Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 15: Tiêu hóa ở động vật - Nguyễn Văn Nam

B - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT 
 NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬT 
TIÊU HÓA Ở 
ĐỘNG VẬT 
Bài 15: 
Gv: nguyÔn V¨n nam 
Tr­êng THPT Hïng An 
1 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
I_TIÊU HÓA LÀ GÌ ? 
A – Tiêu hóa là quá trình làm biến đổi thức ăn thành các chất hữu cơ . 
B – Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng lượng , hình thành phân thải ra ngòai cơ thể . 
C – Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và tạo ra năng lượng 
D – Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được 
Chọn câu trả lời đúng về khái niệm tiêu hóa 
2 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Có 2 hình thức tiêu hóa : 
Tiêu hóa nội bào 
# Ở động vật đơn bào trong không bào tiêu hóa 
Tiêu hóa ngoại bào ( ngòai tế bào ) 
# Tiêu hóa trong túi tiêu hóa ( tiêu hóa nội bào và 
 ngọai bào ) 
# Tiêu hóa trong ống tiêu hóa 
3 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
II_TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA 
_ Động vật chưa có cơ quan tiêu hóa là động vật đơn bào 
_ Tiêu hóa thức ăn ở động vật đơn bào là tiêu hóa nội bào 
Trùng roi 
Trùng biến hình bắt mồi và tiêu hóa 
a)mồi ; b)không bào co bóp ; c)không bào tiêu hóa 
4 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
2.Màng tế bào lõm dần vào → Hình thành không bào tiêu hóa chứa thức ăn bên trong 
3.Lizôxôm gắn vào không bào tiêu hóa → tiết ra enzim vào không bào tiêu hóa , thủy phân các chất dinh dưỡng phức tạp thành đơn giản 
1_ Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ từ không bào tiêu hóa vào tế bào chất 
 _ Một phần thức ăn không được tiêu hóa trong không bào được thải ra khỏi tế bào theo kiểu xuất bào 
Tiêu hóa nội bào ở trùng giày 
5 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
TRÙNG SỐT RÉT 
TRÙNG KIẾT LỊ 
6 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
III_TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA 
_ Động vật có túi tiêu hóa gồm : lòai ruột khoang và giun dẹp 
_ Túi tiêu hóa : 
 có hình túi , được tạo thành từ nhiều tế bào 
 có 1 lỗ thông duy nhất ra ngòai 
làm cả hai chức năng : # cho thức ăn đi qua vào 
 túi tiêu hóa 
 # cho chất thải đi qua để 
 ra ngòai 
 trên thành túi có nhiều tế bào tuyến tiết ra enzim tiêu hóa vào lòng túi tiêu hóa khi có thức ăn đi vào 
7 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
_ Tiêu hóa ở túi tiêu hóa diễn ra cả tiêu hóa ngọai bào (ở túi tiêu hóa ) và nội bào (ở bên trong các tế bào túi tiêu hóa ) 
Tại sao trong túi tiêu hóa , thức ăn sau khi tiêu hóa ngọai bào lại tiếp tục tiêu hóa nội bào ? 
Trả lời : 
Thức ăn đã được tiêu hóa ngọai bào vẫn có kích thước khá lớn và thức ăn chưa được tiêu hóa đến dạng đơn giản ( axit amin , đường đơn , axit beo ,). Vì vậy cần tiếp tục tiêu hóa ngọai bào để tạo những chất dễ hấp thụ . 
Tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa ở thủy tức . 
8 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Cấu tạo cơ thể sứa bổ dọc 
1.Miệng; 2.tua miệng ; 3.tua dù ; 4.tầng keo ; 5-6.khoang tiêu hóa 
9 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
THỦY TỨC 
10 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
IV_TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA 
Động vật có xương sống và nhiều loài động vật không xương sống có ống tiêu hóa 
Ống tiêu hóa được cấu tạo từ nhiều bộ phận khác nhau 
Thức ăn được tiêu hóa ngọai bào nhờ họat động cơ học của ống tiêu hóa ( tiêu hóa cơ học ) và nhờ tác dụng của dịch tiêu hóa ( tiêu hóa hóa học ) 
11 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
12 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Châu chấu 
13 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Hệ tiêu hóa của ếch 
14 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Cá 
15 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Ống tiêu hóa của rắn 
16 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Ống tiêu hóa của chim 
17 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Vượn 
18 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Hệ tiêu hóa của người 
Khoang miệng 
Các tuyến nước bọt 
Hầu 
Thực quản 
Gan 
Túi mật 
Dạ dày 
Tụy 
Ruột già 
Ruột non 
Ruột thẳng 
Hậu môn 
Hãy nêu tên các bộ phận của hệ tiêu hóa của người dựa vào hình 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
19 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
STT Bộ phận Tiêu hóa cơ học Tiêu hóa hóa học 
1 Miệng 
2 Thực quản 
3 Dạ dày 
4 Ruột non 
5 Ruột già 
X x 
X 
X x 
X x 
 X 
Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người 
20 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Biến đổi lí học 
Biến đổi hóa học 
Miệng 
_ Nhai . 
_ Nghiền . 
_ Biến đổi tinh bột . 
Dạ dày 
_Co bóp của cơ dạ dày . 
_ Biến đổi protein. 
Ruột non 
_ Họat động nhu động của ruột . 
_ Nhũ tương hóa lipit ( dịch mật do gan tiết ra ). 
_ Tiếp tục biến đổi tinh bột , protein, lipit , axitnucleic . 
Ruột già 
_ Thải phân nhờ co bóp cơ hậu môn , thành bụng . 
_Vi khuẩn ở ruột già lên men thối phần chất bã . 
Bảng tóm tắt họat động tiêu hóa thức ăn ở người 
21 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Ống tiêu hóa của một số động vật như giun đất , châu chấu , chim có bộ phận nào khác với ống tiêu hóa của người ? 
Các bộ phận đó có chức năng gì ? 
TRẢ LỜI : 
 _ Diều là 1 phần thực quản biến đổi thành , là nơi chứa thức ăn và làm mềm thức ăn . 
 _ Dạ dày cơ ( mề ) rất khỏe , nghiền nát thức ăn dạng hạt . Trong dạ dày cơ còn có những viên sỏi (do động vật nuốt ) làm tăng hiệu quả nghiền hạt . 
22 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
1/ Bộ phận nào của gà tiết ra dịch tiêu hóa thức ăn 
A .Miệng 
B. Diều 
C. Dạ dày tuyến 
D. Dạ dày cơ 
23 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
A. Ống tiêu hóa thông với môi trường qua 1 lỗ vừa nhận thức ăn vứa thải bã . 
B. Các tế bào bài tiết dịch tiêu hóa luôn nằm ngay trên thành ống tiêu hóa . 
C. Họat động tiêu hóa thức ăn chỉ xảy ra theo phương thức ngọai bào . 
D. Enzim tiêu hóa được bài tiết từ lizôxôm 
2/ Điều nào sau đây là đúng : 
24 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
 3 / Loài động vật nào dẫn đầu danh sách về phàm ăn :  
A. Sư tử 
B. Voi 
C. Heo 
D. Bò 
25 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
VOI ~ ~ ~ ~> động vật phàm ăn nhất 
Mỗi ngày chú voi trưởng thành : 
 _ ngốn hết 200kg thức ăn 
 _ uống 200l nước 
Bạn có biết ???? 
26 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Cảm ơn thầy và các bạn đã lắng nghe 
27 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
PHYVT 
28 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Sai rồi 
Suy nghĩ lại nhé ! 
29 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG 
Đúng rồi 
30 
Gv: Nguyen Nam - Truong THPT Hung An - HG