Bài giảng Sinh học 7 - Sâu, Bệnh Hại Cây Trồng Nguyên Nhân Và Cách Phòng Chống

	I. Nguồn sâu, bệnh hại.1. Khái niệm sâu, bệnh hạiSâu hại là động vật không xương sống, thuộc ngành chân khớp,chuyên gây hại cây trồng.Bệnh hại là sự biến đổi về mặt hình thái và chức năng sinh lí của cây trồng do ngoại cảnh hoặc VSV gây nên.Kể tên một số loài sâu ,bệnh hại mà bạn biết?VD: - Sâu tơ hại rau, sâu xanh da láng, sâu vẽ bùa,sâu xám, rầy nâu - Bệnh rỉ sắt, cháy lá ngọn, héo rũHãy cho biết nguồn gốc phát sinh sâu bệnh hại?Sâu bệnh hại có sẵn và có trên khắp các đồng ruộng như: trứng, nhộng của nhiều loài côn trùng gây hại, bào tử của nhiều loại bệnh tiềm ẩn trong đất, bụi cỏ .Nguyên nhân chủ yếu là do sử dụng hạt giống, cây con mang mầm bệnhTừ lâu, nhân dân ta đã áp dụng các biện pháp như: cày bừa, ngâm đất, phát quang bờ ruộngNguyên nhân chính là gì ?Các yếu tố chính cho sự phát sinh, phát triển:Nhiệt độ môi trườngĐộ ẩm không khí và lượng mưaĐiều kiện đất đaiGiống cây trồng và chế độ chăm sócMỗi loài sâu bệnh hại đều có một giới hạn nhiệt độ nhất định để có thể sinh trưởng và phát triển tốtĐây cũng là một nguyên nhân gây ra sự lây lan của bệnh hại- Giới hạn sống: 10- 520C 	- Thuận lợi: 25-300C	Ví dụ: nấm bệnh sinh trưởng tốt điều kiện nhiệt độ từ 25o C – 300 C, từ 45o C trở lên, nấm bị chếtBiện pháp khắc phụcĐiều chỉnh thời vụ thích hợp.Chọn giống cây trồng phù hợp.Lượng nước trong cơ thể côn trùng và độ ẩm không khí có mối liên hệ như thế nào?Lượng nước trong cơ thể côn trùng biến đổi theo độ ẩm không khí và lượng mưa. Nếu độ ẩm thấp, côn trùng có thể bị chết.Đây cũng là một trong nhđiều kiện cho nguồn thức ăn của sâu bệnh phát triển.Biện pháp khắc phục	- Chọn giống cây trồng thích hợp.	- Mật độ gieo trồng vừa phải.	- Thăm đồng, có biện pháp xử lí kịp thời.Đất thiếu hay thừa chất dinh dưỡng đều khiến cây phát triển không bình thường, do đó mà sâu bệnh có điều kiện phát triển, cụ thể:Đất giàu mùn, đạm thì cây dễ mắc bệnh đạo ôn, bạc láĐất chua, cây kém phát triển và dễ bị bệnh tiêm lửaở láở cổ bôngở thân Bệnh bạc lá lúa: Biện pháp khắc phục	- Bón phân khoa học, tưới tiêu hợp lí.	- Luân canh cây trồng.1. Nhiệt độ môi trường.Biện pháp khắc phụcẢnh hưởng Nội dung Các yếu tố Ảnh hưởng trực tiếp đến sâu hại và xâm nhập, lây lan của bệnh hại.- Giới hạn sống: 10- 520C Thuận lợi: 25-300C Điều chỉnh thời vụ thích hợp.Chọn giống cây trồng phù hợp.2. Độ ẩm khôngkhí, lượng mưa.Biện pháp khắc phụcẢnh hưởng Nội dungCác yếu tố- Ảnh hưởng trực tiếp đến lượng nước trong cơ thể sâu hại. - Ảnh hưởng gián tiếp qua nguồn thức ăn.→ Độ ẩm cao, mưa nhiều sâu, bệnh nhiều.- Chọn giống cây trồng thích hợp. - Mật độ gieo trồng vừa phải.- Thăm đồng, có biện pháp xử lí kịp thời.3. Điều kiện đất đaiBiện pháp khắc phụcẢnh hưởng Nội DungCác yếu tố- Thừa hoặc thiếu dinh dưỡng. - Ví dụ: + Thừa đạm: Đạo ôn, bạc lá...+ Đất chua: Bệnh tiêm lửa...Bón phân khoa học, tưới tiêu hợp lí.- Luân canh cây trồng.Hãy phân tích những việc làm của nông dân dễ tạo điều kiện cho 	sâu,bệnh hại phát triển .1. Sử dụng giống - Bị nhiễm sâu , bệnh - Không chống chịu sâu, bệnh2.Chế độ chăm sóc- Mất cân đối giữa nước và phân bón- Bón nhiều phân hóa học- Ngập úng và nhiều vết xây xát2. Cần làm gì để khắc phục những việc đó nhằm hạn chế sự phát sinh phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng?Biện pháp hạn chế: Chọn giống chống sâu, bệnh. Kiểm tra giống trước khi gieo trồng.- Có chế độ chăm sóc hợp lí.IV. Điều kiện phát triển thành dịch.1. Ổ dịch. Là nơi xuất phát của sâu, bệnh để phát triển rộng ra trên đồng ruộng.- Ví dụ: Trong cỏ, rác, rơm rạ sau thu hoạch... 2. Điều kiện phát triểnThành dịchSAÂU, BEÄNH Coù saün treân ñoàng ruoäng . Gioáng caây troàng nhieãm saâu, beänh . Thuaän lôïi cho saâu, beänh .Thöøa hoaëc thieáu dinh döôõng.KHÍ HAÄUÑAÁT ÑAICoù ñuû thöùc aên .CHEÁ ÑOÄ CHAÊM SOÙC Ngaäp uùng.Veát thöông cô giôùi.Dịch3. Biện pháp- Tổ chức nhân dân dập dịch.Biện pháp phòng trừ tổng hợp. - Chú ý đến biện pháp hóa học.Rầy nâuThối thân, thối bẹDịch châu chấuBệnh đạo ônI. KHÁI NIỆM VỀ PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNGII. NGUYÊN LÝ CƠ BẢN PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNGIII. BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪTỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNGPHÒNG TRỪ TỔNG HỢPDỊCH HẠI CÂY TRỒNGI. KHÁI NIỆM VỀ PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG :  Thế nào là phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng?Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng một cách hợp lý.Câu hỏi thảo luận: Em hãy cho biết những nguyên lý cơ bản của (IPM)? a/ Trồng cây khoẻ b/ bảo tồn thiên địch c/ Thăm đồng thường xuyên d/ Nông dân trở thành chuyên gia e/ Tất cả phương pháp trên* Nguyên lý cơ bản của phòng trừ tổng hợp dịch hại:Trồng cây khoẻ Bảo tồn thiên địch Thăm đồng thường xuyên Nông dân trở thành chuyên gia Hãy cho biết có mấy biện pháp của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng?IPM٭BP kỹ thuật٭ BP sinh học٭ SD giống cây chống chịu sâu bệnh٭ BP hoá học٭ BP cơ giới vật lý٭ BP điều hoàIII. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG :  Hãy kể tên các biện pháp chủ yếu của 	phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng?1. Biện pháp kỹ thuật:Là một trong những biện pháp phòng trừ chủ yếu nhất. Cụ thể như: cày bừa, tiêu hủy tàn dư cây trồng, bón phân hợp lí, gieo trồng đúng thời vụ.Hãy cho biết tác dụng của từng biện pháp trên?III. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG : 1. Cày bừa 2. Vệ sinh đồng ruộng 3. Tưới tiêu, bón phân hợp lý4. Luân canh cây trồng5. Kiểm tra đồng ruộng thường xuyênAA. Không cho sâu bệnh sống lâu với một loại cây trồngB. Kịp thời pháp hiện sâu bệnhC. Phá huỷ nơi ẩn nấp của sâu bệnhD. Giúp cây trồng ST, PT tốt Nâng cao khả năng kháng sâu bệnhE. Diệt trừ sâu hại trong đấtBĐÁP ÁN1. 2. C3. 4. 5. EDABXôùi ñaátChaêm soùcÑaäu phỘngIII. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG : 2. Biện pháp sinh học:Là biện pháp sử dụng sinh vật hoặc sản phẩm của chúng để ngăn chặn, làm giảm thiệt hại do sâu, bệnh gây ra.Là 1 trong những biện pháp tiên tiến nhất.Chuồn chuồn kim là thiên địch của bọ rầy, và sâu cuốn lá.Kiến ăn thịt là thiên địch của nhiều loại côn trùng.Nhện nước: Thiên địch của sâu hại.Bọ xít: Thiên địch của bọ rầy.Kiến ăn thịtMuồm muỗmChuồn kimIII. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG : 3. Sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu bệnh:Là biện pháp sử dụng giống cây trồng mang gen chống chịu hoặc hạn chế, ngăn ngừa sự phát triển của dịch hại.VD: Lúa mang gen kháng gầylúa kháng rầy OM6162lúa kháng rầy RNT3lúa kháng rầy MTN110III. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG : 4. Biện pháp hóa học:Là biện pháp sử dụng thuốc hóa học để trừ dịch hại cây trồng.Khi nào nên sử dụng thuốc hoá học?Chỉ sử dụng thuốc hóa học khi:. Các biện pháp phòng trừ khác không có hiệu quả..Sử dụng các loại thuốc có tính chọ lọc cao do Bộ NN & PT nông thôn cho phép sử dụng.Cheá phaåm Enxintrò beänh vaøng luønIII. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG : 5. Biện pháp vật lý:Những biện pháp cụ thể như: bẩy ánh sáng, mùi vị., bắt bằng vợt hoặc bằng tay.III.CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU CỦA PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG : 6. Biện pháp điều hòa:Là biện pháp giữ cho dịch hại chỉ phát triển ở mức độ nhất định nhằm giữ cân bằng sinh thái.* Các biện pháp trên cần được sử dụng phối hợp trong phòng trừ dịch hại cây trồng.CỦNG CỐ Sự phát sinh phát triển của sâu bệnh phụ thuộc vào yếu tố nào?Nguồn sâu, bệnh hại;điều kiện khí hậu, đất đai; giống cây trồng và chế độ chăm sóc. Theo bạn nguồn sâu bệnh hại có ở đâu? Có sẵn trên đồng ruộng. Có trong hạt giống cây con bị nhiễm bệnh Khi nào nguồn sâu bệnh có thể phát triển thành dịch?Có đủ thức ăn, nhiệt độ, độ ẩm thích hợp...Củng Cố: Câu 1: Ưu điểm chính của biện pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng đối với sản xuất nông, lâm nghiệp là:Ít sử dụng thuốc trừ sâu, bệnhSinh thái đồng ruộng được cân bằngTránh được quần thể sâu bệnh tái phát trên đồng ruộngKhông xuất hiện dòng sâu bệnh hại kháng thuốcKhông gây ô nhiễm môi trườngCủng Cố: 2. Một trong những biện pháp quan trọng nhất trong phòng trừ dịch hại tổng hợp cây trồng:Biện pháp hóa học. Biện pháp điều hòa. Biện pháp cơ giới, vật lí. Biện pháp kĩ thuật.Củng Cố: 3. Biện pháp điều hòa là biện pháp giữ cho sâu hại không phát sinh trên đồng ruộng hoặc vườn cây ăn trái. Đúng. Sai.