Bài giảng Sinh học 8 Bài 57: Tuyến tụy và tuyến trên thận

Trình bày vai trò của tuyến yên và tuyến giáp. -Tuyến yên là một tuyến quan trọng nhất tiết các hoocmôn kích thích họat động của các tuyến nội tiết khác. Đồng thời tiết ra các hoocmôn ảnh hưởng đến một số quá trình sinh lý trong cơ thể (sự tăng trưởng, trao đổi glucôzơ, các chất khoáng, trao đổi nước,) -Tuyến giáp có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và quá trình chuyển hóa các chất trong tế bào. Tuyến giáp còn tiết hoocmôn canxitônin cùng với hoocmôn của tuyến cận giáp tham gia điều hòa canxi và phôtpho trong máu. KIỂM TRA BÀI CŨ1Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNI -TUYẾN TỤY 2I - TUYẾN TUỴ Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN3I - TUYẾN TUỴ ▼Quan sát hình 57-1, kết hợp thông tin SGK và kiến thức đã học, hãy nêu chức năng của tuyến tụy mà em biết.- Tuyến tụy tiết dịch tuỵ, theo ống dẫn đổ vào tá tràng, giúp cho cho sự biến đổi thức ăn trong ruột non (ngoại tiết).- Các tế bào đảo tuỵ tiết ra hoocmôn điều hòa lượng đường trong máu (nội tiết). Trong đảo tuỵ có 2 loại tế bào: tế bào α tiết hoocmôn glucagôn,tế bào β tiết hoocmôn insulin.Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN4I - TUYẾN TUỴ ▼Dựa vào thông tin về vai trò của các hoocmôn tuyến tụy, hãy trình bày tóm tắt quá trình điều hòa lượng đường huyết giữ ở mức ổn định.-Tỉ lệ đường huyết chiếm 1,2%, nếu tỉ lệ này tăng cao sẽ kích thích các tế bào β tiết hoocmôn insulin chuyển glucôzơ thành glicôgen dự trữ trong gan và cơ. Trong trường hợp tỉ lệ đường huyết giảm so với mức bình thường sẽ kích thích các tế bào α tiết glucagôn biến glicôgen thành glucôzơ glicôgen để nâng tỉ lệ đường huyết trở lại bình thường.Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN5Khi ®­êng huyÕt t¨ng(Sau b÷a ¨n)Khi ®­êng huyÕt gi¶m (Xa b÷a ¨n, c¬ thÓ ho¹t ®éng)TÕ bµo βTÕ bµo ᧶o tuþGluc«z¬§­êng huyÕt gi¶m xuèng møc b×nh th­êng§­êng huyÕt t¨ng lªnmøc b×nh th­êng+: KÝch thÝch-: K×m h·m++--InsulinGlucag«nGlic«genS¬ ®å qu¸ tr×nh ®iÒu hoµ ®­êng huyếtTiếtTiếtGluc«z¬Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNI - TUYẾN TUỴ 6I - TUYẾN TUỴ Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNTuyến tuỵ là một tuyến pha vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn. Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm giảm đường huyết khi đường huyết tăng, glucagôn làm tăng đường huyết khi lượng đường trong máu giảm.7Bệnh tiểu đường Bệnh tiểu đường là do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thu hết nên đái tháo đừơng ra ngoài. Bệnh tiểu đường là do tế bào β rối loạn nên không tiết hoocmôn insulin hoặc do tế bào gan, cơ không tiếp nhận insulin. Bệnh nhân rất dễ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây bại liệt hoặc tử vong. Theo các số liệu thống kê cho thấy 65 % tỉ lệ tử vong ở bệnh tiểu đường là do tai biến mạch máu. Bệnh tiểu đường trường hợp nặng có thể dẫn tới tổn thương động mạch vành tim( viêm tắc) động mạch màng lưới dẫn tới mù loà , ảnh hưởng tới chức năng thận không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong .Sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng bệnh lí: bệnh tiểu đường hoặc chứng hạ đường huyết.Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNI - TUYẾN TUỴ 8Các biến chứng của bệnh tiểu đường Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNI - TUYẾN TUỴ 9 I - TUYẾN TUỴ II- TUYẾN TRÊN THẬN Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNVỏ tuyến Tủy tuyến Lớp sợi Lớp cầu Lớp lướiHình 57-2. Cấu tạo của tuyến trên thận▼ Dựa vào hình 57- 2, hãy trình bày khái quát của tuyến trên thận..10Vỏ tuyến Tủy tuyếnLớp cầuLớp sợiLớp lưới I - TUYẾN TUỴ II- TUYẾN TRÊN THẬN Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNHình 57-2. Cấu tạo của tuyến trên thận11Màng liên kết Vỏ tuyếnTủy tuyếnBài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNLớp cầuLớp sợiLớp lướiTiết hoocmon điều hoà các muối natri, kali trong máuTiết hoocmon điều hoà đường huyếtTiết hoocmon điều hoà sinh dục namTiết Ađrênalin và Norađrênalin I - TUYẾN TUỴ II- TUYẾN TRÊN THẬN 12 I - TUYẾN TUỴ Tuyến tuỵ là một tuyến pha vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn. Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm giảm đường huyết khi đường huyết tăng, glucagôn làm tăng đường huyết khi lượng đường trong máu giảm. II - TUYẾN TRÊN THẬN Bài 57 TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬNTuyến trên thận gồm phần vỏ và phần tủy. Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụngđiều hòa lượng đường huyết, điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam. Phần tuỷ tiết ađrênalin và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu.13Hội chứng CushingDo lớp giữa tuyến trên thận tiết nhiều hoocmôn gây rối loạn chuyển hóa gluxit và prôtêin làm đường huyết tăng, huyết áp cao, cơ yếu và phù nề. Khối lượng của xương và cơ bị giảm do prôtêin bị phân giải. có trường hợp bệnh nhân tích mỡ ở vai hoặc mặt gây vai u, mặt phị.Hình 57-3. Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing (sau 4 tháng) Em có biết ? 14Khi ®­êng huyÕt(Sau b÷a ¨n)Khi ®­êng huyÕt(Xa b÷a ¨n, c¬ thÓ ho¹t ®éng)TÕ bµo βTÕ bµo ᧶o tuþGluc«z¬Gluc«z¬§­êng huyÕt gi¶m xuèng møc b×nh th­êng§­êng huyÕt t¨ng lªnmøc b×nh th­êng+: KÝch thÝch-: K×m h·m++--InsulinGlucag«nGlic«gen.1....2.....345t¨ng ( > 0,12% )gi¶m ( < 0,12% )S¬ ®å qu¸ tr×nh ®iÒu hoµ l­îng ®­êng trong m¸u15Tuyến tuỵ là (1) vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn. Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm (2).. khi đường huyết tăng, glucagôn làm (3).......... khi lượng đường trong máu giảm.- Tuyến trên thận gồm phần vỏ và (4). .... Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụng (5).. , điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam.- Phần tuỷ tiết ađrênalin và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu.Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:tuyÕn phagiảm đường huyếttăng đường huyếtphÇn tuû®iÒu hoµ ®­êng huyÕta®rªnalinCỦNG CỐ16HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi:1,2,3; - Xem và thực hiện các yêu cầu bài 58 (SGK).17