Bài giảng Sinh học - Bài 12: Cơ chế xác định giới tính

2n Noãn nguyên bào Nguyên phân Tinh nguyên bào Sự tạo noãn Sự tạo tinh 2n 2n 2n 2n 2n Noãn bào bậc 1 2n Tinh bào bậc 1 2n Noãn bào bậc 2 Thể cực thứ nhất Giảm phân 1 n n n n Thể cực thứ hai Trứng Giảm phân 2 n n n n n n n Trứng n n Hợp tử Thụ tinh 2n Sơ đồ quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh ở động vật n Dựa vào hình sau hãy nêu sự giống và khác nhau trong quá trình phát sinh giao tử đực và cái? Tinh bào bậc 2 Boá Mẹ Con trai Con gái Vaäy cô cheá naøo ñaõ xaùc ñònh giôùi tính cho con trai vaø con gaùi chuùng ta seõ tìm hieåu trong baøi hoïc hoâm nay. Baøi 12 Các em nêu sự khác nhau về NST giới tính của Ruồi giấm đực và Ruồi giấm cái ? I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH + Giống nhau: - Số lượng: có 8 NST - Hình dạng: 1 cặp hình hạt 2 cặp hình V + Khaùc nhau veà caëp NST giôùi tính: - Con ñöïc: 1 chieác hình que, 1 chieác hình moùc. - Con caùi: 1 caëp hình que. I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I) NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH : Quan sát hình 12.1 Bộ NST ở người CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GiỚI TÍNH Bài 12 Cặp nhiễm sắc thể nào là cặp nhiễm sắc thể giới tính I) NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH : CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Bài 12 ? Nhiễm sắc thể thể giới tính có ở tế bào nào? Ởtrong tế bào lưỡng bội Câu hỏi: Trong cơ thể, NST giới tính có mặt ở cả TB sinh dục lẫn TB sinh dưỡng. chỉ có 1 cặp Tồn tại thành từng cặp tương đồng giống nhau ở con đực và con cái. Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY) khác nhau giữa con đực và con cái. Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể. Mang gen qui định tính trạng liên quan hoặc không liên quan đến giới tính. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. Nhiễm sắc thể giới tính: So sánh NST thường và NST giới tính? có nhiều cặp Ở tế bào lưỡng bội (2n) : - Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp tương đồng(A) -1 cặp NST giới tính : + Tương đồng : XX +Không tương đồng : XY - NST giới tính mang gen qui định : +Tính đực, cái + Các tính trạng thường không liên quan đến giới tính VD:Một số hiện tượng phân hoá giới tính ở động vật - Đa số loài (người ,thú ,ruồi giấm,,,vv) Một số loài chim ,bướm bò sát ,cá..) Bọ xít ,chấu ,rệp XY XX XO XX XY XX Vậy cơ chế NST xác định giới tính như thế nào II . Cơ chế NST xác định giới tính : - Có mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân ? - Tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái ? - Giới tính được xác định vào lúc nào ? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ? Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ? II . Cơ chế NST xác định giới tính : - Có mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân ? - Tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái ? - Giới tính được xác định vào lúc nào ? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ? Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ? BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. Nhiễm sắc thể giới tính: II. Cơ chế NST xác định giới tính: I) NHIỄM SẮC THỂ GiỚI TÍNH : CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GiỚI TÍNH Bài 12 II) CƠ CHẾ NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH - Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới tính ở người P(44A+XX) x (44A+XY) G 22A+X 22A+ X 22A+ Y F1 44A +XX (GÁI) 44A+ XY(TRAI) - Sự phân li của cặp nhiễm sắc thể giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và tổ hợp lại trong thụ tinh là cơ chế xác định giới tính III) CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HOÁ GIỚI TÍNH: BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Hãy đọc các thông tin sau đây: Duøng Metyl testosteron (hoocmôn sinh duïc) taùc ñoäng vaøo caù vaøng caùi coù theå laøm caù caùi bieán thaønh caù ñöïc. Tröùng ruøa uû ôû nhieät ñoä döôùi 280 C seõ nôû thaønh con ñöïc, treân 320C thì nôû thaønh con caùi. Thầu dầu trồng trong aùnh saùng cường ñoä yeáu thì soá hoa ñöïc giaûm. III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính : Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ? + Hooc môn + Nhiệt độ, cường độ ánh sáng … Kết luận : Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường : + Môi trường trong : hooc môn + Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 … BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẫu, một người nam đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002. Nam diễn viên Hàn Quốc đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008. Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ? Cho ví dụ ? Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích sản xuất. Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống thay cho các số 1,2,3 …để hoàn chỉnh hình : Cơ chế NST xác định giới tính ở người. Câu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính 1. Tồn tại với số cặp > 1 trong tế bào lưỡng bội 2. Tồn tại thành từng cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY) 3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể. 1 2 3 4 5 44A + XY 22A + X 44A + XX 22A + X 22A + Y 44A + XX 44A + XY HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: - Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. trang 41. - Đọc mục “Em có biết”. - Ôn lại các bài .