Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 26: Cảm ứng ở động vật (Bản đẹp)

Kính chào quý thầy cô và các em! 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
1. Nêu khái niệm ứng động? Cho ví dụ? 4.0 điểm 
2. Ở thực vật có những loại ứng động nào? Dựa vào đâu để phân biệt các loại ứng động? 4.0 điểm 
3. Hiện tượng cây gọng vó bắt mồi là loại ứng động nào? 2.0 điểm 
4. Phân biệt ứng động sinh trưởng với ứng động không sinh trưởng về khái niệm và cơ chế? 8.0 điểm 
5. Hiện tượng cây rụng lá vào mùa đông là kiểu ứng động nào? 2.0 điểm 
B – CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT 
Bài 26 : CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT 
Chim Sẻ xù lông giúp giữ ấm cơ thể 
Khí hậu trở lạnh. 
Mèo nằm co rúm lại 
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT 
Chó thè lưỡi để mát cơ thể . 
Sâu bọ phản ứng 
 với kích thích 
I.KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT 
Cảm ứng ở động vật là gì ? 
Khác với cảm ứng ở thực vật như thế nào ? 
Khi trời nóng. 
 Hình thức phản ứng điển hình của động vật có tổ chức thần kinh gọi là gì? 
 Một bạn lỡ chạm tay vào gai nhọn và có phản ứng rụt tay lại. Hãy chỉ ra tác nhân kích thích , bộ phận tiếp nhận kích thích , bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin , bộ phận thực hiện phản ứng của hiện tượng trên? 
(Gai nhọn) 
Cơ tay 
Tác nhân kích thích 
Bộ phận tiếp nhận kích thích 
Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin 
Bộ phận thực hiện phản ứng 
SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ 
II. CẢM ỨNG Ở ĐV CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH. 
III. CẢM ỨNG Ở ĐV CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH 
H26.2.Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch 
H 26.1Hệ thần kinh dạng lưới 
 Đ. Điểm 
P.Loại 
Đại diện 
Đặc điểm hệ TK 
Cách phản ứng với kích thích 
Dạng lưới 
Dạng chuỗi hạch 
Thảo luận 6 phút: quan sát hình kết hợp thông tin SGK hoàn thành phiếu học tập 
H.26.1:Hệ thần kinh dạng lưới ở thuỷ tức 
Đại diện 
Đặc điểm hệ TK 
Cách phản ứng với kích thích 
Hệ thần kinh dạng lưới 
1. Hệ thần kinh dạng lưới 
ĐV có đối xứng tỏa tròn như ngành ruột khoang: Thủy tức, Sao biển  
Các TBTK nằm rải rác trong cơ thể qua các sợi thần kinh  mạng lưới TK, sợi TK liên hệ với tế bào cảm giác và tế bào biểu mô cơ( có khả năng co rút) 
Tế bào cảm giác bị kích thích, thông tin  mạng lưới TK  TB biểu mô cơ, ĐV co mình lại tránh k.thích 
Đ.điểm 
P. loại 
? Hãy cho biết con thủy tức sẽ phản ứng thế nào nếu ta dùng kim nhọn châm vào thân nó? 
Phản ứng của thủy tức có phải là phản xạ không? Tại sao? 
2. Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch 
Đại diện 
Đặc điểm hệ TK 
Cách phản ứng với kích thích 
Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch 
H26.2.Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch 
Đ. Điểm 
P. Loại 
ĐV có cơ thể đối xứng 2 bên như giun tròn, giun dẹp, chân khớp 
Các TBTK tập trung lại  các hạch TK và được nối với nhau bằng dây TK  chuỗi hạch TK, mỗi hạch TK là một trung tâm điều khiển một vùng xác định trên cơ thể 
Theo nguyên tắc phản xạ, trả lời cục bộ tại vùng bị kích thích 
Tại sao hệ thần kinh dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ (như co một chân)? 
Chọn câu không đúng về ưu điểm của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch 
A . Nhờ có hạch thần kinh mà số lượng tế bào thần kinh của động vật tăng lên 
B . Do các tế bào thần kinh trong hạch nằm gần nhau và hình thành nhiều mối liên hệ với nhau nên khả năng phối hợp hoạt động giữa chúng được tăng cường 
C . Nhờ các hạch thần kinh liên hệ với nhau nên khi kích thích nhẹ tại một điểm thì gây ra phản ứng toàn thân và tiêu tốn nhiều năng lượng 
D . Do mỗi hạch thần kinh điều khiển một vùng xác định trên cơ thể nên động vật phản ứng chính xác hơn, tiết kiệm năng lượng hơn so với hệ thần kinh dạng lưới 
CỦNG CỐ 
Chọn đáp án đúng nhất: 
Câu 1. Ở động vật, cảm ứng là: 
Các phản xạ có điều kiện, giúp cơ thể thích nghi 
với môi trường. 
Khả năng tiếp nhận và phản ứng lại kích thích từ 
môi trường sống để tồn tại và phát triển 
Các phản xạ không điều kiện, giúp bảo vệ cơ thể. 
Là sự thích nghi của cơ thể, do các hoocmon điều 
khiển 
A 
C 
B 
D 
CỦNG CỐ 
Câu 2. Cơ thể động vật đã xuất hiện tổ chức thần kinh, nhưng đáp ứng không hoàn toàn chính xác, chỉ bằng cách co rút toàn thân, xảy ra ở 
Lưỡng cư 
Giáp xác 
Thân mềm 
D 
C 
B 
Ruột khoang 
A 
Câu 3. Đặc điểm của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch là? 
Số lượng tế bào thần kinh rất ít, nằm rải rác trên cơ thể, nối với 
 nhau bằng dây thần kinh, phản ứng cục bộ khi bị kích thích 
Số lượng tế bào thần kinh rất nhiều, tập trung lại thành não bộ 
và tủy sống, phản ứng cục bộ khi bị kích thích 
Số lượng tế bào thần kinh rất ít, nằm rải rác ở các bộ phận, phản 
ứng cục bộ khi bị kích thích 
A 
D 
B 
Số lương tế bào thần kinh nhiều, tập trung lại ở các bộ phận, 
nối với nhau bằng dây thần kinh, phản ứng cục bộ khi bị kích 
thích 
C 
Câu 4. Phản xạ ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới diễn ra theo trật tự nào sau đây? 
Tế bào cảm giác  tế bào biểu mô cơmạng lưới TK 
Mạng lưới TK  tế bào cảm giác tế bào biểu mô cơ 
Tế bào biểu mô cơ  tế bào cảm giácmạng lưới TK 
A 
D 
B 
Tế bào cảm giác  mạng lưới TK tế bào biểu mô cơ 
C 
Câu 5. Dạng cảm ứng nào sau đây không phải là phản xạ? 
Sự co rúm toàn thân của thủy tức khi bị kích thích 
Sự co giật của bắp cơ tách rời cơ thể khi bị kích thích 
Sự co giật một chân của châu chấu khi bị kích thích 
A 
D 
B 
Sự co giật phần thân của giun đất khi bị kích thích 
C 
Sự co giật của bắp cơ tách rời cơ thể khi bị kích thích 
D 
DẶN DÒ 
1) Trả lời câu hỏi 1, 2 SGK trang 110. 
2) Hãy so sánh hình thức cảm ứng của các động vật có tổ chức thần kinh khác nhau? 
HẸN GẶP LẠI