Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 18: Tuần hoàn máu - Nguyễn Thị Minh Thư
Cấu tạo chung:
Hệ tuần hoàn gồm những bộ phận chính sau:
Dịch tuần hoàn: hỗn hợp máu – dịch mô
Tim: hút và đẩy máu chảy trong mạch máu
Hệ thống mạch máu: động mạch, tĩnh mạch, mao mạch
2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn:
Vận chuyển các chất
Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật
Những ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở:
Trong hệ tuần hoàn kín, máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh, máu đi được xa, đến các cơ quan nhanh do vậy đáp ứng với nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất cao
Vai trò của tim trong tuần hoàn máu:
Bạn đang xem nội dung tài liệu Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 18: Tuần hoàn máu - Nguyễn Thị Minh Thư, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
Cã mÊy h×nh thøc h« hÊp ë ®éng vËt. T¹i sao mang c¸ chØ thÝch hîp cho h« hÊp díi níc mµ kh«ng thÝch hîp cho h« hÊp trªn c¹n? Tr¶ lêi: Cã 4 h×nh thøc: H« hÊp qua bÒ mÆt c¬ thÓ, b»ng hÖ thèng èng khÝ, b»ng mang, b»ng phæi. Khi lªn c¹n, do mÊt lùc ®Èy cña níc nªn c¸c phiÕn mang vµ c¸c cung mang xÑp, dÝnh chÆt víi nhau thµnh 1 khèi lµm gi¶m diÖn tÝch bÒ mÆt trao ®æi khÝ. MÆt kh¸c, khi lªn c¹n mang c¸ bÞ kh« nªn c¸ kh«ng h« hÊp ®îc 1/ Đặc điểm cấu tạo của cơ quan hô hấp ở chim khác với bò sát và thú là: a. Có lượng phế nang nhiều hơn b. Có các túi khí nằm ở phía trước và phía sau của phổi c. Có phế quản phân nhánh d. Cử động hô hấp được thực hiện do sự co dãn của các cơ hô hấp KiÓm tra bµi cò 2/ Điều nào sau đây đúng với thủy tức: Hô hấp bằng mang b. Trao đổi khí theo cơ chế khuếch tán qua bề mặt cơ thể c. Trao đổi khí qua hệ thống ống khí d. Trao đổi khí theo khuếch tán qua các phế nang 3. V × sao phæi cña thó cã hiÖu qu¶ trao ®æi khÝ u thÕ h¬n ë phæi cña bß s¸t, lìng c? V× phæi thó cã cÊu tróc phøc t¹p h¬n b . V× phæi thó cã kÝch thíc lín h¬n c. V× phæi thó cã khèi lîng lín h¬n d. V× phæi thó cã nhiÒu phÕ nang, diÖn tÝch bÒ mÆt trao ®æi khÝ lín KiÓm tra bµi cò Tuần hoàn máu Giáo viên: NguyÔn ThÞ Minh Th Trường THPT ® ì nh LËp TiÕt 18; Bµi 18 : TiÕt 18; Bµi 18: tuÇn hoµn m¸u I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn 1. Cấu tạo chung: Hệ tuần hoàn gồm những bộ phận chính sau : Dịch tuần hoàn : hỗn hợp máu – dịch mô Tim : hút và đẩy máu ch¶y trong mạch máu Hệ thống mạch máu : động mạch, tĩnh mạch, mao mạch HÖ tuÇn hoµn ®¬n ë c¸ HÖ tuÇn hoµn kÐp ë chim, thó 1. Cấu tạo chung: 2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn: Chức năng ch Ýnh của hệ tuần hoàn là gì? Vận chuyển các chất II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật TiÕt 18; Bµi 18: tuÇn hoµn m¸u I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn ? Những ĐV nào cha cã hÖ tuÇn hoµn? Chóng thùc hiÖn trao ®æi chÊt nh thÕ nµo? Hệ tuần hoàn hở HÖ tuÇn hoµn ®¬n HÖ tuÇn hoµn kÐp Hệ tuần hoàn kín 1. Cấu tạo chung: 2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn: II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật Hệ tuần hoàn hở Hệ tuần hoàn kín Hệ tuần hoàn Hệ tuần hoàn đơn Hệ tuần hoàn kép TiÕt 18; Bµi 18: tuÇn hoµn m¸u I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật 1. HÖ tuÇn hoµn hë vµ hÖ tuÇn hoµn kÝn: TiÕt 18; Bµi 18: tuÇn hoµn m¸u I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn Hệ tuần hoàn hở Hệ tuần hoàn kín Đặc điểm Hệ tuần hoàn hở Hệ tuần hoàn kín Đại diện Đường đi của máu Áp lực tốc độ máu Chân khớp , thân mềm Mực ống , bạch tuộc,giun đốt , động vật có xương sống Tim ĐM TM Khoang cơ thể Tim ĐM TM Mao mạch Thấp , chậm Cao , trung bình , nhanh Hệ tuần hoàn hở Hệ tuần hoàn kín Những ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở: II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn Trong hệ tuần hoàn kín, máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh, máu đi được xa, đến các cơ quan nhanh do vậy đáp ứng với nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất cao cña c¬ thÓ . Vai trò của tim trong tuần hoàn máu: Tim ho¹t ®éng nh lµ mét c¸i b¬m hót m¸u vÒ vµ ®Èy m¸u ®i. Tim lµ ®éng lùc chÝnh ®Èy m¸u ch¶y tuÇn hoµn trong c¸c mao m¹ch. 1. HÖ tuÇn hoµn hë vµ hÖ tuÇn hoµn kÝn: TiÕt 18; Bµi 18: tuÇn hoµn m¸u I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn II. C¸c d¹ng hÖ tuÇn hoµn ë ®éng vËt 2. HÖ tuÇn hoµn ®¬n vµ kÐp: ? M« t¶ ®êng ®i cña m¸u trong hÖ tuÇn hoµn ®¬n vµ kÐp? HÖ tuÇn hoµn ®¬n ë c¸ HÖ tuÇn hoµn kÐp ë chim, thó Đặc điểm Hệ tuần hoµn đơn Hệ tuần hoµn kÐp Số vòng TH Số ngăn tim M¸u nuôi cơ thể Áp lực , tốc độ máu 1 2 2 3 hoặc 4 Máu nghÌo O 2 Máu giàu 0 2 Thấp , vận tốc chậm Cao , vận tốc nhanh HÖ tuÇn hoµn ®¬n ë c¸ HÖ tuÇn hoµn kÐp ë chim, thó TiÕt 18; Bµi 18: tuÇn hoµn m¸u I. CÊu tạo và chøc n¨ng cña hÖ tuÇn hoµn II. C¸c d¹ng hÖ tuÇn hoµn ë ®éng vËt 2. HÖ tuÇn hoµn ®¬n vµ kÐp: ¦u ®iÓm cña hÖ tuÇn hoµn kÐp so víi hÖ tuÇn hoµn ®¬n: H Ö tuÇn hoµn kÐp: Máu từ cơ quan trao đổi khí trở về tim và được tim bơm đi, do vậy tạo ra áp lực đẩy máu đi rất lớn, tốc độ máu chảy nhanh và máu đi được xa. Điều này làm tăng hiệu quả cung cấp O 2 và chất dinh dưỡng cho tế bào, đồng thời thải nhanh các chất thải ra ngoài. HÖ tuÇn hoµn ®¬n: Tim 2 ngăn , m¸u ở tim hoµn toµn là m¸u nghÌo oxi, tèc ®é m¸u ch¶y chËm nªn hiÖu qu¶ trao ®æi chÊt thÊp h¬n so víi hÖ tuÇn hoµn kÐp. Q uan s¸t s¬ ®å, ph©n tÝch, so s¸ch råi cho biÕt sù tiÕn hãa cña hÖ tuÇn hoµn? Më réng C¸ Õch, nh¸i Bß s¸t Chim,Thó Sè ng¨n tim Sè vßng vµ H§ tuÇn hoµn ChÊt Lîng M¸u 2 ng¨n (1TN,1TT) -1 vßng tuÇn hoµn - B¬m víi ¸p lùc trung b×nh , m¸u ch¶y víi vËn tèc chËm h¬n -2 vßng tuÇn hoµn - B¬m víi ¸p lùc cao, m¸u ch¶y víi vËn tèc nhanh -2 vßng tuÇn hoµn -B¬m víi ¸p lùc cao, m¸u ch¶y víi vËn tèc nhanh -2 vßng tuÇn hoµn -B¬m víi ¸p lùc cao, m¸u ch¶y víi vËn tèc nhanh - M¸u nghÌo «xi -M¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ -M¸u pha Ýt h¬n -M¸u giµu «xi ®i nu«i c¬ thÓ 3 ng¨n (2TN,1TT) 3 ng¨n (2TN,1TT);cã v¸ch ng¨n hôt 4 ng¨n (2TN,2TT) So s¸nh Nhãm ®v Câu 1 : Động vật có hệ tuần hoàn kín là : a. Ốc sên b. Cá c. Tôm d. Bọ cánh cứng Câu 2 : Hệ tuần hoàn kín : Có mao mạch b. Thiếu tĩnh mạch c. Thiếu tim d. Có dịch bạch huyết Câu 3 : Các nhóm động vật nào sau đây có hệ tuần hoàn hở ? a. Mực ống , Giun đốt , Sâu bọ . b. Thân mềm , Chân khớp , Giun đốt . c. Thân mềm , Giáp xác , Sâu bọ . d. Sâu bọ , Thân mềm , Bạch tuộc . Câu 4 : Hai lớp động vật nào sau đây có cấu tạo tim giống nhau nhất ? Bò sát và lưỡng cư b. Cá và lưỡng cư c. Chim và thú d. Bò sát và chim Cñng cè Các phương án trả lời Đáp án đúng B. Vì tim chúng có 3 ngăn A. vì chúng là động vật biến nhiệt C. Vì tim không có vách ngăn B. Vì tim chúng có tim 3 ngăn C©u 5. Sự pha máu ở lưỡng cư và bò sát (trừ cá sấu) được giải thích như thế nào? D. Vì tim chỉ có 2 ngăn Cñng cè Bài tập về nhà Đọc và ghi nhớ nội dung tóm tắt trong khung ở cuối bài Trả lời các câu hỏi ở cuối bài Đọc mục “em có biết” Đọc trước bài 19 SGK 4 1 2 3 Cảm ơn sự chú ý cña quý thÇy c« cïng c¸c em häc sinh ! T¹m BiÖt
File đính kèm:
bai_giang_sinh_hoc_lop_11_bai_18_tuan_hoan_mau_nguyen_thi_mi.ppt
