Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Tiết 13, Bài 13: Khái quát về năng lượng và chuyển hoá vật chất

1 
CH ƯƠNG III 
Tieát 13 – Baøi : 13 
KHAÙI QUAÙT VEÀ NAÊNG LÖÔÏNG VAØ CHUYEÅN HOÙA VAÄT CHAÁT 
CHUYEÅN HOÙA VAÄT CHAÁT – NAÊNG LÖÔÏNG 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
N ă ng l ượng 
Các dạng NL 
ATP- đồng tiền NL trong tb 
II/ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
Nhờ đâ u mà có thể: 
Nâng vật nặng 
Cánh quạt quay 
N ă ng l ượng là gì? 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
a. Khái niệm : Năng l ượng là đại l ượng đặc tr ư ng cho khả n ă ng sinh công 
1. N ă ng l ượng 
TINH BỘT (chứa NL) 
Glucose 
ATP 
(chứa NL) 
Dùng cho các hoạt động sống trong c ơ thể 
Đặc đ iểm dạng n ă ng l ượng trong tinh bột và n ă ng l ượng hợp chất ATP có gì khác nhau? 
Dạng tiềm ẩn 
Dạng hoạt động 
THẾ NĂNG 
ĐỘNG NĂNG 
Động n ă ng, thế n ă ng là gì? 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
ĐỘNG NĂNG 
THẾ NĂNG 
a 
b 
b. Các trạng thái n ă ng l ượng : 
* Động n ă ng là loại n ă ng l ượng sẳn sàng sinh công 
* Thế n ăng là loại n ă ng l ượng dự trữ , có tiềm n ă ng sinh công 
Xác định trạng thái n ă ng l ượn g? 
ĐỘNG NĂNG 
ĐỘNG NĂNG 
THẾ NĂNG 
Giải thích hình ảnh? 
* Chuyển hóa giữa động n ă ng và thế n ă ng gọi là chuyển hóa n ă ng l ượng 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
Hãy quan sát hình sau, cho biết tên gọi các dạng n ă ng l ượng có trong tế bào? 
C Ơ NĂNG 
ĐIỆN NĂNG 
HÓA NĂNG 
	Trong tế bào sống, có những dạng n ă ng l ượng : c ơ n ă ng, hóa n ă ng, đ iện n ă ng 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tế bào 
Thảo luận nhóm và trả lời các vấn đề sau: 
 Giải thích cấu tạo hóa học ATP? 
ATP truyền n ă ng l ượng cho các hợp chất khác nh ư thế nào? 
Vai trò của ATP đối với tế bào và c ơ thể sống 
Tại sao nói ATP là hợp chất cao n ă ng – đồng tiền n ă ng l ượng ? 
a. CÊu t¹o cña ph©n tö ATP (a®ªn«zin triph«tphat) 
Ba nhãm phètphat 
Rib«z¬ 
Baz¬ nit¬ 
A®ªnin 
Liên kết cao n ă ng 
(a) 
(b) 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tế bào 
8 
MÔ HÌNH CẤU TẠO HÓA HỌC CỦA ATP 
a. CÊu t¹o ATP (a®ªn«zin triph«tphat) 
 ATP lµ hîp chÊt cao n ă ng gåm 3 thµnh phÇn: 
+ Bazo nito Adenin 
+ Đ ường ribozo 
+ 3 nhãm photphat 
- Liªn kÕt giữa 2 nhãm photphat cuèi cïng (LK cao n ă ng) dÔ bÞ ph¸ vì gi¶i phãng n ă ng l ư ­îng (7,3kcal) 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tế bào 
a. CÊu t¹o ATP (a®ªn«zin triph«tphat) 
 ATP lµ hîp chÊt cao n ă ng gồm 3 thµnh phÇn: 
+ Baz ơ nit ơ A đê nin 
+ Đ ường ribôzơ 
+ 3 nhãm photphat 
- Liªn kÕt g iữa 2 nhãm photphat cuèi cïng (LK cao n ă ng) dÔ bÞ ph¸ vì gi¶i phãng n ă ng lượng ( 7,3 kcal ) 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tb 
Khả n ă ng truyền n ă ng l ượng của ATP: 
10 
DÔ bÞ ph¸ vì 
NL 
ATP 
ADP 
P i 
A®ªn«zin ®iphètphat 
ATP  ADP 
+ NL ( n ă ng l ượng ) 
+ 
P i 
12 
NL 
ATP 
ADP 
A®ªnozin ®iphètphat 
A®ªn«zin triphètphat 
ADP + 
P 
i 
+ NL ( n ă ng l ượng ) 
 ATP 
P i 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tb 
13 
b. Sự chuyển hóa n ă ng l ượng ATP trong tế bào 
ATP 
Giải phóng NL 
 Tích lũy NL 
ADP + P i + NL 
c. Vai trò ATP đối với tế bào, c ơ thể sống 
14 
ATP 
Tæng hîp c¸c chÊt hãa häc cÇn thiÕt cho tÕ bµo 
VËn chuyÓn c¸c chÊt qua mµng 
Sinh c«ng c¬ häc 
P 
ADP 
( a ) 
( b ) 
( c ) 
Trong mµng 
Ngoµi mµng 
c. Vai trò ATP đối với tế bào, c ơ thể sống 
BÀI 13 . 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tb 
15 
Giải thích ATP là đồng tiền n ă ng l ượng ? 
Hợp chất thông dụng, dùng cho mọi hoạt động sống. 
Là hợp chất cao n ă ng dễ cung cấp n ă ng l ượng và dễ tái tạo . 
L ượng n ă ng l ượng giải phóng vừa đủ cho nhu cầu của phản ứng hóa sinh. 
BÀI 13 . 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
II/ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tb 
16 
Protein TĂ 
axit amin 
Enzim 
Enzim 
Protein c ơ thể, tế bào 
Giải thích s ơ đồ ? 
Tổng hợp 
Phân giải 
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
Hóa n ă ng (thế n ă ng) 
Hóa n ă ng ATP 
( động n ă ng) 
CHUYỂN HÓA NĂNG L ƯỢNG 
BÀI 13 . 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
II/ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tb 
1. Khái niệm : 
	 Là tập hợp các phản ứng hóa sinh xảy ra trong tế bào, luôn kèm theo chuyển hóa n ă ng l ượng . 
2. Bản chất : 
	* Gồm hai quá trình: 
- Đồng hóa : sự tổng hợp chất, tích lũy n ă ng l ượng 
- Dị hóa : sự phân giải chất, giải phóng n ă ng l ượng 
Quan s¸t hình vÏ: Cho biÕt quan hÖ giữa ®ång hãa vµ dÞ hãa víi qu¸ tr ì nh tæng hîp vµ ph©n gi¶i ATP? 
ATP 
ADP + 
P 
 i 
NL từ dị hóa 
NL dùng cho đồng hóa và hoạt động sống khác 
NL 
NL 
ĐỒNG HÓA 
DỊ HÓA 
TIẾT 13 - BÀI 13 
KHÁI QUÁT VỀ NĂNG L ƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
I/ NĂNG L ƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NL 
II/ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
1. N ă ng l ượng 
2. Các dạng NL 
3. ATP- đồng 
 tiền NL trong 
 tb 
2. Bản chất : 
	* Gồm hai quá trình: 
	* M ối quan hệ: Trái ng ược nh ư ng là hai mặt của một quá trình, sản phẩm quá trình này là nguyên liệu quá trình kia. 
CỦNG CỐ 
CỦNG CỐ 
Phân biệt đồng hóa và dị hóa 
CHÀO MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 
Xin traân troïng caûm ôn quyù thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh 
KÍNH CHÚC SỨC KHỎE 
Chuùc möøng quyù thaày coâ giaùo veà tham döï tieát thao giaûng lớp 10T1 
CHÀO MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20 - 11 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT