Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 29: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh - Phạm Thị Mỹ Dung

Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh 
Người thực hiện : PHẠM THỊ MỸ DUNG 
Trường : THPT TRAÀN PHUÙ 
Thành Phố ĐÀ LẠT 
Tiết 29. ĐIệN THế HOạT Đ ộNG Và Sự LAN TRUYềN XUNG THầN KINH 
I . Đ iện thế hoạt đ ộng . 
Hãy quan sát đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng , và cho biết đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng gồm những giai đoạn nào ?. 
Khi tế bào bị kích thích , đ iện thế nghỉ biến thành đ iện thế hoạt đ ộng . Đ iện thế hoạt đ ộng gồm 3 giai đoạn : Mất phân cực ( khử cực ), đảo cực và tái cực . 
Tiết 29. ĐIệN THế HOạT Đ ộNG Và Sự LAN TRUYềN XUNG THầN KINH 
1. Đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng . 
- ở giai đoạn tái phân cực loại ion nào đi qua màng tế bào và sự di chuyển của ion đ ó có tác dụng gì ?. 
Phim 
I . Đ iện thế hoạt đ ộng . 
Tiết 29. ĐIệN THế HOạT Đ ộNG Và Sự LAN TRUYềN XUNG THầN KINH 
1. Đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng . 
2. Cơ chế hình thành đ iện thế hoạt đ ộng . 
- Khi bị khích thích , cổng Na + mở rộng làm cho ion Na + khuếch tán quan màng vào trong tế bào gây ra mất phân cực và đảo cực . 
- Tiếp đ ó , cổng K + mở rộng hơn , còn cổng Na + đ óng lại . K + qua màng đi ra ngoài dẫn đ ến tái phân cực 
Quan sát đoạn phim sau và hãy cho biết : 
- ở giai đoạn mất phân cực và giai đoạn đảo cực , loại ion nào đi qua màng tế bào và sự di chuyển của ion đ ó có tác dụng gì?. 
I . Đ iện thế hoạt đ ộng . 
Tiết 29. ĐIệN THế HOạT Đ ộNG Và Sự LAN TRUYềN XUNG THầN KINH 
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh . 
Quan sát đoạn hình vẽ 29.3 Sgk mô tả qu á trình truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin . Hãy cho biết : 
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin . 
Xung đ iện lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác , do sự mất phân cực , đảo cực và tái cực hết phần này sang phần khác trên sợi thần kinh . 
Phim minh họa 
Xung thần kinh lan truyền nh ư thế nào trên sợi thần kinh không có vỏ miêlin ? 
A b c d e f g 
 Xung đ iện đi đ ến đ iểm A làm đ ổi cực đ iểm A , ở mặt trong đ iện tích tại đ iểm A trở nên dương so với đ iểm B , xung đ iện truyền từ đ iểm A sang đ iểm B . 
 Đ ến đ iểm B lại làm đ ổi cực đ iểm B , ở mặt trong đ iện tích tại đ iểm B trở nên dương so với đ iểm C , xung đ iện truyền từ đ iểm B sang đ iểm C . Cứ nh ư vậy xung đ iện truyền tới đâu gây ra đ ổi cực tại đ ó cho đ ến hết sợi thần kinh . 
Tại sao xung thần kinh chỉ truyền theo 1 chiều từ đ iểm A -> B -> C mà không truyền theo chiều ngược lại ? 
Do đ iểm B đ ang bị đảo cực và khử cực , hưng tính giảm thấp nên khi dòng đ iện từ C theo mặt ngoài đ ến đ iểm B sẽ không gây đư ợc khử cực và đảo cực ở đ iểm B. Ta nói đ iểm B ở giai đoạn tr ơ, không tr ả lời kích thích . 
I . Đ iện thế hoạt đ ộng . 
Tiết 29. ĐIệN THế HOạT Đ ộNG Và Sự LAN TRUYềN XUNG THầN KINH 
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh . 
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin . 
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin . 
Bao miêlin có cấu tạo nh ư thế nào ? 
Bao miêlin có bản chất là phôtpholipit có màu trắng và cách đ iện . Bao miêlin bọc không liên tục sợi thần kinh mà ngắt quãng tạo thành các eo ranvie . 
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin có đ iểm gì giống và khác so với trên sợi không có bao miêlin ?. 
Lan truyền xung thần kinh trên sợi có bao mielin tương tự lan truyền trên sợi không có bao mielin , chỉ khác là xung thần kinh không truyền liên tục mà nhảy cóc từ eo này sang eo khác nên tốc độ lan truyền nhanh hơn rất nhiều . 
Phim MH 1 
Phim MH 2 
Tại sao trên sợi thần kinh có bao miêlin , xung thần kinh lại lan truyền nhảy cóc từ eo này sang eo khác ?. 
Câu hỏi củng cố : 
1. Đ iện thế hoạt đ ộng là gì? Đ iện thế hoạt đ ộng đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 
2. So sánh cách lan truyền của xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin và có bao miêlin ? 
xin trân thành cảm ơn