Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 15: Tiêu hóa ở động vật (Bản chuẩn kĩ năng)

B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
 NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT 
TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT 
Bài 15: 
1 
I/ Tiêu hoá là gì? 
A – Tiêu hóa là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ. 
B – Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng, hình thành phân thải ra ngòai cơ thể. 
C – Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng 
D – Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được 
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa 
2 
Tiêu hóa thức ăn 
 ở trùng Đế Giày 
II/ TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA 
Quan sát hình vẽ mô tả quá trình tiêu hoá thức ăn ở tr ù ng đế giày? Em hãy trả lời lệnh trong SGK trang 62. 
3 
Quan sát và mô tả cấu tạo túi tiêu hoá của thuỷ tức? 
THUỶ TỨC 
4 
Quan sát và mô tả quá trình tiêu hoá thức ăn trong 
túi tiêu hoá của thuỷ tức? 
Tại sao trong túi tiêu hoá thức ăn sau khi tiêu hoá ngoại bào lại tiếp tục tiêu hoá nội bào? 
Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hoá có ưu điểm gì 
 hơn so với động vật chưa có cơ quan tiêu hoá ? 
5 
Khoang miệng 
Các tuyến nước bọt 
Hầu 
Thực quản 
Gan 
Túi mật 
Dạ dày 
Tụy 
Ruột già 
Ruột non 
Ruột thẳng 
Hậu môn 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
Hãy kể tên các bộ phận của ống tiêu hoá ở người? 
STT Bộ phận Tiêu hóa cơ học Tiêu hóa hóa học 
1 Miệng 
2 Thực quản 
3 Dạ dày 
4 Ruột non 
5 Ruột già 
X x 
X 
X x 
X x 
X 
Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người 
Điền vào bảng quá trình tiêu hoá thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hoá (bằng cách đánh dấu X vào các cột tiêu hoá cơ học, tiêu hoá hoá học. ) 
7 
Miệng 
Thực quản 
Gan 
Dạ dày 
Tụy 
Hậu môn 
Ruột non 
Ruột già 
Mật 
Ống tiêu hoá của một số động vật: Giun đất, châu chấu, chim có bộ phận nào khác so với bộ phận tiêu hoá ở người? Các bộ phận đó có chức năng gì? 
8 
Thảo luận nhóm 
( 4-6 ng ười 1 nhóm:+ vòng 1 các em thảo luận cá nhân 
	 + V òng 2 thảo luận nhóm, ghi kết quả ra bảng phụ.) 
Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hoá có đặc điểm gì tiến hoá hơn tiêu hoá 
 ở động vật chưa có túi tiêu hóa? 
2. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hoá có đắc điểm gì tiến hoá hơn tiêu hoá 
ở động vật có túi tiêu hoá? ( về đặc điểm cấu tạo , về sự chuyên hoá về chức năng ) 
3. Từ 2 câu trả lời trên, em hãy nêu chiều hướng tiến hoá của tiêu hoá ở động vật. 
Đáp án: 
ở đv có túi tiêu hoá: - cấu tạo phức tạp hợ/ 
- Tiêu hoá được thức ăn co 
9 
I/ Tiêu hoá là gì ? 
A – Tiêu hóa là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ . 
B – Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng , hình thành phân thải ra ngòai cơ thể . 
C – Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng 
D – Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được 
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa 
#$$ 
10 
I/ Tiêu hoá là gì ? 
A – Tiêu hóa là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ . 
B – Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng , hình thành phân thải ra ngòai cơ thể . 
C – Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng 
D – Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được 
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa 
#$$ 
11 
Tiêu hóa nội bào ở trùng giày 
I/ Tiêu hoá là gì? 
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa 
ở 
12 
1/ Bộ phận nào của gà tiết ra dịch tiêu hóa thức ăn 
A .Miệng 
B. Diều 
C. Dạ dày tuyến 
D. Dạ dày cơ 
A. Ống tiêu hóa thông với môi trường qua 1 lỗ vừa nhận thức ăn vứa thải bã . 
B. Các tế bào bài tiết dịch tiêu hóa luôn nằm ngay trên thành ống tiêu hóa . 
C. Họat động tiêu hóa thức ăn chỉ xảy ra theo phương thức ngọai bào . 
D. Enzim tiêu hóa được bài tiết từ lizôxôm 
2/ Điều nào sau đây là đúng: 
15 
Châu chấu 
16 
Hệ tiêu hóa của ếch 
17 
Ống tiêu hóa của rắn 
18 
Cá 
19 
Ống tiêu hóa của chim 
20 
Vượn 
21 
Ống tiêu hóa của một số động vật như giun đất, châu chấu, chim có bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người ? 
Các bộ phận đó có chức năng gì ? 
TRẢ LỜI : 
 _ Diều là 1 phần thực quản biến đổi thành, là nơi chứa thức ăn và làm mềm thức ăn. 
 _ Dạ dày cơ (mề) rất khỏe ,nghiền nát thức ăn dạng hạt. Trong dạ dày cơ còn có những viên sỏi (do động vật nuốt) làm tăng hiệu quả nghiền hạt. 
22 
 3 /Loài động vật nào dẫn đầu danh sách về phàm ăn :  
A. Sư tử 
B. Voi 
C. Heo 
D. Bò 
VOI ~ ~ ~ ~> động vật phàm ăn nhất 
Mỗi ngày chú voi trưởng thành: 
 _ngốn hết 200kg thức ăn 
 _uống 200l nước 
Bạn có biết ???? 
24 
25 
Sai rồi 
Suy nghĩ lại nhé ! 
26 
Đúng rồi 
27 
Tại sao trong túi tiêu hóa, thức ăn sau khi tiêu hóa ngọai bào lại tiếp tục tiêu hóa nội bào ? 
Trả lời: 
Thức ăn đã được tiêu hóa ngọai bào vẫn có kích thước khá lớn và thức ăn chưa được tiêu hóa đến dạng đơn giản (axit amin, đường đơn, axit beo,). Vì vậy cần tiếp tục tiêu hóa ngọai bào để tạo những chất dễ hấp thụ. 
Tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa ở thủy tức. 
28 
Cấu tạo cơ thể sứa bổ dọc 
1.Miệng; 2.tua miệng; 3.tua dù; 4.tầng keo; 5-6.khoang tiêu hóa 
29 
Tiêu hóa nội bào ở trùng giày 
30 
31 
II/ TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA 
- Đại diện: 
 động vật đơn bào 
- Hình thức tiêu hóa: 
tiêu hóa nội bào 
- Quá trình tiêu hoá: 
t/ăn  không bào tiêu hoá enzim lizoxom thấm vào chất dinh dưỡng đơn giản  tế bào chất hấp thụ 
32 
III_TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA 
 - Động vật có túi tiêu hóa gồm : 
lòai ruột khoang và giun dẹp 
 - Túi tiêu hóa : 
* Có hình túi, được tạo thành từ nhiều tế bào 
* Có 1 lỗ thông duy nhất ra ngoài 
 + Cho thức ăn đi qua vào túi tiêu hóa 
 + Cho chất thải đi qua để ra ngòai 
 *Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến tiết ra enzim tiêu hóa 
- Đặc điểm tiêu hóa 
33 
IV/ TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA 
- Động vật có xương sống và nhiều loài động vật không xương sống có ống tiêu hóa 
- Ống tiêu hóa được cấu tạo từ nhiều bộ phận khác nhau 
- Thức ăn ----  ống tiêu hóa 
- Đại diện: 
- Cấu tạo 
- Đặc điểm tiêu hóa 
Tiêu hóa hóa hoc 
Tiêu hóa cơ học 
+ Chất dinh dưỡng: hấp thu vào máu 
+ Chất không được tiêu hóa  phân thải ra ngoài qua hậu môn 
34