Bài giảng Sinh học Khối 11 - Bài 23: Hướng động (Bản chuẩn kiến thức)

(?) Th ế nào là cảm ứng? 
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật trước các tác nhân kích thích của môi trường. 
Tuy vậy cảm ứng ở thực vật và động vật cũng có những đặc điểm khác nhau. Để thấy được sự khác nhau đó chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể qua chương 2. 
Động vật do có khả năng di chuyển để tìm kiếm thức ăn, trốn tránh kẻ thù, còn thực vật thì không có khả năng đó. 
Vậy thực vật tìm kiếm thức ăn như thế nào? Phản ứng như thế nào trước tác nhân của môi trường? 
CHƯƠNG II: CẢM ỨNG 
Bài 23: Hướng động 
I. Khái niệm hướng động 
(?) Biểu hiện của cây ở thí nghiệm này là gì? 
* Biểu hiện: Cành lá của cây vươn về phía có ánh sáng 
=> Thí nghiệm trên thể hiện tính hướng động.Và biểu hiện của cây trong thí nghiện trên là một dạng hướng động của thực vật trong điều kiên môi trường thiếu ánh sáng. 
Vậy thế nào là tính hướng động? 
* Khái niệm: Hướng động là sự vận động sinh trưởng của cây về phía tác nhân kích thích của môi trường 
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT 
(?) Thế nào là vận động hướng động dương và vận động hướng động âm? 
Có 2 loại hướng động chính, hướng động dương và hướng động âm. 
+ Hướng động dương (Hướng thuận): Là sự vận động của cây về phía tác nhân kích thích. 
VD: Như hướng sáng, hướng đất, hướng nước  
+ Hướng động âm (Hướng nghịch): Là sự vận động của cây tránh xa tác nhân kích thích. 
VD: Vận động tránh ra các hoá chất độc. 
(?) Ở thực vật không có hệ thần kinh, vậy sự vận động sinh trưởng là do yếu tố nào? 
- Sự hướng động của thực vật được điều tiết nhờ sự hoạt động của hoocmon thực vật. 
(?) Khi có bão, gió tocây bị nghiêng về một phía. Đó có phải là hướng động hay không? 
Cây bị nghiêng khi có gió bão không phải là hướng động, mà chủ yếu là do sức gió hoặc cây bị bật gốc nên thân nghiêng theo. 
CÂU HỎI MỞ RỘNG 
II. Các kiểu hướng động 
1. Hướng đất 
Phiếu học tập : Tìm hiểu tính hướng đất ở thực vật . 
Thí nghiệm 
Kết quả 
Giải thích 
Hướng đất 
Thí nghiệm 
Kết quả 
Giải thích 
Hướng đất 
- Đặt một hạt đậu mới nẩy mầm ở vị trí nằm ngang . 
- Rễ cong xuống đất còn thân cong lên trên. 
- Vận động hướng đất theo chiều hút của trọng lực trái đât là do sự phân bố auxin không đều ở hai mặt rễ. Mạch trên có lượng auxin thích hợp cho sự phân chia lớn lên và kéo dài tế bào làm rễ cong xuống đất.( Rễ có tính hướng đất dương). 
- Hàm lượng auxin ở mặt dưới của chồi ngọn nhiều hơn mặt trên, tế bào phân chia kéo dài nên chồi ngọn quay lên trên (Chồi ngọn có tính hướng đất âm. 
- Đặt nghiêng hoặc úp chậu cây mới nẩy mầm. 
- Ngọn uốn cong và quay lên trên. 
2. Hướng sáng 
Thí nghiệm 
Kết quả 
Giải thích 
Hướng sáng 
Phiếu học tập : Tìm hiểu tính hướng sáng ở thực vật. 
Thí nghiệm 
Kết quả 
Giải thích 
Hướng sáng 
- Dùng một hộp kín khoét lỗ nhỏ bên cạnh, chụp vào chậu cây mới nẩy mầm. 
- Dùng một hộp kín với những miếng chắn ngang được khoét lỗ so le rồi chụp vào chậu cây mới nẩy mầm. 
- Ngon cây hướng về nguồn sáng 
Lượng auxin phân bố không đều. 
Auxin vận chuyển chủ động về phía ít ánh sáng. 
- Lượng auxin nhiều kích thích sự kéo dài của tế bào. 
- Axit Indolaxetic xâm nhập vào vách tế bào làm đứt các vách ngang của xenlulo làm cho tế bào dãn dài ra (Hướng sáng dương) 
(?) Trong thực tiễn sản xuất nông dân cần có những biện pháp kỹ thuật nào để cây phát triển tốt? 
- Xen kẽ các loại cây 
- Mật độ thích hợp 
- Trồng cây trong kính 
CÂU HỎI MỞ RỘNG