Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 30: Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ (Bản đẹp)

    Bệnh thuỷ đậu do virút cùng loại vi- rút thuỷ đậu 
 virut varicella zoster 
Bệnh sốt xuất huyết 
Do virus dengue 
“ Người cây ” của Indonesia 
Do một loại virus 
có tên "virus u nhú ở người ", 
viết tắt là HPV, 
 ( human papiloma virus) 
Beänh 
suøi maøo gaø 
ôû nam 
virus Human papilloma (HPV) 
Ngöùa , ñau xung quanh boä phaän sinh duïc & mieäng 
Beänh 
 Herpes sinh duïc Nöõ 
Tieát dòch baát thöôøng , chaûy muû , dòch ôû ñaàu döông vaät 
Beänh 
 suøi maøo gaø 
ôû Nam 
Beänh 
 suøi maøo gaø 
ôû Nöõ 
Bài 30 . SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT 
 TRONG TẾ BÀO CHỦ 
	 I. CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUT 
	 II. HIV/AIDS 
Tại sao dùng thuật ngữ “ nhân lên ” thay cho “ sinh sản ” ? 
► Vì virut chưa có cấu tạo tế bào . 
Quan sát sơ đồ sau và cho biết : 
Chu trình nhân lên của virut gồm mấy giai đoạn ? Kể tên ? 
virut 
HÊp phô 
X©m nhËp 
Sinh tæng hîp 
L¾p r¸p 
Gi¶i phãng 
1 
4 
3 
2 
5 
I. CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUT 
Các GĐ trong chu trình nhân lên của VR 
Hấp phụ 
Xâm nhập 
Sinh tổng hợp 
Lắp ráp 
Phóng thích 
VR ĐV 
Phage 
Các hoạt động của VR 
- Xem sơ đồ , thảo luận nhóm để hoàn thành PHT1 
các giai đoạn trong chu trình nhân lên của virut . 
virut 
HÊp phô 
X©m nhËp 
Sinh tæng hîp 
L¾p r¸p 
Gi¶i phãng 
1 
4 
3 
2 
5 
- Nhóm mang số chẵn hoàn thành giai đoạn hấp phụ và xâm nhập , nhóm mang số lẻ hoàn thành giai đoạn sinh tổng hợp , lắp ráp và phóng thích . 
  1 . Sự hấp phụ 
Phage 
   2 . Xâm nhập 
Virus động vật 
Vì sao mỗi loại virut chỉ xâm nhập vào 
 một số loại tế bào nhất định ? 
 3. Sinh tổng hợp 
  4. Lắp ráp 
	 5. Phóng thích 
Chu trình tan ? 
Khi virut nhân lên làm tan 
tế bào gọi là chu trình 
	 	 PHT1 HOÀN CHỈNH 
Các giai đoạn 
Hấp phụ 
Xâm nhập 
Sinh tổng hợp 
Lắp ráp 
Phóng thích 
VR ĐV 
Phage 
Các hoạt động của VR 
Gai glico - 
-protein 
của virus 
bám một 
cách đặc 
hiệu lên 
thụ thể 
 bề 
mặt tế 
 bào chủ 
Đưa cả 
nuclêôcapsit 
vào tế bào 
chất , sau đó 
cởi vỏ để 
giải phóng 
axit Nuclêic 
Enzim 
Lizôzim 
phá huỷ 
thành tế 
bào để 
bơm axit 
nuclêic vào 
tế bào chất , 
vỏ nằm 
bên ngoài . 
Lắp axit 
nuclêic 
vào 
prôtêin 
vỏ để 
 tạo 
virus 
hoàn 
chỉnh 
Virus 
phá vỡ 
tế bào 
vật chủ 
ào ạt 
chui ra 
Ngoài . 
Virut sử 
 dụng enzim 
 và 
nguyên liệu 
của TB để 
tổng hợp 
 axit nuclêic 
 và prôtêin 
 cho 
riêng mình . 
	 Tỉnh Đồng Tháp 
Ca nhiễm HIV/AIDS phát hiện đầu tiên năm1992. 
- Tổng số người nhiễm HIV/AIDS được phát hiện tới nay là 3.549 
- Mỗi tháng phát hiện mới > 50 trường hợp nhiễm HIV/AIDS tập trung ở huyện Hồng Ngự , Thanh Bình và Tam Nông . 
- Hồng Ngự có số người nhiễm vi- rút HIV nhiều nhất với 897 ca, kế đến Thanh Bình 352 ca và Tam Nông 323 ca. 
II. HIV/AIDS 
	HIV là gì ? 
	 ► Là virus gây suy giảm 
 	 miễn dịch ở người . 
	 ► AIDS 
Người bị nhiễm virus HIV 
 sẽ bị bệnh gì ? 
AIDS là gì ? Biểu hiện của bệnh AIDS? 
► Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người 
► Biểu hiện : Sốt kéo dài , sút cân , tiêu chảy,viêm da ... 
Nấm candida miệng 
Nấm Candida thực quản 
Bệnh lao do vi khuẩn lao 
Các triệu chứng xuất hiện khi T CD4 < 200 tế bào 
HIV có phải là AIDS không ? Tại sao ? 
► HIV chưa phải là AIDS 
Vì : 
 HIV là một loại virut . Người nhiễm virut HIV 
vẫn khỏe mạnh 
 AIDS là một căn bệnh , ở giai đoạn cuối của 
những người nhiễm virut HIV. Cơ thể không có 
khả năng chống đỡ , nhiều bệnh tật tấn công cùng 
 một lúc . 
Tại sao VR HIV lại gây nên bệnh AIDS với các biểu hiện như vậy ? 
Vì : VR HIV gây nhiễm và phá huỷ các tế bào của hệ thống miễn dịch 
mất khả năng miễn dịch của cơ thể 
các VSV khác lợi dụng cơ thể bị suy giảm miễn dịch để tấn công ( VSV cơ hội ) 
 Cơ thể dễ nhiễm bệnh ( bệnh cơ hội ) 
là gì ? 
là gì ? 
HIV/AIDS thường lây truyền qua những con đường nào ? 
2. Con đường lây truyền HIV 
Mẹ truyền 
 sang con 
Máu 
Tình dục 
Giai ®o¹n 
Thêi gian 
kÐo dµi 
§ Æc ® iÓm 
1. S¬ nhiÔm 
2. Thêi kú 
kh«ng triÖu chøng 
3. Thêi kú biÓu hiÖn triÖu chøng AIDS 
2 tuần -3 tháng 
Không có triệu chứng 
1-10 năm 
Số lượng tế bào 
Limphô T4 giảm dần 
Sau 1 đến 10 năm 
Xuất hiện các bệnh cơ hội : sốt,tiêu chảy , sút cân , ung thư   chết 
3. Ba giai đoạn phát triển của bệnh : 
- Nghiên cứu nội dung SGK cho 
biết các giai đoạn phát triển của 
 bệnh AIDS? 
Thời gian , đặc điểm của từng 
giai đoạn ? 
Tại sao nhiều không hay biết mình đang bị nhiễm HIV? Điều đó nguy hiểm như thế nào đối với xã hội ? 
Đối tượng nào được xếp vào nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao ? 
	 Tiêm chích ma túy , mại dâm 
4. Biện pháp phòng ngừa 
 Hiểu biết về AIDS 
 Sống lành mạnh 
 Loại trừ tệ nạn xã hội 
 Vệ sinh y tế 
Chúng ta có thể phòng tránh HIV/AIDS bằng cách nào ? 
Hiện nay đã có thuốc chữa được các bệnh do virus nói chung và virus HIV nói riêng chưa ? 
- Chưa , . 
Biện pháp tốt nhất để chống lại các bệnh do virus hiện nay đang được sử dụng là gì ? 
Tiêm vacxin phòng bệnh định kì tại các trung tâm y tế ( dại , sởi , quai bị , đậu mùa ) 
Hãy sống và giúp nhau sống 
Vượt qua rào cản kỳ thị và phân biệt 
 đối xử để phòng tránh HIV – AIDS 
1 
2 
3 
4 
5 
Củng cố: 
 Hãy sắp xếp đúng các đoạn phim biễu diễn chu trình 
 nhân lên của phage T2 trong tế bào chủ . 
2. Hoạt động nào sau đây không lây nhiễm HIV? 
A. Sử dụng dụng cụ tiêm chích với người nhiễm HIV. 
C. Truyền máu đã nhiễm HIV 
D. Tất cả các hoạt động trên 
B. Bắt tay qua giao tiếp 
Đúng rồi . Chúc mừng bạn 
Dặn dò về nhà : 
 Trả lời các câu hỏi trong SGK 
 Đọc mục " Em có biết ? " Trang 118 và 121 SGK. 
 Chuẩn bị bài mới tiếp theo : Sưu tầm tranh ảnh một số virut gây bệnh và ứng dụng của nó . 
BÀI HỌC ĐÃ KẾT THÚC 
Chúc các em luôn học tốt ! 
- Tuy nhiên, những người sống chung với AIDS hiện nay có thể kéo dài và cải thiện chất lượng cuộc sống bằng liệu pháp điều trị kháng vi-rút ( liệu pháp điều trị kháng vi-rút, hay còn gọi là ART (viết tắt của Anti- Retroviral Therapy). 
- ART là liệu pháp điều trị sử dụng các thuốc kháng vi-rút, hay còn gọi là thuốc ARV (Anti-retrovirus). Các thuốc ARV này có tác dụng làm chậm sự nhân lên của HIV trong cơ thể, do đó tăng khả năng miễn dịch và ít mắc các nhiễm trùng cơ hội 
Giai ®o¹n 
Thêi gian 
kÐo dµi 
§ Æc ® iÓm 
1. S¬ nhiÔm 
2. Thêi kú 
kh«ng triÖu chøng 
3. Thêi kú biÓu hiÖn triÖu chøng AIDS 
2 tuần -3 tháng 
Không có triệu chứng 
1-10 năm 
Số lượng tế bào 
Limphô T4 giảm dần 
Sau 1 đến 10 năm 
Xuất hiện các bệnh cơ hội : sốt,tiêu chảy , sút cân , ung thư   chết 
Nghiên cứu SGK phần “ Các giai đoạn phát triển của bệnh ” và hoàn thành phiếu học tập 2 
3. Ba giai đoạn phát triển của bệnh : 
Biểu tượng Ruy băng đỏ được dùng đại diện cho cuộc chiến chống AIDS trên thế giới . 
vì virus kí sinh trong tế bào do đó 
các thuốc kháng sinh không tác động được đến virus, 
hoặc trước khi tiêu diệt được virus thì chính thuốc đã phá huỷ tế bào