Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 33: Thực hành xem phim về một số tập tính ở động vật (Chuẩn kĩ năng)

Bài 33 
Tập tính động vật 
THỰC HÀNH XEM PHIM 
 I- MỤC TIÊU 
 Sau khi học xong bài này , học sinh phải phân 
 tích được các dạng tập tính của động vật : 
 + T ập tính kiếm ăn . 
 + Tập tính sinh sản . 
 + Tập tính di cư 
 + Tập tính bảo vệ lãnh thổ . 
 + Tập tính bầy đàn . 
II- CHUẨN BỊ  
Đĩa CD về các dạng tập tính của vài loài 
động vật , hoặc ổ cứng của máy vi tính kết 
nối với tivi ( máy chiếu ) 
III- NỘI DUNG VÀ CÁCH TIẾN HÀNH 
1.Một số câu hỏi gợi ý trước khi xem phim 
Động vật rình mồi , vồ mồi , rượt đuổi mồi , giết chết con mồi  như thế nào ? 
Động vật ve vãn , giành con cái , giao hoan , làm tổ , ấp trứng , chăm sóc con non  như thế nào ? 
Động vật bảo vệ lãnh thổ ( cách đe doạ , tấn công , cách đánh dấu lãnh thổ ,) như thế nào ? 
Tập tính xã hội trong một bầy đàn được thể hiện ra sao ? 
Các tập tính đã xem là tập tính bẩm sinh hay tập tính học được ? 
2. Xem phim 
TËp tÝnh ® éng vËt lµ g×? 
 - TËp tÝnh ® éng vËt lµ chuçi nh÷ng ph¶n øng tr ¶ lêi l¹i c¸c kÝch thÝch cña m«i tr­êng ( bªn trong - bªn ngoµi ). 
* § Þnh nghÜa 
- ý nghÜa : gióp §V thÝch nghi , tån t¹i vµ ph¸t triÓn . 
Ví dụ 1: 
Di c­ 
Em hãy xem và phân loại các tập tính động vật sau : 
Ví dụ 2: 
 Sự gặp gỡ của chuồn chuồn đ ực và chuồn chuồn cái trong mùa sinh sản . 
Ví dụ 3 
KhØ sö dông èng hót ®Ó uèng n­íc dõa 
Ví dụ 4: 
§µn ngçng bay theo tµu l­în 
Ví dụ 5 
 S¬n d­¬ng ®¸ nh dÊu l·nh thæ 
Ví dụ 6 
Nh÷ng chó chã biÕt ch¬i thÓ thao 
TẬP TÍNH BẨM SINH 
 TẬP TÍNH HỌC ĐƯỢC 
 * CÁC LOẠI TẬP TÍNH 
TẬP TÍNH BẨM SINH 
Là loại tập tính sinh ra 
đã có , được di truyền 
từ bố mẹ và đặc trưng 
cho loài . 
TẬP TÍNH HỌC ĐƯỢC 
Là loại tập tính được 
hình thành trong quá 
trình sống của cá thể , 
thông qua học tập và 
rút kinh nghiệm . 
Loµi A : c¾p r¸c b»ng má 
Loµi B : gµi sîi r¸c trªn l«ng ë phÝa l­ng. 
Con lai : khi tha r¸c võa c¾p trªn l­ng võa tha b»ng má. 
TËp tÝnh tha r¸c vÒ lµm tæ cña loµi vÑt . 
 Lµ tËp tÝnh sinh ra còng ®· cã nh­ng sÏ ®­îc tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn trong ®êi sèng c¸ thÓ. 
* TËp tÝnh hçn hîp 
* c¬ së thÇn kinh cña tËp tÝnh 
KÝch thÝch bªn ngoµi 
KÝch thÝch bªn trong 
C¬ quan thô c¶m 
HÖ thÇn kinh 
C¬ quan thùc hiÖn 
TK c¶m gi¸c 
TK vËn ® éng 
Chim hút mật 
Rùa đẻ trứng 
Tắc kè bắt mồi 
Dơi bắt ếch 
T ập tính kiếm ăn 
Tập tính bầy đàn 
Tập tính in vết 
T¹i sao c¸c ho¹t ® éng trong ® êi sèng cña ® éng vËt bËc thÊp chñ yÕu thuéc lo¹i tËp tÝnh bÈm sinh ? 
 ở động vật bậc thấp : 
+ Hệ thần kinh có cấu trúc đơn giản , số lượng tế bào ít khả năng học tập rất thấp , việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó khăn . 
+ Tuổi thọ ngắn không có nhiều thời gian cho việc học tập . 
 Do vậy : Tập tính bẩm sinh là tập tính chủ đạo trong đời sống của các động vật bậc thấp . 
 Tại sao động vật có hệ thần kinh phát triển và con người , có rất nhiều tập tính học được ? 
Ở người và động vật bậc cao : 
+ Hệ thần kinh phát triển , ( đặc biệt là não bộ , vỏ não ở người ) rất thuận lợi cho việc học tập và rút kinh nghiệm . 
+ Tuổi thọ dài cho phép động vật thành lập nhiều phản xạ có điều kiện , hoàn thiện các tập tính phức tạp , thích ứng với các điều kiện sống luôn biến đổi . 
 Do vậy : Tập tính học được ngày càng được bổ sung, hoàn thiện và chiếm ưu thế hơn so với phần tập tính bẩm sinh . 
 Cã ph¶i tËp tÝnh bÈm sinh nµo còng bÊt biÕn vµ kh«ng bao giê thay ®æi kh«ng ? 
IV - THU HOẠCH 
Dựa trên kết quả thảo luận , mỗi học sinh viết một bản tóm tắt về những biểu hiện của từng dạng tập tính động vật . 
Tạm biệt các em !