Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 32, Phần 2: Tập tính ở động vật (Chuẩn kiến thức)

Bài 32: 
Giaùo vieân : coâ Hieäp 
Thöïc hieän : taäp theå toå 3 
Taäp Tính Cuûa 
Ñoäng Vaät 
Chuùng ta cuøng nhau traû lôøi 1 soá caâu hoûi sau : 
Ñieàn vaøo choã troáng : 
 - Muoán bieát phaûi hoûi,muoán gioûi phaûi  
Ñeå toàn taïi & phaùt trieån,caùc loaøi ñoäng vaät phaûi nhö theá naøo ? 
 - Caùc loaøi ñoäng vaät muoán lôùn leân,phaùt trieån toaøn dieän & toàn taïi,chuùng phaûi khoâng ngöøng hoïc taäp,reøn luyeän . 
Vaäy ñoäng vaät coù caùc hình thöùc hoïc taäp nhö theá naøo ? 
hoïc 
I.Caùc hình thöùc hoïc taäp  cuûa ñoäng vaät : 
- Quen nhôøn  - In veát  - Ñieàu kieän hoaù  - Hoïc ngaàm  - Hoïc khoân 
1. Quen nhờn : 
Là hình thức học tập đơn giản nhất . 
 Động vật phớt lờ , không trả lời những 
kích thích lặp lại nhiều lần 
nếu những kích thích đó 
không kèm theo 
sự nguy hiểm . 
Được con người chăm sóc  quen dần với con người 
2.In vết : 
Có tính “ bám theo ” và đi theo các vật chuyển động mà chúng nhìn thấy đầu tiên . 
Nếu không có bố mẹ , chim non có thể in vết những con chin khác loài , con người , hay những vật chuyển động khác . 
Tập tính này chỉ có ở động vật mới sinh ra một vài giờ đồng hồ cho đến hai ngày , về sau hiệu quả thấp hẳn . 
3. Điều kiện hóa : 
a/ Điều kiện hóa đáp ứng : 
Là hình thành mối liên hệ mới trong thần kinh trung ương dưới tác động của kích thích kết hợp đồng thời . 
Thí nghiệm của Pavlov 
Ñeán giôø aên,chæ caàn nghe tieáng chaân ngöôøi laø ñaøn caù noåi leân chôø aên . 
3. Điều kiện hóa : 
a/ Điều kiện hóa hành động : 
Là kiểu liên kết một hành vi của động 
vật với một phần thưởng(hoặc phạt ) 
sau đó động vật chủ động lặp 
 lại các hành vi đó . 
Thí nghiệm của Skinner 
Để huấn luyện những chú chó , người huấn luyện luôn cho chó ăn sau những bài tập . Để nhận được phần thưởng như thế những chú chó phải làm lại những bài tập đã được dạy . 
Hoaëc ñeå öùng duïng trong xieác thuù 
4. Học ngầm : 
Là kiểu học không có ý thức , 
không biết rõ là đã học được . 
 Khi có nhu cầu kiến thức đó 
tài hiện lại giúp động vật giải 
quyết vấn đề tương tự . 
Chuột thăm dò đường đi , để tìm đến nơi có thức ăn nhanh nhất . 
Ñoäng vaät hoang daõ quan saùt xung quanh ñeå traùnh thuù döõ 
5. Học khôn : 
Là kiểu học phối hợp các kinh nghiệm cũ để tìm cách giải quyết những tình huống mới 
Hoïc khoân ôû Gaáu 
 Laø chuoãi nhöõng phaûn  öùng cuûa ñoäng vaät traû  lôøi kích thích töø moâi  tröôøng(beân ngoaøi hoaëc  beân trong cô theå),nhôø  ñoù maø ñoäng vaät coù theå  toàn taïi vaø phaùt trieån . 
Taäp tính laø gì ? 
II. Moät soá daïng taäp  tính phoå bieán ôû ñoäng vaät : 
Taäp tính kieám aên 
Taäp tính baûo veä laõnh thoå 
Taäp tính sinh saûn 
Taäp tính di cö 
Taäp tính xaõ hoäi 
1. Taäp tính kieám aên : 
Laø taäp tính baåm sinh ( ôû ñoäng 
vaät chöa coù toå chöùc thaàn kinh ) 
vaø laø taäp tính hoïc ñöôïc 
( ôû ñoäng vaät coù heä thaàn kinh phaùt trieån ). 
2 . Taäp tính baûo veä laõnh thoå 
Baûo veä laõnh thoå laø taäp tính maø ñoäng vaät choáng laïi caùc caù theå khaùc cuøng loaøi ñeå baûo veä nguoàn thöùc aên , nôi ôû & sinh saûn . 
Phaïm vi laõnh thoå cuûa töøng loaøi laø khaùc nhau . 
Ñaùnh daáu laõnh thoå ôû Choàn 
3. Taäp tính sinh saûn 
Laø taäp tính baåm sinh , mang tính baûn naêng,nhaèm duy trì noøi gioáng . 
4. Taäp tính di cö : 
- Di cö laø thay ñoåi nôi soáng theo muøa,di chuyeån moät quaõng ñöôøng daøi ñeán nôi coù ñieàu kieän soáng toát hôn . 
Thöôøng gaëp ôû moät soá loaøi nhö : chim,caù,thuù , 
Ñoäng vaät di cö thöôøng döïa vaøo vò trí maët trôøi,traêng.sao,ñòa hình(ñv treân caïn),töø tröôøng traùi ñaát(chim),thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa nöôùc,höôùng doøng chaûy ( ôû caù,toâm ..),. 
5. Taäp tính xaõ hoäi 
Laø taäp tính soáng theo baày ñaøn,nhaèm haïn cheá nguy hieåm,baûo veä vaø hoã trôï laãn nhau . 
a. Taäp tính thöù baäc 
Laø tính phaân chia thöù baäc 
trong moãi baày ñaøn . 
Con ñaàu ñaøn ñöôïc xeáp vò trí cao nhôø tính hung haêng & thaéng traän trong caùc traän ñaáu vôùi con khaùc . 
Caùc con ñaàu ñaøn thöôøng giaønh ñöôïc quyeàn öu tieân hôn veà thöùc aên & sinh saûn . 
b.Taäp tính vò tha : 
Laø taäp tính hi sinh quyeàn lôïi baûn thaân,thaäm chí caû tính maïng vì lôïi ích sinh toàn cuûa baày ñaøn . 
Caùc chieán só chieán ñaáu , anh duõng hi sinh ñeå baûo veä neàn ñoäc laäp töï do. 
VI. Öùng duïng nhöõng hieåu bieát veà taäp tính vaøo ñôøi soáng & saûn xuaát : 
Moät soá öng duïng nhö : giaûi trí,baûo veä muøa maøng,chaên nuoâi,an ninh quoác phoøng 
Ôû ngöôøi heä thaàn kinh phaùt trien maïnh & coù thôøi gian tuoåi thoï daøi hôn neân thuaän lôïi cho vieäc hoïc taäp,phaùt trieån & hoaøn thieän . ÔÛ ngöôøi coù nhöõng taäp tính maø ôû ñoäng vaät khoâng coù . 
Öùng duïng trong xieác ñoäng vaät 
Öùng duïng trong an ninh quoác phoøng 
Öùng duïng trong baûo veä muøa maøng 
Cuûng coá : 
1. Saùo , veït noùi ñöôïc tieáng ngöôøi thuoäc kieåu hoïc taäp naøo ? 
 a. quen nhôøn 
 b. in veát 
 c. ñieàu kieän hoùa 
d. hoïc ñöôïc 
....the end....