Bài giảng Sinh học Khối 11 - Bài 19, Phần 2: Tuần hoàn máu (Chuẩn kiến thức)

 Bài 18 : TUẦN HOÀN MÁU  
I. MỤC TIÊU - Nêu được ý nghĩa của sự tuần hoàn máu - Phân biệt được hệ tuần hoàn hở với hệ tuần hoàn kín , hệ tuần hoàn đơn với hệ tuần hoàn kép- Nắm được đặc điểm sự tuần hoàn máu của hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở - Nêu được ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệt tuần hoàn hở 
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Tranh vẽ hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở - Tranh vẽ hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép  
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC - Hỏi đáp - Trực quan - Hoạt động nhóm 
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY  1/ Kiểm tra bài cũ - Thế nào là hô hấp ? - Sự trao đổi khí với môi trường chung quanh ở côn trùng , cá , lưỡng cư , bò sát , chim và thú được thực hiện như thế nào ? 2 / Dạy bài mới  Sinh vật muốn tồn tại thì cần phải có quá trình tuần hoàn các chất . Như vậy quá trình đó được thực hiện như thế nào ? 
Tri ̀nh bày cấu tạo chung của hệ tuần hoàn ? 
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn  1. Cấu tạo chung -ĐV đơn bào , đa bào có kích thước nhỏ chưa có HTH -ĐV đa bào :+ Dịch tuần hoàn : máu hoặc hỗn hợp máu – dịch mô +Tim và hệ thống mạch máu  
Chức năng của hệ tuần hoàn ? 
2. Chức năng : vận chuyển các chất 
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật 
Thế nào là hệ tuần hoàn hở̉ ? 
Hãy chỉ ra đường đi của máu ? 
1/ Hệ tuần hoàn hở 
a/ Khái niệm : Là HTH có một đoạn máu ra khỏi mạch và trộn lẫn với nước mô , lưu thông với tốc độ chậm 
Máu chảy trong mạch máu có đặc điểm gì ? 
b/ Đặc điểm :  - Máu được bơm vào động mạch sau đó tràn vào xong cơ thể . Ở đây máu trộn lẫn với dịch mô tạo thành hỗn hợp máu – dịch mô . Máu tiếp xúc và trao đổi trực tiếp với tế bào sau đó trở về tim - Máu chảy trong động mạch với áp lực thấp , tốc độ máu chảy chậm 
2/ Hệ tuần hoàn kín 
a/ Khái niệm : 
-Gồm có HTH đơn và HTH kép 
-Là HTH có máu lưu thông trong mạch kín với tốc độ cao , khả năng điều phối nhanh 
Máu chảy trong mạch máu có đặc điểm gì ? 
b/ Đặc điểm : -Máu được tim bơm đi lưu thông liên tục trong mạch kín , từ động mạch qua mao mạch , tĩnh mạch rồi sau đó về tim . Máu trao đổi với tế bào qua thành mao mạch- Máu chảy trong động mạch với áp lực cao hoặc trung bình , tốc độ máu chảy nhanh -HTH kín ở động vật có xương sống có hai loại : đơn và kép 
Hãy chỉ ra con đường đi của máu ? 
Cho biết những ưu điểm của HTH kín so với HTH hở ? 
-Cho biết vai trò của tim trong sự tuần hoàn máu ? 
HTH kín có mấy loại ? VD 
-HTH kín ở động vật có xương sống có hai loại : đơn và kép 
Hãy chỉ ra con đường đi của máu trong HTH đơn ở cá ? 
Hãy chỉ ra con đường đi của máu trong HTH kép ở chim ? 
Tại sao hệ tuần hoàn của cá là HTH đơn ? 
Tại sao hệ tuần hoàn của chim và thú là HTH kép ? 
3/ Củng cố : 
- Cho HS xem lại hình : 
Cho biết sự khác nhau giữa HTH đơn và HTH kép ? 
4/ Hướng dẫn về nhà  Hướng dẫn HS làm câu hỏi cuối bài Các em đọc trước bài 19 SGK