Bài giảng Sinh học 6 - Chương 3: Sự phát triển và các quá trình điều hòa sinh trưởng ở thực vật

CHƯƠNG 3SỰ PHÁT TRIỂN VÀ CÁC QUÁ TRÌNH ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG Ở THỰC VẬTI. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THỰC VẬTSự nảy mầm của hột(hạt) và sự phát triển của cây con.Sự nảy mầm của hột-Sự nảy mầm của hạt bắt đầu từ sự tái thu nước của hạt cho tới sự lú rễ ra khỏi mầm của hạt.*Đặc tính:-Hấp thu nước mạnh-Hoạt tính biến dưỡng mạnh(phôi)-Phát sinh nhiệt mạnh.*Các giai đoạn nảy mầm:Giai đoạn 1: GĐ Thu nướcGiai đoạn 2: GĐ nảy mầmGiai đoạn 3: GĐ tăng trưởng của cây mầm.Các loại nảy mầm:Có 2 loạiNảy mầm thượng địaNảy mầm hạ địa*Nảy mầm thượng địa-Khi hột nảy mầm, trục hạ diệp mọc ra trước tiên và mọc xuống theo chiều trọng lực.-Khi trục hạ diệp ra ngoài không khí, nó mọc thẳng lên. Tử diệp và trục thượng diệp được đưa ra khỏi mặt đất. Sau đó trục thượng diệp bắt đầu mọc dài ra.*Nảy mầm hạ địa-Trục hạ diệp không phát triển và hạt vẫn nằm dưới đất.-Trục thượng diệp mọc dài ra khi rễ con được hình thành vươn ra khỏi mặt đất cho lá mầm đầu tiên.Các yếu tố tác động lên sự nảy mầmYếu tố ngoại tạiYếu tố nội tạiSự trưởng thành của hạt: hạt cần đạt đến mức độ trưởng thành đầy đủ về mọi thành phần cấu tạo (vỏ, các mô dự trữ và phôi) để có thể nảy mầm và tiếp tục phát triển thành một cây con.Tuổi thọ của hạt: khoảng thời gian mà phôi còn sống và còn khả năng nảy mầm.b. Sự phát triển của cây conSau khi được hình thành, cây con tăng trưởng hơi chậmnhanh dầnchậm lại.Ở cây dài ngày(lâu năm): Sự tăng trưởng xảy ra trong suốt đời sống của cây.Ở cây ngắn ngày(hàng năm): Sự tăng trưởng ngừng lại khi cây trưởng thành và chết đi sau một mùa sinh trưởng(thu hoạch).2.Sự tăng trưởng của rễ và thâna. Sự tăng trưởng của rễ2.Sự tăng trưởng của rễ và thânb. Sự tăng trưởng của thân*Sự chuyên hóa của tế bào(Mô căn bản)(Tiền bì)3. Tính hướng động của thực vậtQuang hướng độngĐịa hướng độngThủy hướng độngThí nghiệm của DarwinII. Các Hoocmon tăng trưởng của thực vật.Tên HoocmonVai tròỨng dụngAuxin-Kiểm soát sự tăng dài của tế bào-Phát triển tb theo hướng ngang.-Điều chỉnh sự rụng lá, sự chín của quả, hướng động của cây-Tạo quả không hạt.-Ngăn cản sự tăng trưởng của chồi bên.Tạo được các giống cây trồng không hạt.Giữ trái cây lâu chínGibberellin-Kích thích mạnh sự phát triển của thân, cành, rễ..-Kéo dài lóng cây.-Kích thích nảy mầm, ra hoa-Kích thích phân hóa giới tính đựcTạo giống cây trồng không hạt.Kích thichs sự tăng trưởngII. Các Hoocmon tăng trưởng của thực vật.Tên HoocmonVai tròỨng dụngCytokinin-Hoạt hóa sự phân chia tế bào.-Kích thích sự phân hóa chồi-Kìm hãm sự hóa già, kéo dài tuổi thọ cây.-Phân hóa giới tính cái.ntAcid abscisic-Kiểm soát sự rụng lá.-Điều chỉnh đóng mở khí khổng.-Cảm ứng miên trạng của chồi và hột.-Hoocmon hóa già.ntEthylen-Điều hòa sự chín của trái.-Điều chỉnh sự rụng lá,-Kích thích ra hoa.nt*So sánhGiống:-Kích thích sự phát triển của cây(nảy mầm, ra hoa, điều chỉnh sự rụng lá..)Khác:Auxin: Tạo quả không hạt, quả lâu chín..Gibberellin: Kích thích nảy mầm, ra hoa, phân hóa giới tính đực.Cytokinin: Kích thích phân hóa chồi, kìm hãm hóa già, phân hóa giới tính cái.Acid abscisic: Kiểm soát rụng lá, đóng mở khí khổng, hoocmon hóa già.Ethylen: Điều hòa sự chín, rụng lá , kích thích ra hoa.III. Các bằng chứng về tính toàn năng của tế bào thực vật.Khái niệm tính toàn năng:Mỗi một tế bào đã chuyên hóa mang một thông tin di truyền(AND) tương đương với một cơ thể trưởng thành. Nếu được đặt trong một điều kiện thích hợp  phát triển thành cơ thể hoàn chỉnh.Các bộ phận có thể nuôi cấy: Rễ, thân, lá...Điều kiện:-Vô trùng (dụng cụ nuôi cấy,môi trường,mẫu nuôi cấy. Nếu một khâu nào đó không vô trùngCây sẽ chết).Các bước nuôi cấy mô:3 Bước:1.Nuôi cấy tế bào và môTạo vật liệu khởi đầuNhân nhanhTạo cây hoàn chỉnh Nhược điểm: -Làm thay đổi sự biểu hiện của gen, gây ra đột biến.-Cây có cấu trúc và sinh lý không bình thường.2. Nuôi cấy phôia. Cứu phôiSự nuôi cấy để phôi phát triển từ noãn của cây lai đã được thụ tinh.Ứng dụng:-Tạo ra giống hoa lily có màu sắc sặc sỡ, hương thơm hấp dẫn, có hoa quanh năm-Tạo ra giống cỏ 3 lá mới.-Phôi soma là phôi được phát triển từ tế bào dinh dưỡng, trải qua quá trình phát triển như mộtcấu trúc phôi-Các tế bào này có thể phân hóa thành rễ và chồi.b.Phôi SomaCác bước nuôi cấyChọn mẫu cấyKhử trùng mẫuTách mẫuMôi trường nuôi cấy phôiĐiều kiện nuôi cấy phôiDuy trì qtr phát sinh phôi đồng nhấtTái sinh cây hoàn chỉnhc. Nuôi cấy túi phấn và hạt phấn Tạo ra các dòng đồng hợp tử về một tính trạng. Những gen lặn có thể bị che khuất ở cây nhị bội dị hợp, nhưng lại biểu hiện ra kiểu hình ở cây đơn bội hoặc lưỡng bội. Cây đơn bội được dùng để tạo giống chống bệnh. Tạo ra biến dị giao tử là nguyên liệu cho chọn giống.