Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 30: Sự nhân lên của virus trong tế bào chủ

Bài cũ 
Trỡnh bày cấu tạo và hỡnh dạng của vi rut?s 
G ồm hai thành phần cơ bản : 
 L ừi axit nuclờic(hệ gen ) chứa : ADN hoặc ARN . 
V ỏ prụtờin ( capsit ): bao bọc bờn ngoài từ cỏc 
đơn vị prụtờin gọi là capsụme 
Hỡnh dạng cỏc loại vi rỳt 
Phage cú cấu tạo gồm đầu hỡnh khối đa diện , gắn với 
đuụi cú cấu tạo đối xứng xoắn 
Bài30 :  
Sự nhân lên của virus 
 trong tế bào CHủ 
I. Chu trình nhân lên của virus 
Hãy quan sát 2 đoạn băng sau và cho biết : Có thể chia chu trình nhân lên của virus thành mấy giai đoạn ?Đó là những giai đoạn nào ? 
Chu trình nhân lên của virus đ ộng vật 
Chu trình nhân lên của phage 
Chu trỡnh nhõn lờn của virut gồm mấy giai đoạn ? 
 Chu trình nhân lên của virus gồm 5 giai đoạn : 
 	1. Hấp phụ 
 	2. Xâm nhập 
 	3. Sinh tổng hợp 
 	4. Lắp ráp 
 	5. Phóng th ớ ch 
GĐ1 : sự hấp phụ 
Trong giai đoạn hấp phụ , virus thực hiện hoạt đ ộng gì? 
 virus bám một cách đ ặc hiệu lên thụ thể bề mặt tế bào 
virus đ ộng vật 
Gai glycôprôtêin 
Phage 
Gai đ uôi 
Gđ1 : Sự hấp phụ 
virus đ ộng vật 
Gai glycôprôtêin 
Phage 
Gai đ uôi 
Mỗi loại virus chỉ có thể kí sinh trong một loại tế bào nhất đ ịnh 
Sự bám đ ặc hiệu của virus trên bề mặt tế bào có ý nghĩa gì? 
Gđ2 : xâm nhập 
virus đ ộng vật 
Phage 
VRĐV : Đưa cả nuclêôcapsit vào 
tế bào chất , sau đó cởi vỏ 
để giải phóng axit Nuclêic 
Phage : Enzim lizôzim phá huỷ 
thành tế bào để bơm 
axit nuclêic vào tế bào chất , 
vỏ nằm bên ngoài . 
Qu á trình xâm nhập của phage và của virus đ ộng vật 
khác nhau nh ư thế nào ? 
Gđ3 : Sinh tổng hợp 
Phage 
Trong giai đoạn này , virus 
đã tổng hợp những vật chất nào ? 
virus thực hiện 
qu á trình tổng hợp 
axit nuclêic và prôtêin 
của mình 
Các nguyên liệu và enzim mà virus sử dụng có nguồn gốc từ đâu? 
Nguồn nguyên liệu và enzim : do tế bào chủ cung cấp 
Gđ4 : Lắp ráp 
Phage 
Diễn biến của giai đoạn 
 này nh ư thế nào ? 
Lắp ráp axit nuclêic vào prôtêin vỏ để tạo thành 
virus hoàn chỉnh . 
Gđ 5 : Phóng thích 
Trong giai đoạn này , 
hoạt đ ộng của virus nh ư 
thế nào ? 
virus phá vỡ tế bào chủ để ồ ạt chui ra ngoài . 
Chu trình nhân lên và phá huy tế bào chủ gọi 
là chu trình tan 
Bài tập 
 Đ iền tên các giai đoạn trong chu trình sinh tan của virus 
virus 
Hấp phụ 
Xâm nhập 
Sinh tổng hợp 
Lắp ráp 
Phóng th ớch 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
(5 ) 
II. HIV/ AIDS 
Tỏc nhõn : Con người bị lõy nhiễm virus HIV từ những giống khỉ dạng người cư trỳ tại Trung Phi, nhiều khả năng nhất là từ Shimpanze . Đó cú tới gần 24 triệu người chết vỡ AIDS. 
Con người bị lõy nhiễm virus HIV từ những giống khỉ dạng người cư trỳ tại Trung Phi 
Ng ười b ị b ệnh AIDS 
Robert Gallo và Luc Montagnier 
1. Khái niệm về HIV/ AIDS 
 HIV là gì ? 
AIDS là gì ? 
Tại sao VR HIV lại có kh ả năng gây 
suy giảm miễn dịch ở người ? 
Các tế bào mà HIV tấn công 
Đại thực bào 
Tế bào limphoT 
2.Các con đư ờng lây truyền HIV 
HIV/AIDS thường lây truyền qua những 
con đư ờng nào ? 
Máu 
Mẹ truyền sang con 
Tình dục 
Nghiên cứu SGK phần “ Các giai đoạn phát triển của bệnh ” và hoàn thành phiếu học tập sau trong thời gian 5 phút . 
3. Các giai đoạn phát triển của bệnh 
Giai đoạn 
Thời gian 
kéo dài 
Đ ặc đ iểm 
1. Sơ nhiễm 
2. Thời kỳ 
không triệu chứng 
3. Thời kỳ biểu hiện triệu chứng AIDS 
2 tuần -3 tháng 
Không có triệu chứng 
1-10 năm 
Số lượng tế bào 
Limph ô T4 giảm dần 
Sau 1 đ ến 10 năm 
Xuất hiện các bệnh 
cơ hội : sốt,tiêu chảy , 
 sút cân , ung th ư 
 chết 
Vi khuẩn gây bệnh AIDS làm chết người bằng cách nào ?  
Cơ chế gây bệnh: Làm cơ th ể mất khả năng miễn dịch - tạo ra bệnh cơ hội - gây tử vong. 
4. Biện pháp phòng ngừa 
Chúng ta có thể phòng tránh HIV/AIDS 
bằng cách nào ? 
 - Hiểu biết về AIDS 
 - Sống lành mạnh 
 - Loại trừ tệ nạn xã hội 
 - Vệ sinh y tế 
Hiện nay đã có thuốc chữa đư ợc các bệnh do virus nói chung và virus HIV nói riêng chưa? Tại sao ? 
Do virus kí sinh trong tế bào do đ ó các 
thuốc kháng sinh không tác đ ộng đư ợc đ ến 
virus, hoặc trước khi tiêu diệt đư ợc virus 
th ì chính thuốc đã phá huỷ tế bào 
Biện pháp tốt nhất để chống lại các bệnh do virus hiện nay đ ang đư ợc sử dụng là gì ?  
Tiêm văcxin phòng bệnh đ ịnh kì tại các trung 
tâm y tế (dại, sởi , quai bị , đ ậu mùa ) 
C ú lối sống lành mạnh : khụng tiờm chớch ma tuý , 
mại dõm , sống buụng thả , quan hệ tỡnh dục bừa bói ... 
Chu trình nhân lên của virus HIV  trong tế bào Limph ô T4 
Sơ đồ chu trình nhân lên của virus HIV  trong tế bào Limph ô T4  
Hấp phụ 
Xâm nhập 
Sao mã ngược 
ARN 
ARN 
ADN 
Cài xen 
Sinh tổng hợp 
Prôtêin 
HIV mới 
Giải phóng 
Lắp ráp 
Củng cố 
+ Nêu 5 giai đoạn nhân lên của vi rút trong tế bào chủ ? 
+ HIV/ AIDS là gì? HIV có thể lây nhiễm qua những con đư ờng nào ? 
+ Có nên tránh xa những người nhiễm HIV hay không ? Tại sao ?