Bài giảng Sinh học Khối 12 - Bài 27: Quá trình hình thành quần thể thích nghi (Chuẩn kiến thức)

Kiểm tra bài cũ : 
- Nêu các nhân tố tiến hóa cơ bản ? Nhân tố nào là quan trọng nhất ? Tại sao ? 
- Tại sao nói quần thể là đơn vị tiến hoá ? 
Tiết 29 
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN 
THỂ THÍCH NGHI 
I. Kh¸i niÖm ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
1. Kh¸i niÖm 
Hình dạng bắt chước 
 Có màu sắc nổi bật 
Cụm hoa sồi 
a. Sâu sồi mùa xuân 
Sâu sồi 
b. Sâu sồi mùa hè 
Con bọ lá 
qóa tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
I. Kh¸i niÖm ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
Những đặc điểm đó có ý nghĩa như thế nào đối với sinh vật ? => Thế nào là đặc điểm thích nghi ? 
Đặc điểm thích nghi là những đặc điểm giúp sinh vật thích nghi với môi trường làm tăng khả năng sống sót và sinh sản của chúng . 
1. Kh¸i niÖm 
2.Đặc điểm của quần thể thích nghi 
- Hoàn thiện khả năng thích nghi của các sinh vật trong quần thể và làm tăng số lượng cá thể có kiểu gen quy định kiểu hình thích nghi trong quần thể từ thế hệ này sang thế hệ khác . 
qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
II. Qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi 
Phiếu học tập 
* Hãy giải thích quá trình hình thành quần thể thích nghi sau theo nhóm : 
Câu 1(Nhóm 1, 3): Giải thích sự hình thành màu xanh của quần thể sâu ăn lá rau ? 
Câu 2 ( Nhóm 2,4)Giải thích sự hình thành quần thể kháng thuốc của vi khuẩn tụ cầu vàng gây bệnh ở người ? 
Khi kh«ng sö dông Penicilin 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
B 
XuÊt hiÖn ® ét biÕn kh¸ng thuèc 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
QuÇn thÓ sinh s¶n 
A 
A 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
Khi sö dông Penicilin 
A 
A 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
§ ét biÕn 
Khi ch­a sö dông Penicilin 
C¸c c¸ thÓ A sinh s¶n ­u thÕ h¬n B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
C¸ thÓ A gi¶m dÇn , B sinh s¶n ­u thÕ 
Tại sao vi khuẩn có khả năng kháng thuốc nhanh ? 
* Cở sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi 
Quá trình hình thành quần thể thích nghi phụ thuộc vào 3 nhân tố : 
Đột biến 
Quá trình sinh sản ( giao phối ) 
Chọn lọc tự nhiên 
2. ThÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña CLTN trong qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
Nghiªn cøu SGK vµ tr ¶ lêi c©u hái : 
§ èi t­îng TN? 
 Quan ® iÓm cña c¸c nh µ khoa häc vÒ sù ho¸ ®en cña loµi b­ím s©u ®o Biston Betularia ? 
 Vai trß cña CLTN trong qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi ? 
qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
II. Qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
1.C¬ së di truyÒn cña qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
KÕt luËn : 
- Đột biến và giao phối tạo ra nguồn nguyên liệu cho chọn lọc tự nhiên 
- CLTN sµng läc vµ lµm t¨ng sè l­îng c¸ thÓ cã kiÓu gen quy ® Þnh kiÓu h×nh thÝch nghi trong quÇn thÓ còng nh ­ t¨ng c­êng møc ®é thÝch nghi cña c¸c ® Æc ® iÓm b»ng c¸ch tÝch luü c¸c alen quy ® Þnh c¸c ® Æc ® iÓm thÝch nghi . 
2. ThÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña CLTN trong qu ¸ tr×nh h×nh thµnh ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
III.SỰ HỢP LÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI : 
Cá sống trong nước ra khỏi nước bị chết 
Chim bay lượn trong không trung , khi xuống nước thì không sống được . 
C©y x­¬ng rång thÝch nghi víi m«i tr­êng kh « h¹n 
III. Sù hîp lý t­¬ng ® èi cña c¸c ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
T¹i sao nãi c¸c ® Æc ® iÓm thÝch nghi trªn c¬ thÓ sinh vËt chØ mang tÝnh hîp lý t­¬ng ® èi ? 
- Các đặc điểm thích nghi chỉ mang tính tương đối vì trong môi trường này thì nó có thể là thích nghi nhưng trong môi trường khác lại có thể không thích nghi. 
- Vì vậy không thể có sinh vật nào có nhiều đặc điểm thích nghi với nhiều môi trường khác nhau. 
Câu 1 : Sâu ăn lá thường có màu xanh lục của lá cây là do 
A.Ảnh hưởng trực tiếp của thức ăn là lá cây 
B.Kết quả của sự biến đổi cơ thể sâu phù hợp với sự thay đổi điều kiện thức ăn 
C.Sâu phải biến đổi màu sắc để lẫn trốn chim ăn sâu 
D.Kết quả của quá trình chọn lọc những biến dị màu sắc có lợi cho sâu đã phát sinh ngẫu nhiên s ẵ n có trong quần thể . 
CỦNG CỐ 
	 Câu 2: Ý nào trong các ý sau KHÔNG đúng ? 
A. Khả năng thích nghi của sinh vật với môi trường mang tính tương đối . 
B. Không thể có một sinh vật nào có nhiều đặc điểm thích nghi với nhiều môi trường khác nhau . 
C. Khả năng thích nghi của sinh vật mang tính hoàn hảo . 
D. Sinh vật có thể thích nghi với môi trường này nhưng không thích nghi với môi trường khác .