Bài giảng Sinh học Khối 12 - Bài 8: Quy luật menđen "quy luật phân li" (Bản mới)

TIẾT 8: QUI LUẬT MENĐEN: 
QUI LUẬT PHÂN LI 
Ch­¬ng II : 
tÝnh quy luËt cña hiÖn t­îng di truyÒn 
TIẾT 8 – QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI 
I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC CỦA MENĐEN 
C¸c b­íc h×nh thµnh häc thuyÕt khoa häc 
Gregor Mendel 
	Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc cña Men®en cã g× ®Æc biÖt? 
1. Tạo các dòng thuần chủng 
2. Lai các dòng thuần chủng khác nhau bởi 1 hoặc 2 tính trạng rồi phân tích KQ F1, F2, F3. 
3. SD toán xác suất để phân tích KQ lai , đưa ra giả thuyết giải thích KQ 
4. Tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết 
TIẾT 8 – QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI 
I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC CỦA MENĐEN 
P t/c: 
F 1 : 
F 2 : 
- Ví dụ: Thí nghiệm : 
100% 
X 
F 1 : 
3 : 1 
F 3 : 
=> Tự thụ phấn 
100% đỏ 
100% trắng 
3 đỏ: 1 trắng 
3 đỏ: 1 trắng 
=> Sau tỉ lệ 3: 1 ở F 2 là tỉ lệ: 1: 2: 1 
TIẾT 8 – QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI 
I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC CỦA MENĐEN 
B ảng phân tích kết quả lai cña Mendel ë 7 tÝnh tr¹ng trªn ®Ëu HL 
P 
F 1 
F 2 
Tỉ lệ KH F 2 
Thân cao x thân lùn 
Thân cao 
787 cao : 277 lùn 
2,84 : 1 
Quả lục x quả vàng 
Quả lục 
428 lục : 152 vàng 
2,82 : 1 
Hạt tr¬n x Hạt nhăn 
Hạt tr¬n 
5474 tr ¬ n : 1850 nhăn 
2,96 : 1 
H ạt vàng X hạt xanh 
H ạt vàng 
6022 v àng : 2001 xanh 
3,01 : 1 
V ỏ xám X vỏ trắng 
vỏ xám 
705 xám : 224 trắng 
3,15 : 1 
Hoa ở thân xhoa ở đỉnh 
Hoa ở thân 
651 hoa thân: 207 hoa đỉnh 
3,14 : 1 
Qu ả tr¬n x quả nh¨n 
Quả tr¬n 
802 tr¬n : 229 nh¨n 
2,95 : 1 
VËy Men®en ®· lÝ gi¶i tØ lÖ ph©n li 1 : 2 : 1 nh­ thÕ nµo ®»ng sau tØ lÖ 3 tréi : 1 lÆn ? 
TIẾT 8 – QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI 
I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC CỦA MENĐEN 
II. HÌNH THÀNH HỌC THUYẾT KHOA HỌC 
1. Giả thuyết của Menđen: 
- Mỗi tính trạng đều do một cặp nhân tố di truyền quy định. Trong tế bào, các nhân tố di truyền không hoà trộn vào nhau. 
- Bố (mẹ) chỉ truyền cho con (qua giao tử) 1 trong 2 thành viên của cặp nhân tố di truyền. 
- Khi thụ tinh các giao tử kết hợp với nhau một cách ngẫu nhiên tạo nên các hợp tử. 
2. Kiểm tra giả thuyết 
Dùng phép lai phân tích 
TIẾT 8 – QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI 
I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC CỦA MENĐEN 
II. HÌNH THÀNH HỌC THUYẾT KHOA HỌC 
1. Nội dung giả thuyết: 
2. Kiểm tra giả thuyết: 
3. Nội dung của quy luật (theo thuật ngữ DTH hiện đại): 
Mỗi tính trạng do 1 cặp gen quy định, 1 có nguồn gốc từ bố, 1 có nguồn gốc từ mẹ. Các alen của bố và mẹ tồn tại trong tế bào của cơ thể con 1 cách riêng rẽ, không hoà trộn vào nhau. Khi hình thành giao tử, các thành viên của 1 cặp alen phân li đồng đều về các giao tử, nên 50% số giao tử chứa alen này còn 50% giao tử chứa alen kia. 
TIẾT 8 – QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI 
I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC CỦA MENĐEN 
II. HÌNH THÀNH HỌC THUYẾT KHOA HỌC 
III. CƠ SỞ TẾ BÀO HỌC CỦA QUY LUẬT PHÂN LI 
- Trong tế bào sinh dưỡng, các NST luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng và chứa các cặp alen tương ứng. 
- Khi giảm phân tạo giao tử, mỗi NST trong từng cặp tương đồng phân li đồng đều về các giao tử, dẫn đến sự phân li của các alen tương ứng và sự tổ hợp của chúng qua thụ tinh, dẫn đến sự phân li và tổ hợp của các alen tương ứng. 
X 
P: 
G: 
100% Hoa đỏ 
F 1 : 
X 
Hoa đỏ 
Hoa đỏ 
F 1 x F1 : 
GF1 : 
 ♂ ♀ 
0.5 
0.5 
0.5 
0.5 
1/4 AA : 2/4Aa :1/4aa 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
Tlkh 
 3 ®á : 1tr¾ng 
F2: 
CỦNG CỐ 
C¬ së tÕ bµo häc cña quy luËt ph©n li lµ: 
A 
B 
C 
D 
Sù ph©n ly ®ång ®Òu cña cÆp NST t­¬ng ®ång trong ph¸t 
sinh giao tö vµ sù tæ hîp cña chóng qua thô tinh dÉn ®Õn 
 sù ph©n li vµ tæ hîp cña cÆp gen alen. 
Sù ph©n ly ®éc lËp, tæ hîp tù do cña c¸c nhiÔm s¾c thÓ. 
C¸c gen n»m trªn c¸c nhiÔm s¾c thÓ. 
Do sù di truyÒn cïng nhau cña cÆp alen trªn mét NST. 
Ồ ! Tiếc quá . 
Thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng ! 
Sai rồi ! 
§iÓm ®éc ®¸o nhÊt trong nghiªn cøu di 
truyÒn cña Men ®en lµ: 
A 
B 
D 
C 
Chän bè mÑ thuÇn chñng ®em lai. 
Lai tõ 1 ®Õn nhiÒu cÆp tÝnh tr¹ng. 
SD lai ph©n tÝch ®Ó kiÓm tra KQ 
§· t¸ch ra tõng cÆp tÝnh tr¹ng, 
theo dâi sù thÓ hiÖn cÆp tÝnh tr¹ng ®ã 
qua c¸c thÕ hÖ lai, sö dông lÝ thuyÕt 
x¸c suÊt vµ to¸n häc ®Ó xö lý kÕt qu¶. 
Ồ ! Tiếc quá . 
Thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng ! 
Sai rồi ! 
 Cho lai 2 c¸ thÓ kiÓu h×nh h¹t vµng , 
cã kiÓu gen Aa ta thu ®­îc : 
C 
B 
A 
D 
3 vµng :1 xanh  
1 vµng  :1 xanh 
100% vµng 
100% xanh 
Ồ ! Tiếc quá . 
Thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng ! 
Sai rồi ! 
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP 
1. Nếu bố mẹ đem lai không thuần chủng, các alen của một gen không có quan hệ trội lặn hoàn toàn (đồng trội) thì quy luật phân li của Menden con đúng nữa hay không? 
2. Cần làm gì để biết chính xác KG của một cá thể có kiểu hình trội? 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
- Đọc phần “ Em có biết ” phần cuối bài học . 
- Trả lời các câu hỏi và làm bài tập cuối bài . 
- Làm các bài tập trong sách bài tập . 
- Đọc bài mới trước khi tới lớp . 
1822 - 1884