Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 26+27: Sinh sản của vi sinh vật, các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật

Bµi 26+27:  Sinh s¶n cña vi sinh vËt , c¸c yÕu tè ¶ nh h­ëng ® Õn sinh tr­ëng cña vi sinh vËt 
4/8/2022 
1.Ph©n ®«i: 
	 + T ă ng sinh khèi TB 
	+ Mµng sinh chÊt gÊp nÕp t¹o h¹t Mªz«x«m 
	 + ADN b¸m vµo h¹t Mªz«x«m ®Ó nh©n ®«i 
	+ H ì nh thµnh v¸ch ng ă n chia TB mÑ 2 TB con 
I/ sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n s¬ 
(Vi khuÈn ) 
4/8/2022 
Tế bào chất 
Thành tế bào 
ADN 
Màng sinh chất 
Sinh trưởng 
Tăng kích thước 
Mêzôxôm 
Mêzôxôm có vai trò gì ? 
Làm điểm tựa cho ADN bám vào để nhân đôi 
4/8/2022 
2. N¶y chåi vµ t¹o bµo tö : 
H ì nh thøc 
Sinh sản bằng nảy chồi 
Sinh sản bằng ngoại bào tử 
Sinh sản bằng bào tử đốt 
Đặc điểm 
Đại diện 
Trên cơ thể mẹ mọc ra một số chồi nhỏ  lớn dần  tách thành cơ thể mới 
Bào tử hình thành bên ngoài tế bào sinh dưỡng  phát tán  1 cơ thể mới 
Sợi trưởng thành  1 chuỗi bào tử phát tán  các cơ thể mới 
Vi khuẩn quang dưỡng màu tía 
Vi khuẩn lam 
Xạ khuẩn 
4/8/2022 
Nội bào tử ở vi khuẩn 
Nội bào tử vi khuẩn có phải là hình thức sinh sản không ? Tại sao ? 
Chú ý: Nội bào tử vi khuẩn không phải là hình thức sinh sản mà chỉ là dạng nghỉ của vi khuẩn khi gặp điều kiện bất lợi (VK lam, Vk than) 
4/8/2022 
Nội bào tử ở vi khuẩn 
Ngo¹i bµo tö ë X¹ khuÈn 
( Bµo tö ® èt ) 
Néi bµo tö 
Ngo¹i bµo tö 
N¬i h ì nh thµnh 
Bªn trong 
TB sinh d­ìng 
Bªn ngoµi 
TB sinh d­ìng 
Líp vá dµy 
Cã 
Kh«ng 
ChÊt Canxidipicolinat 
Cã 
Kh«ng 
Lo¹i bµo tö 
 Điểm s o s¸nh 
4/8/2022 
ii. sinh s¶n cña vi sinh vËt  nh©n thùc (Vi NÊm , Vi T¶o , Đéng vËt nguyªn sinh ) 
1. Sinh sản bằng bào tử : 
	 a. Sinh sản bằng bào tử vô tính 
	  Bào tử được hình thành trên đỉnh các sợi nấm ( bào tử kín , bào tử trần ). 
	  Mỗi bào tử phát tán gặp ĐK thuận lợi sẽ phát triển thành 1 cơ thể mới . 
	- VD: ở nấm cúc , n ấ m mốc t ư ¬ng , mốc xanh  
4/8/2022 
Sinh sản vô tính bằng bào tử trần ở nấm mốc t­¬ng 
Sinh sản vô tính bằng bào tử kín ở nấm mốc trắng 
4/8/2022 
b. Sinh sản bằng bào tử hữu tính : 
 2 tế bào tiếp hợp tạo hợp tử . Hợp tử giảm phân hình thành bào tử kín . 
 Bào tử phát tán , gặp điều kiện thuận lợi mỗi bào tử  1 cơ thể mới . 
VD: Nấm Mucor , Nấm Rhizopus  
4/8/2022 
Túi bào tử 
( chứa bào tử ) 
Tiếp hợp 
Giảm phân 
Nảy chồi 
Hợp tử 
4/8/2022 
Tiếp hợp và tạo bào tử hữu tính 
4/8/2022 
2. Sinh sản bằng nảy chồi và phân đôi : 
a. Sinh sản bằng nảy chồi 
 Tế bào mẹ mọc ra các chồi nhỏ  lớn dần , tách khỏi tế bào mẹ thành cơ thể độc lập . 
- VD: ở nấm men rượu 
4/8/2022 
Tách thành cơ thể mới 
Hiện tượng nảy chồi ở nấm men rượu 
Tế bào mẹ ban đầu 
Nảy chồi 
4/8/2022 
Hiện tượng nảy chồi của nấm men 
4/8/2022 
b. Sinh sản bằng phân đôi : 
- Tế bào mẹ phân đôi thành 2 tế bào con 
- VD: Ở trùng đế giày , tảo lục  
4/8/2022 
Sinh s ản phân đôi ở Trùng đế giầy 
4/8/2022 
Tiếp hợp ở Trùng đế giày 
4/8/2022 
Sinh s¶n cña vi sinh vËt 
Sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n s¬ 
Sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n thùc 
N¶y chåi 
Ph©n ®«i 
Bµo tö ® èt 
Ngo¹i bµo tö 
Sinh s¶n b»ng bµo tö 
N¶y chåi 
Ph©n ®«i 
Sinh s¶n b»ng bµo tö v« tÝnh 
Sinh s¶n b»ng bµo tö h ữ u tÝnh 
4/8/2022 
iii. C¸c yÕu tè ¶ nh h­ëng ® Õn sinh tr­ëng cña vi sinh vËt : 
ChÊt ho¸ häc 
YÕu tè lÝ häc 
ChÊt dinh d­ìng 
ChÊt øc chÕ sinh tr­ëng 
NhiÖt ®é 
Ð é Èm 
pH 
¸ nh s¸ng 
¸ p suÊt thÈm thÊu 
4/8/2022 
1. ¶ nh h­ëng cña chÊt ho¸ häc  a, ¶ nh h­ëng cña chÊt dinh d­ìng : 
- ChÊt dinh d­ìng : Cacbonhidrat , protein, lipit , Zn, Mn , Bo... 
- Nh©n tè sinh tr­ëng : L­îng nhá dinh d­ìng cÇn cho sinh tr­ëng nh­ng VSV kh«ng tù tæng hîp ®­ îc . 
- Ph©n chia 2 nhãm : 
	+ VSV nguyªn d­ìng : Tù tæng hîp ®­ îc nh©n tè sinh tr­ëng 
	+VSV khuyÕt d­ìng : Kh«ng tù tæng hîp ®­ îc nh©n tè sinh tr­ëng 
T¹o sao cã thÓ dïng VSV khuyÕt d­ìng 
( E.Coli triptophan ©m) ®Ó kiÓm tra thùc phÈm cã chøa triptophan ? 
4/8/2022 
ChÊt ho¸ häc 
C¬ chÕ t¸c ® éng 
ø ng dông 
C¸c hîp chÊt Phenol 
BiÕn tÝnh protein, mµng 
Khö trïng 
Cån 
Thay ® æi t/chÊt mµng 
Thanh trïng 
I«t , r­îu i«t 
¤xi ho¸ TB 
DiÖt khuÈn 
Clo , cloramin 
Sinh «xi nguyªn tö cã tÝnh « xh m¹nh 
Thanh trïng 
Kim lo¹i nÆng 
BÊt ho¹t pr«tein 
DiÖt bµo tö , thÓ sinh d­ìng 
C¸c an®ªhit 
BÊt ho¹t pr«tein 
Thanh trïng 
KhÝ ª tilen « xit 
¤xi ho¸ TB 
Khö trïng 
ChÊt kh¸ng sinh 
DiÖt khuÈn chän läc 
Ch ữ a bÖnh 
b, ¶ nh h­ëng cña chÊt øc chÕ : 
Cã nh ữ ng lo¹i chÊt øc chÕ nµo ? 
4/8/2022 
Ảnh hưởng 
Ứng dụng 
Nhi ệt độ 
T ă ng , gi¶m tèc ®é ph¶n øng 
Thanh trïng , k ì m h·m VSV 
Độ ẩm 
Lµ dung m«i chuyÓn ho¸ c¸c chÊt 
Khèng chÕ sù sinh tr­ëng cña tõng nhãm VSV 
pH 
¶ nh h­ëng tíi tÝnh thÊm cña mµng , ho¹t tÝnh enzim ... 
T¹o ® iÒu kiÖn nu«i cÊy thÝch hîp 
Ánh sáng 
T¸c ® éng tíi bµo tö sinh s¶n , tæng hîp s¾c tè 
Bøc x¹ ¸ nh s¸ng tiªu diÖt hoÆc øc chÕ VSV 
Áp suất thẩm thấu 
G©y co nguyªn sinh VSV kh«ng ph©n chia ®­ îc 
B¶o qu¶n thùc phÈm 
2. ¶ nh h­ëng cña c¸c yÕu tè lÝ häc : 
C¸c yÕu tè vËt lÝ t¸c ® éng lªn mçi VSV cã gièng nhau kh«ng , khi nµo chóng g©y t¸c h¹i cho VSV? 
4/8/2022 
- V ì sao cã thÓ gi ữ thøc ă n t­¬ng ® èi l©u trong tñ l¹nh? 
- V ì sao thøc ă n chøa nhiÒu n­íc l¹i dÔ bÞ háng ? 
- V ì sao s ữ a chua kh«ng cã VSVg©y bÖnh ? 
- Sö dông ®­ êng ­ íp hoa qu ¶, muèi ­ íp c¸ ®­ îc kh«ng , vì sao ? 
4/8/2022 
Bµi tËp tr¾c nghiÖm 
A 
C 
B 
4/8/2022 
Chän c©u tr ¶ lêi ® óng nhÊt 
C©u 1: Sinh s¶n cã sù h Ì nh thµnh v¸ch ng ă n lµ ® Æc ® iÓm cña h Ì nh thøc sinh s¶n nµo ? 
a. N¶y chåi 	 b. Bµo tö 	 	 c. Ph©n ®«i 	 d. TÊt c¶ sai 
C©u 2: Sinh s¶n b»ng bµo tö v« tÝnh vµ h ữu tÝnh chØ cã ë sinh vËt nµo ? 
a. Trïng giµy 	 b. Trïng roi 	 c. NÊm mèc 	 d. Vi khuÈn 
C©u 3: N¶y chåi lµ kiÓu sinh s¶n chñ yÕu cña sinh vËt nµo ? 
a. Trïng giµy 	 b. NÊm men 	 c. Trïng roi 	 d. Amip 
C©u 4: Ph©n ®«i lµ kiÓu sinh s¶n cã ë sinh vËt nµo ? 
a. Vi khuÈn 	 b. NÊm men 	 c. Amip 	 d. C¶ a, b, c 
C©u 5: ® Ó sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn , tÊt c¶ c¸c VSV ® Òu cÇn : 
a. ® é Èm 	 b.Nguån NL 	 c.Nguån C vµ N 	 d. TÊt c¶ ® óng 
C©u 6: ChÊt nµo sau ®©y lµ chÊt øc chÕ ® èi víi VSV: 
a.Phenol , alcohol 	 b. An®ªhit , chÊt kh¸ng sinh 
c. Vitamin, axit amin , cacbonhidrat 	 d. A vµ B ® óng 	 e. TÊt c¶ ® óng 
4/8/2022 
ĐÚNG 
4/8/2022 
SAI 
4/8/2022