Bài giảng Sinh học Khối 12 - Bài 27: Quá trình hình thành quần thể thích nghi (Bản mới)

Bài 27: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
Cá sấu ngụy trang giống như một thân cây gỗ trong khu đầm lầy 
1. Khái niệm 
 Hãy nêu các hình thức thích nghi của sinh vật ? 
a/ sâu sồi mùa xuân 
b/ sâu sồi mùa hè 
Sâu sồi 
Em hãy cho biết đặc điểm nào là đặc điểm thích nghi của con sâu trên cây sồi ? Giải thích ? 
Thê ́ nào là đặc điểm thích nghi ? 
KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
Khái niệm 
Đặc điểm của quần thể thích nghi 
Quá trình hình thành quần thể thích nghi có đặc điểm gì ? 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
Khái niệm 
Đặc điểm của quần thể thích nghi ; 
- Hoàn thiện khả năng thích nghi của các sinh vật trong quần thể từ thế hệ này sang thế hệ khác 
- Làm tăng số lượng các cá thể có kiểu gen quy định kiểu hình thích nghi trong quần thể từ thế hệ này sang thế hệ khác . 
KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
Cá thể mang gen ĐB kháng thuốc 
Gen ĐB được nhân lên trong QT 
Cơ sở DT của quá trình hình thành quần thể thích nghi là gì ? 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
VD: Sự tăng cường sức đề kháng ở vi khuẩntu ̣ cầu vàng gây bệnh cho người Staphyllocccusa aureus . 
B 
A 
A 
A 
A 
Đột biến kháng thuốc (B) 
Sinh sản 
A 
A 
A 
B 
B 
B 
A 
A 
A 
A 
CLTN 
B 
B 
B 
B 
A 
A 
A 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
Xử lí 
pênixilin 
A 
A 
Tần số các alen kháng thuốc tăng dần 
Quần thể ban đầu 
A 
Nguyên nhân nào khiến hiệu lực diệt vi khuẩn tụ cầu vàng của kháng sinh pênixilin lại giảm sau một số năm sử dụng ? 
Quá trình hình thành quần thể thích nghi nhanh hay chậm phụ tuộc cvào yếu tố nào ? 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
Quá trình hình thành quần thể thích nghi nhanh hay chậm phụ thuộc vào 
Tốc độ sinh sản của loài 
Áp lực chọn lọc tự nhiên 
Quá trình phát sinh và tích lũy các gen đột biến 
Trong trồng trọt nên sử dụng thuốc trừ sâu như thế nào ? 
Trong y học cần sử dụng thuốc kháng sinh như thế nào ? 
- Dùng đúng thuốc , đúng liều lượng , đúng loại thuốc . 
- Theo chỉ dẫn của y, bác sĩ . 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
2. Thí nghiệm chứng minh vai trò của CLTN trong quá trình hình thành quần thể thích nghi . 
Bướm đen trên cây bạch dương thân trắng 
Bướm trắng trên cây bạch dương thân đen 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
2. Thí nghiệm chứng minh vai trò của CLTN trong quá trình hình thành quần thể thích nghi . 
Đọc thí nghiệm SGK và hoàn thành bảng sau : 
Nội dung so sánh 
Thí nghiệm 1 
Thí nghiệm 2 
Đối tượng 
Cách tiến hành 
Kết quả 
Nhận xét vai trò của CLTN 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi : 
2. Thí nghiệm chứng minh vai trò của CLTN trong quá trình hình thành quần thể thích nghi . 
Đọc thí nghiệm SGK và hoàn thành bảng sau : 
Nội dung so sánh 
Thí nghiệm 1 
Thí nghiệm 2 
Đối tượng 
Bướm đen 
Bướm trắng 
Cách tiến hành 
Môi trường không ô nhiễm 
Môi trường ô nhiễm 
Kết quả 
Hầu hết là bướm trắng 
Hầu hết là bướm đen 
Nhận xét vai trò của CLTN 
Sàng lọc , giữ lại cá thể có kiểu gen thích nghi . 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
III. SỰ HỢP LÝ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
1. Ví dụ 
Có thể nói chim thích nghi hơn cá hoặc ngược lại được không? Vì sao? 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
III. SỰ HỢP LÝ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
Vd sgk : Một số quần thể của loài rắn Thamnophis sirtalis có khả năng kháng lại chất độc do con mồi ( một loại kì giông nhỏ ) tiết ra . Những quần thể không có khả năng này sẽ bị chết ngay sau khi ăn phải con mồi . Tuy nhiên những con rắn này sau khi ăn con mồi chúng lại di chuyển chậm hơn những con rắn không có khả năng kháng độc  chúng dễ làm mồi cho các loài ăn rắn . 
Có thể có một sinh vật thích nghi với nhiều môi trường khác nhau không ? 
I. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
II. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI: 
III. SỰ HỢP LÝ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
1. Ví dụ 
2. Kết luận 
Các đặc điểm thích nghi không là hoàn hảo mà chỉ mang tính tương đối vì trong môi trường này có thể thích nghi nhưng môi trường khác thì có thể không thích nghi 
Loài Kanguru leo trèo 
Loài Kanguru đồng cỏ 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Em hiểu thế nào là thích nghi kiểu “ bắt chước ”? Đặc điểm bắt chước đem lại giá trị thích nghi như thế nào cho sinh vật ? 
Ếch độc 
Ếch hề ( không độc ) 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Đặc điểm thích nghi ở tắc kè hoa có ý nghĩa gì ? 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Hình dáng ngụy trang 
Màu sắc báo hiệu