạnhDân chúng hài lòng với dịch vụcủa doanh nghiệpBiểu tượng‘TẢNG ĐÁ XÁM’ ở văn phòng chínhTầng 22 rất an toànCác giám đốc ngồi trong ‘lồng kinh’Hàng năm đạt huy chương về dịch vụXe đẩy phục vụ trà nước tận nơiBáo chí miển phíGiai thoạiThành tựu tốt về thi côngBảo dưỡng tuyệt vờiNhân viên hòa nhã thân thiệnTrụ sở chính rất quan liêuHệ thống kiểm soátBiểu mẩu chuẩn cho mọi thứPhải có phê duyệt trước khi hành độngHệ thống giám sát rất chặt chẻViệc gì cũng được giám sátCơ cấu tổ chứcPhân cấp chặt chẻPhân nhóm ở mức tác nghiệpCó chức năng cấp thoát nướcPhân cấp quản lý hành chínhthông thườngCơ cấu quyền lựcChủ tịch kiểm soát được toàn bộTham mưu kỹ thuật là Kỹ su trưởngKiểm soát nhân viên rất quan liêuTôn trọng quá khứChính phủ ít can thiệpTruyền thốngvà lễ nghiHọc nghề nhiều, thử việc lâuHồ sơ lưu trử tập trungKiểm tra tài sản thường xuyênThủ tục cho mọi thứNhiều lễ mừng khen thưởngTiệc Nôel hàng nămVÍ DỤ: Trang văn hóa của Công ty Cấp nước Melbourne (2002)38Thực hành theo nhómChuẩn bị Sơ đồ ‘Trang văn hóa’ cho Doanh nghiệp theo Đề tài đã chọn trong Bài học: Hoạch định Chiến lược Kinh doanh.Văn hóa Doanh nghiệpCÂU HỎI VÀ TRẢ LỜIBÀI GIẢNG HÔM NAYVăn hóa;Văn hóa Doanh nghiệp;Yếu tố Văn hóa Doanh nghiệp;Văn hóa Doanh nghiệp và Văn hóa Dân tộc;Đánh giá Văn hóa Doanh nghiệp.41BÀI GIẢNG HÔM SAUXây dựng nền Văn hóa Doanh nghiệp Định hướng Khách hàng.Giảng viên: Tiến sỹ TRƯƠNG TIẾN HẢIXIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC EM!Tiến sĩ Trương Tiến HảiGiảng viên Quản lý Chiến lượcĐịa chỉ Liên hệ:267 Đống Đa, Quận Hải Châu, TP. Đà NẵngMobile: 0913 402 875; Fax: 05113 863 843Email: truongtienhai@dng.vnn.vnXin Chúc Các em Học tập Thành công!