Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 29: Cấu trúc các loại virut (Chuẩn kiến thức)

 Dịch cúm gà 
Bệnh dại 
 BÖnh AIDS 
TÁC NHÂN GÂY BỆNH: 
VIRÚT 
VIRÚT LÀ GÌ? 
Chương III V IRÚT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM 
 Bài 29: 
CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT 
Lá thuốc lá 
bị bệnh 
Dịch nghiền lọc qua màng lọc vi khuẩn 
Không phát hiện mầm bệnh 
Cây bị 
bệnh 
Thí nghiệm năm 1892, của Ivanopxki nhà sinh học người Nga 
Nuôi trong môi trường dinh dưỡng 
Không thấy khuẩn lạc 
Quan sát dưới kính hiển vi quang h ọc 
Nhiễm vào lá thuốc lá 
Qua thí nghiệm trên em hãy nhận xét về kích thước, cấu tạo và phương thức sống của virut? 
- Có kích thước siêu hiển vi. 
 Kí sinh nội bào bắt buộc. 
 Thực thể chưa có cấu tạo tế bào. 
 Virút là gì? 
 Virut: 
- Là 1 thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có cấu trúc đơn giản. 
 Kích thước siêu nhỏ : từ 10-100 nm. 
 Sống ký sinh nội bào bắt buộc trong tế bào vật chủ 
I. KHÁI NIỆM 
 BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT 
1. CÊu t¹o cña Virut 
* Virut cấu tạo gồm những thành phần chủ yếu nào? 
 Gồm 2 phần chính 
Vỏ (capsit): Prôtein 
Lõi (hệ gen): Axit Nucleic 
I. KHÁI NIỆM 
II. CẤU TẠO VÀ 
 HÌNH THÁI 
1. Cấu tạo 
 BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT 
Virut HIV và virut trần có thành phần nào giống nhau? Thành phần nào khác nhau? 
Lõi axit nucleic 
Vỏ capsit 
Lõi axit nucleic 
Vỏ capsit 
Vỏ ngoài 
 Axit nucleic của virút có thể là ADN hoặc ARN, có thể đơn hoặc kép 
Axit nucleic của sinh vật nhân thật là ADN xoắn kép 
Axit nucleic của virút có sai khác gì so với Axit nucleic của sinh vật nhân thực 
 Axit nucleic của virút 
 Axit nucleic của sinh vật nhân thực 
a. Lõi (hệ gen) của virút 
Axit nucleic (ARN) 
Axit nucleic (ADN) 
Virut (A: Virut khảm thuốc lá, B: Virut bại liệt). 
A 
B 
Axit nucleic (ADN) 
Tế bào động vật 
Thí nghiệm của Franken và Conrat 
Tại sao virut phân lập được không phải là virut chủng B? 
 Thí nghiệm này nói lên vai trò quyết định của thành phần nào? (axit nulêic hay vỏ) 
 Axit nuclêic có vai trò quyết định, quy định mọi đặc điểm của virút 
a. Lõi (hệ gen) của virút 
 - Vỏ capsit được cấu tạo từ các đơn vị protein gọi là capsome 
 - Virut càng lớn thì số lượng capsome càng nhiều 
b. Vỏ (capsit) của virut 
Vỏ capsit của virut có cấu tạo từ thành phần nào? 
Capsome 
Capsit 
Kích thước của virut và số lượng capsome có quan hệ với nhau như thế nào? 
Vỏ capsit có chức năng gì? 
 - Vỏ capsit có chức năng bảo vệ axitnucleic 
1. CÊu t¹o cña Virut 
Phức hợp gồm vỏ capsit và lõi được gọi là gì? 
b. Vỏ (capsit) của virut 
nuclêôcapsit 
1. CÊu t¹o cña Virut 
Lâi 
Capsit 
Gai glyc oprôtêin 
  Lớp lipit kép và protêin tương tự màng sinh chất. 
Làm nhiệm vụ kháng nguyên, g iúp virút bám trên bề mặt màng tế bào vật chủ 
Vỏ ngoài của virút có cấu tạo từ những thành phần nào? 
Gai glycoprotêin có tác dụng gì? 
Virút có vỏ bọc 
Vỏ ngoài 
Lipit kép 
Protein 
 BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT 
2. Hình thái 
 MỘT SỐ VIRÚT THƯỜNG GẶP 
Virút bại liệt 
HIV 
Virút khảm thuốc lá 
Phage T2 
Dùa vµo h×nh d¹ng, ta cã thÓ ph©n chia virut thµnh nh÷ng lo¹i nµo? 
I. KHÁI NIỆM 
II. CẤU TẠO VÀ 
 HÌNH THÁI 
2. Hình thái 
1. Cấu tạo 
  Chủ yếu gồm 3 dạng 
 1. Hình xoắn 
 2. Hình khối 
3. Dạng phối hợp 
 Khối da diện 
 Khối cầu 
2. Hình thái 
Virút khảm thuốc lá 
Virút bại liệt 
HIV 
Phage T2 
D¹ng cÊu tróc 
Đặc điểm 
Đại diện 
2. Hình thái 
Xoắn 
Khối 
Hỗn hợp 
Thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau 
D¹ng cÊu tróc 
Đặc điểm 
Đại diện 
2. Hình thái 
Xoắn 
Khối 
Hỗn hợp 
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axitnuclêic. Virut có hình que hay sợi, có loại hình cầu 
Capsôme sắp sếp theo hình khối đa diện hoặc khối cầu (HIV) 
Virut bại liệt,Virut HIV. 
Virut cúm, virut khảm thuốc lá 
Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn 
Phagơ T2 
Tính chất 
Virut 
Vi khuẩn 
Có cấu tạo tế bào 
Chỉ chứa ADN hoặc ARN 
Chứa riboxom 
Sinh sản độc lập 
So s¸nh VI RÚT vµ vi khuÈn 
Có 
Không 
Có 
Có 
Không 
Không 
Có 
Không 
Dùng từ “có” hoặc “không” để điền vào bảng sau: 
 Virut là một  vô cùng đơn giản, không có.. 
 Chúng chỉ gồm 2 phần chính: vỏ là  và lõi là .. . 
 Virut sống  trong tế bào vật chủ. 
 Kích thước của chúng rất nhỏ, trung bình từ. 
 Khái niệm về virut 
CỦNG CỐ 
thực thể 
cấu tạo tế bào 
Prôtein 
Acid nucleic 
ký sinh bắt buộc 
10-100nm 
Câu 1. Các thành phần cơ bản của virut là: 
a Axit nuclêic 
b Prôtêin 
c Lipít 
d Axit nuclêic và prôtêin 
Virut không được coi là một cơ thể sinh vật vì : 
Câu 2. Virut có được coi là một cơ thể sinh vật không ? Vì sao ? 
- Không có cấu tạo tế bào 
- Không có các đặc trưng cơ bản của cơ thể sống : sinh trưởng, phát triển, trao đổi chất, khi ở ngoài tế bào chủ. 
- Sống kí sinh bắt buộc trong tế bào chủ 
Dặn dò 
 Trả lời câu hỏi và làm bài tập trong SGK 
 Đọc trước bài 30: Sự nhân lên của Virut trong tế bào vật chủ 
CHÂN THÀNH CẢM ƠN 
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM 
ĐÃ LẮNG NGHE!