Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 2: Vận chuyển các chất trong cây - Nguyễn Thị Nhàn

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
-----  ----- 
 SINH HỌC 11 
Tổ : SINH - THỂ DỤC 
Người thực hiện : Nguyễn Thị Nhàn 
L¹ng S¬n , th¸ng 8 n¨m 2008 
G 
D 
1. Sự hút khoáng thụ động của tế bào phụ thuộc vào : 
Chênh lệch nồng độ ion. b. Hoạt động trao đổi chất . 
C.Cung cấp năng lượng . D.Hoạt động thẩm thấu . 
2.Sự xâm nhập chất khoáng chủ động của tế bào phụ thuộc vào : 
A.Gradien nồng độ chất tan. B.Hiệu điện thế màng . 
C.Trao đổi chất của tế bào . D.Tham gia của năng lượng . 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
 KIỂM TRA BÀI CŨ 
. Câu 1: Chon phương án đúng 
 Câu 2: Sự xâm nhập của nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút , vào mach gỗ của rễ theo những con đường nào ? 
 Bằng 2 con đường : 
 - Con đường gian bào : 
Từ lông hút -> không gian giữa các TB và không gian giữa các bó sợi xen lu lô trong thành TB -> mạch gỗ . 
 - Con đường tế bào chất : 
Từ lông hút -> qua cac TBC của các 
 tế bào sống -> mạch gỗ . 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Tiết 2 
Bài 2 
Vận chuyển các chất trong cây. 
Nước bị đẩy từ rễ lên thân do 1 lực đẩy từ rễ gọi là áp suất rễ 
Khi bị bão hòa hơi nước và áp suất rễ đủ mạnh để đẩy nước từ rễ lên lá gây ra hiện tượng ứ giọt 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
 Hãy giải thích các hiện tượng trong hình vẽ ? 
Thuỷ ngân 
1 
2 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Vậy trong cây có những dòng vận chuyển vật chất nào . Quan sát hình 2.1 ( SGK), hình vẽ trên bảng , mô tả con đường vận chuyển của mạch gỗ và mạch rây trong cây ? 
Trong cây có các dòng vậ n chuyển 
 vật chất: 
 - Dòng mạch gỗ (Dòng đi lên) 
vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất mạch gỗ của rễ dâng lên theo mạch gỗ trong thân lá và các phần khác . 
 -Dòng mạch rây (Dòng đi xuống) 
vận chuyển các chất hữu cơ từ các TB Q.hợp trong phiến lá cuống 
Lá nơi cần sử dụng hoặc dự trữ . 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
I. DÒNG MẠCH GỖ 
Bài 2 
I.DÒNG MẠCH GỖ. 
 1,Cấu tạo của mạch gỗ 
 2, Thành phần của dịch mạch gỗ 
 3, Động lực của dòng mạch gỗ 
I.DÒNG MẠCH RÂY. 
 1,Cấu tạo của mạch rây 
 2, Thành phần của dịch mạch rây 
 3, Động lực của dòng mạch rây 
Nội dung bài học : 
Vận chuyển các chất trong cây. 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Bài 2 
 Hãy nêu cấu tạo của dòng mạch gỗ và dòng mạch rây để thấy sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng vận chuyển của chúng . Từ đó chỉ ra thành phần của dịch mạch gỗ và mạch rây - bằng cách trả lời phiếu học tập 
 Cấu tạo của mạch gỗ 
 Cấu tạo của mạch rây 
Vận chuyển các chất trong cây. 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
CHỈ TIÊU 
I.DÒNG MẠCH GỖ. 
I.DÒNG MẠCH RÂY. 
1,CẤU TẠO 
2,THÀNH PHẦN DỊCH 
3,ĐỘNG LỰC 
PHIẾU HỌC TẬP 
Bài 2 
Vận chuyển các chất trong cây. 
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP 
1, Cấu tạo : 
I. DÒNG MẠCH GỖ 
II. DÒNG MẠCH RÂY 
- Là những tế bào chết , gồm quản bào và mạch ống . 
 -Đầu tế bào này gắn với đầu tế bào kia tạo thành ống dài. 
 -Lỗ bên của tế bào này xếp sát với lỗ bên của tế bào kia. 
-Thành của mạch gỗ được linhin 
 hóa - >bền chắc và chịu nước . 
Tế bào mạch rây là những tế bào sống ,gồm ống rây và tế bào kèm. 
-Các ống rây nối với nhau qua bản rây thành ống dài. 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Bài 2 
 Dựa vào hình 2.2, hãy cho biết quản bào và mạch gỗ khác nhau ở điểm nào ? Bằng cách điền vào bảng sau : 
Tiêu chí 
Quản bào 
Mạch ống 
Đường kính 
Chiều dài 
Cách nối 
Hình 2.2 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Đầu của tế bào này nối với đầu của tế bào kia hơi vát 
Ngắn 
Dài 
Lớn 
Nhỏ 
Vận chuyển các chất trong cây. 
DỊCH MẠCH GỖ 
DỊCH MẠCH RÂY 
2, Thành phần dịch 
Gồm chủ yếu là nước,muối khoáng và một số chất hữu cơ như: axit amin, amit, vitamin, các hoocmôn được tổng hợp ở rễ. 
Gồm chủ yếu là các chất HC như : saccarôzơ, aa, VTM , các hoocmôn và một số ion khoáng được sử dụng lại. 
 -Đặc biệt chứa nhiều ion K+ dịch mạch có pH từ 8,0 - 8,5 . 
3, Động lực 
Là sự phối hợp của ba lực: 
 +Lực đẩy (áp suất rễ - Động lực đầu dưới ). 
 +Lực hút do thoát hơi nước ở lá. ( Động lực đầu trên ) 
 +Lực liên kết các p . tử nước với nhau và với các tế bào thành mạch gỗ. 
 Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn - cho (lá) và cơ quan chứa - nhận (rễ ,...........). 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
2. : Thành phần và động lực của dịch mạch gỗ và dịch mạch rây 
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Bài 2 
Câu 1 
Dòng mạch gỗ 
Dòng mạch rây 
Quan sát hình vẽ và chú 
thích cho các số 1 và 2. 
1 
2 
Củng cố 
Vận chuyển các chất trong cây. 
Câu 2: Chọn câu trả lời đúng nhất: 
 1 . Mạch gỗ được cấu tạo như thế nào 
A . Gồm các quản bào và tế bào lông hút . 
B. Gồm các quản bào và mạch ống . 
C. Gồm quản bào và các tế bào nội bì . 
D. Gồm quản bào và các tế bào biểu bì . 
 2. Động lực nào đẩy dòng mạch gỗ từ rễ đến lá 
A . Lực đẩy ( áp suất rễ) 
B . Lực hút do thoát hơi nước ở lá 
C . Lực liên kết giữa các phần tử nước với nhau và với thành tế bào mạch gỗ 
D . Do sự phối hợp của 3 lực: Lực đẩy, lực hút và lực liên kết 
Bài 2 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Củng cố 
Vận chuyển các chất trong cây. 
3, Dịch mạch rây có độ pH là: 
 A . 8,0 – 8,5. B .7,5 – 8,0. 
 C .8,5 – 9,0. D .9,0 – 9,5. 
Bài 2 
4, Động lực của dòng mạch rây là do sự chênh 
lệch áp suất thẩm thấu giữa : 
	A. Lá và rễ .	B. Cành và lá . 
	C. Rễ và thân .	D. Thân và lá 
NGUYỄN THỊ NHÀN – THPT VIỆT BẮC – SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
Vận chuyển các chất trong cây. 
 Học kĩ phần kiến thức trong phần ghi nhớ . 
 Trả lời các câu hỏi sách giáo khoa 
Dặn dò: 
Xin chân thành cảm ơn