Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa

BÀI 36 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
binhnguyenbn.violet.vn 
I. KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN, MỐI QUAN HỆ GIỮA SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Xem phim phát triển ở cây cà chua . Nhận xét quá trình phát triển biểu hiện ở những mặt nào ? 
I.1. Khái niệm phát triển 
I.1. Khái niệm phát triển 
- Phát triển là toàn bộ những biến đổi diễn ra trong chu trình sống của cây,biểu hiện ở ba quá trình : sinh trưởng , phân hóa tế bào , mô và phát sinh hình thái . 
Những biểu hiện về sự phát triển của cây cà chua . 
Những biểu hiện về sự phát triển của cây cà chua . 
Những biểu hiện về sự phát triển của cây cà chua . 
Những biểu hiện về sự phát triển của cây cà chua . 
Những biểu hiện về sự phát triển của cây cà chua . 
I. KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN, MỐI QUAN HỆ GIỮA SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Chất lượng quả cây cà chua bị bệnh ? 
I.2. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
I. KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN, MỐI QUAN HỆ GIỮA SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
I. KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN, MỐI QUAN HỆ GIỮA SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Chất lượng quả cây cà chua được chăm sóc tốt ? 
Kết luận : Sinh trưởng và phát triển có mối liên hệ mật thiết , liên tiếp và xen kẽ nhau trong đời sống thực vật . Sự biến đổi về số lượng thân lá dẫn tới sự biến đối về chất lượng ở hoa , quả , hạt . 
KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN, MỐI QUAN HỆ GIỮA 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
I.2. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
1. Tuổi của cây 
 Quan sát hình 36 và trả lời câu hỏi : Khi nào cây cà chua ra hoa và dựa vào đâu để xác định tuổi của thực vật một năm ? 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
- Sự ra hoa của cây lúa mì ( Triticum aestivum ), cây hai năm như bắp cải phụ thuộc vào yếu tố nào của môi trường sống ? 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
a. Nhiệt độ thấp : 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
a. Nhiệt độ thấp : 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
- Sự ra hoa của cây phụ thuộc vào nhiệt độ thấp , gọi là xuân hóa . 
Ví dụ : cây mùa đông như lúa mì ( Triticum aestivum ), cây hai năm như bắp cải . 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
b. Quang chu kì 
- Quang chu kì là thời gian chiếu sáng xen kẽ với bóng tối ( độ dài ngày và đêm ) ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây . 
- Quang chu kì tác động đến sự ra hoa , rụng lá , tạo củ , di chuyển các hợp chất quang hợp . 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì 
- Theo quang chu kì có thể chia làm 3 loại cây : 
+ Cây ngày ngắn ( ra hoa trong điều kiện chiếu sáng ít hơn 12 giờ ) 
+ Cây ngày dài ( ra hoa trong điều kiện chiếu sáng hơn 12 giờ ) 
+ Cây trung tính ( ra hoa trong điều kiện ngày ngắn và ngày dài ) 
2b. Quang chu kì 
Cây cà phê ( Coffea arabica ), cây lúa ( Oriza sativa ),  thuộc loại cây nào ? 
Cây ngày ngắn 
2b. Quang chu kì 
ví dụ : Kiều mạch ( Avena sativa ) , râm bụt ( Hibicus siriacus )  thuộc loại cây nào ? 
Cây ngày dài 
2b. Quang chu kì 
Ví dụ : đậu cô ve ( Phaseolus vulgaris ), dưa chuột ( Cucumis sativus ), cà chua ( Lycopersicon esculentum ), cây hướng dương ( Helian thus annuus )  thuộc loại cây nào ? 
Cây trung tính 
2b. Quang chu kì 
Ánh sáng ( cường độ 3 – 5 lux ) 
Thí nghiệm chứng minh yếu tố cảm nhận phản ứng quang chu kì là sắc tố  
Phitôcrôm 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
2.c. Phitôcrôm : 
- Quá trình phát triển được điều hòa bởi phitôcrôm . 
- Phitôcrôm là sắc tố sắc tố enzim tiếp nhận kích thích quang chu kì , và là sắc tố tiếp nhận kích thích của ánh sáng 
Ánh sáng ( cường độ 3 – 5 lux ) 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
- Phitôcrôm tồn tại ở 2 dạng : P660 ( Pđ ) hấp thụ ánh sáng đỏ bước sóng 660nm và P730(Pđx) hấp thụ ánh sáng đỏ xa bước sóng 730nm. 
Pđx 
Pđ 
Tối , đỏ xa 
ánh sáng , đỏ 
Hai dạng này có thể chuyển hóa cho nhau nên sắc tố này tham gia vào phản ứng quang chu kì . 
- Phitôcrôm tác động đến sự nảy mầm , ra hoa và nhiều quá trình sinh lí khác . 
2.c. Phitôcrôm : 
3. Hooc môn ra hoa 
 Cơ chế nào chuyển từ trạng thái sinh dưỡng sang trạng thái ra hoa khi cây ở điều kiện quang chu kỳ thích hợp ? 
Thí nghiệm chứng minh Florigen hình thành có tác dụng kích thích ra hoa . 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
Thí nghiệm chứng minh cơ quan sản xuất hoocmôn florigen ở  
lá 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
Kết luận : Ra hoa là giai đoạn quan trọng của quá trình phát triển ở thực vật Hạt kín : chuyển từ pha sinh trưởng phát triển dinh dưỡng sang pha sinh trưởng phát triển sinh sản . 
Các biểu hiện về sự phát triển của cây dưa chuột 
II. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA 
IV. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng 
- Trong ngành trồng trọt 
- Trong công nghiệp rượu bia 
nho không hạt 
Thắp đèn cho cây thanh long, kích thích cây ra hoa tạo quả . 
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển 
IV. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Trồng rau cải xen vào vườn cây ăn trái 
	 Trồng lúa xen với cây rau màu 
IV. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
CÂU 1. Thời điểm ra hoa ở thực vật 1 năm có phản ứng quang chu kỳ trung tính được xác định theo : 
Chiều cao của thân . 
Đường kính gốc . 
Số lượng lá trên thân . 
Lượng hooc môn ra hoa . 
CỦNG CỐ 
CÂU 2. Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kỳ của thực vật là 
Diệp lục b. 
Phitocrom . 
Carotenoid . 
Diệp lục a, b và phitocrom . 
CỦNG CỐ 
CÂU 3. Nhóm cây nào sau đây là cây ngày dài ? 
Lúa mì , đại mạch , thanh long. 
Thanh long, lúa , cà phê . 
Hoa cúc , cà chua , khoai tây . 
Hướng dương , thanh long, hoa cúc . 
CỦNG CỐ 
CỦNG CỐ 
CỦNG CỐ