Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 30: Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ (Bản mới)

Bài cũ 
Trỡnh bày cấu tạo và hỡnh dạng của vi rut? 
Goàm 2 thaứnh phaàn cụ baỷn : 
 L ừi axit nuclờic(hệ gen ) chứa : ADN hoặc ARN . 
V ỏ prụtờin ( capsit ): bao bọc bờn ngoài từ cỏc 
đơn vị prụtờin gọi là capsụme 
Hỡnh dạng cỏc loại vi rỳt 
Phage cú cấu tạo gồm đầu hỡnh khối đa diện, gắn với 
đuụi cú cấu tạo đối xứng xoắn 
B ài 30 :  
Sự nhân lên của virus 
 trong tế bào CHủ 
I. Chu trình nhân lên của virus 
Hãy quan sát 2 đoạn băng sau và cho biết : Có thể chia chu trình nhân lên của virus thành mấy giai đoạn ?Đ ó là những giai đoạn nào ? 
Chu trình nhân lên của virus đ ộng vật 
Chu trình nhân lên của phage 
Chu tr ỡnh nhõn lờn của virut gồm mấy giai đoạn ? 
 Chu trình nhân lên của virus gồm 5 giai đoạn : 
 	1. Hấp phụ 
 	2. Xâm nhập 
 	3. Sinh tổng hợp 
 	4. Lắp ráp 
 	5. Phóng th ớ ch 
GĐ1 : sự hấp phụ 
Trong giai đoạn hấp phụ , virus thực hiện hoạt đ ộng gì? 
 virus bám một cách đ ặc hiệu lên thụ thể bề mặt tế bào 
virus đ ộng vật 
Gai glycôprôtêin 
Phage 
Gai đ uôi 
Gđ1 : Sự hấp phụ 
virus đ ộng vật 
Gai glycôprôtêin 
Phage 
Gai đ uôi 
Mỗi loại virus chỉ có thể kí sinh trong một loại tế bào nhất đ ịnh 
Sự bám đ ặc hiệu của virus trên bề mặt tế bào có ý nghĩa gì? 
Gđ2 : xâm nhập 
virus đ ộng vật 
Phage 
VRĐV : Đưa cả nuclêôcapsit vào 
tế bào chất , sau đ ó cởi vỏ 
để giải phóng axit Nuclêic 
Phage : Enzim lizôzim phá huỷ 
thành tế bào để bơm 
axit nuclêic vào tế bào chất , 
vỏ nằm bên ngoài . 
Qu á trình xâm nhập của phage và của virus đ ộng vật 
khác nhau nh ư thế nào ? 
Gđ3 : Sinh tổng hợp 
Phage 
Trong giai đoạn này , virus 
đã tổng hợp những vật chất nào ? 
virus thực hiện 
qu á trình tổng hợp 
axit nuclêic và prôtêin 
của mình 
Các nguyên liệu và enzim mà virus sử dụng có nguồn gốc từ đâu? 
Nguồn nguyên liệu và enzim : do tế bào chủ cung cấp 
Gđ4 : Lắp ráp 
Phage 
Diễn biến của giai đoạn 
 này nh ư thế nào ? 
Lắp ráp axit nuclêic vào prôtêin vỏ để tạo thành 
virus hoàn chỉnh . 
Gđ 5 : Phóng thích 
Trong giai đoạn này , 
hoạt đ ộng của virus nh ư 
thế nào ? 
virus phá vỡ tế bào chủ để ồ ạt chui ra ngoài . 
Chu trình nhân lên và phá huy tế bào chủ gọi 
là chu trình tan 
Bài tập 
 Đ iền tên các giai đoạn trong chu trình sinh tan của virus 
virus 
Hấp phụ 
Xâm nhập 
Sinh tổng hợp 
Lắp ráp 
Phóng th ớch 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
(5 ) 
II. HIV/ AIDS 
Tỏc nhõn : Con người bị lõy nhiễm virus HIV từ những giống khỉ dạng người cư trỳ tại Trung Phi, nhiều khả năng nhất là từ Shimpanze . Đó cú tới gần 24 triệu người chết vỡ AIDS. 
Con người bị lõy nhiễm virus HIV từ những giống khỉ dạng người cư trỳ tại Trung Phi 
Ng ười b ị b ệnh AIDS 
Robert Gallo và Luc Montagnier 
1. Khái niệm về HIV/ AIDS 
 HIV là gì ? 
AIDS là gì ? 
Tại sao VR HIV lại có kh ả năng gây 
suy giảm miễn dịch ở người ? 
Các tế bào mà HIV tấn công 
Đại thực bào 
Tế bào limphoT 
2.Các con đư ờng lây truyền HIV 
HIV/AIDS thường lây truyền qua những 
con đư ờng nào ? 
Máu 
Mẹ truyền sang con 
Tình dục 
Nghiên cứu SGK phần “ Các giai đoạn phát triển của bệnh ” và hoàn thành phiếu học tập sau trong thời gian 5 phút . 
3. Các giai đoạn phát triển của bệnh 
Giai đoạn 
Thời gian 
kéo dài 
Đ ặc đ iểm 
1. Sơ nhiễm 
2. Thời kỳ 
không triệu chứng 
3. Thời kỳ biểu hiện triệu chứng AIDS 
2 tuần -3 tháng 
Không có triệu chứng 
1-10 năm 
Số lượng tế bào 
Limph ô T4 giảm dần 
Sau 1 đ ến 10 năm 
Xuất hiện các bệnh 
cơ hội : sốt,tiêu chảy , 
 sút cân , ung th ư 
 chết 
Vi khuẩn gây bệnh AIDS làm chết người bằng cách nào ?  
Cơ chế gây bệnh: Làm cơ th ể mất khả năng miễn dịch - tạo ra bệnh cơ hội - gây tử vong. 
4. Biện pháp phòng ngừa 
Chúng ta có thể phòng tránh HIV/AIDS 
bằng cách nào ? 
 - Hiểu biết về AIDS 
 - Sống lành mạnh 
 - Loại trừ tệ nạn xã hội 
 - Vệ sinh y tế 
Hiện nay đã có thuốc chữa đư ợc các bệnh do virus nói chung và virus HIV nói riêng chưa? Tại sao ? 
Do virus kí sinh trong tế bào do đ ó các 
thuốc kháng sinh không tác đ ộng đư ợc đ ến 
virus, hoặc trước khi tiêu diệt đư ợc virus 
th ì chính thuốc đã phá huỷ tế bào 
Biện pháp tốt nhất để chống lại các bệnh do virus hiện nay đ ang đư ợc sử dụng là gì ?  
Tiêm văcxin phòng bệnh đ ịnh kì tại các trung 
tâm y tế (dại, sởi , quai bị , đ ậu mùa ) 
C ú lối sống lành mạnh : khụng tiờm chớch ma tuý , 
mại dõm , sống buụng thả , quan hệ tỡnh dục bừa bói ... 
Chu trình nhân lên của virus HIV  trong tế bào Limph ô T4 
Sơ đ ồ chu trình nhân lên của virus HIV  trong tế bào Limph ô T4  
Hấp phụ 
Xâm nhập 
Sao mã ngược 
ARN 
ARN 
ADN 
Cài xen 
Sinh tổng hợp 
Prôtêin 
HIV mới 
Giải phóng 
Lắp ráp 
Củng cố 
+ Nêu 5 giai đoạn nhân lên của vi rút trong tế bào chủ ? 
+ HIV/ AIDS là gì? HIV có thể lây nhiễm qua những con đư ờng nào ? 
+ Có nên tránh xa những người nhiễm HIV hay không ? Tại sao ?