Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 39, Phần 2: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

Tiết 41 
Các nhân tố ảnh hưởng 
đến sinh trưởng và phát triển 
của động vật 
II. Các nhân tố bên ngoài 
Cho một vài ví dụ về các nhân tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật và người. 
1. Thức ăn 
Quan sát hình vẽ sau nhận xét sự ảnh hưởng của thức ăn đến sinh trưởng và phát triển của con người và động vật 
Suy dinh dưỡng 
Người béo nhất thế giới 
Tại sao thức ăn có thể ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển của động vật? 
Động vật là sinh vật dị dưỡng không chế tạo được chất hữu cơ mà phải lấy từ thức ăn. 
Thức ăn bao gồm chất hữu cơ và vô cơ. Chất dinh dưỡng trong thức ăn là nguyên liệu để xây dưng tế bào, tăng kích thước và số lượng tế bào, hình thành các cơ quan. Ngoài ra chúng còn là nguồn cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của tế bào. 
Phân tích câu nói: “ ăn như tằm ăn rỗi” 
Liên hệ: 
Để vật nuôi sinh trưởng và phát triển tốt trong chăn nuôi cần phải cung cấp thức ăn như thế nào? 
ở người cần có chế độ dinh dưỡng như thế nào để tránh bệnh tật và chậm lớn ở trẻ em? 
Một số ví dụ về ảnh hưởng của nhiệt độ đến sinh trưởng và phát triển của động vật 
- Ruồi giấm: ở 25 0 C chu kỳ sống là 10 ngày, nếu ở 18 0 C chu kỳ sống là 17 ngày. 
2. Nhiệt độ 
Từ những ví dụ trên một em hãy nhận xét sự ảnh hưởng của nhiệt độ đến sinh trưởng và phát triển của động vật? 
Mỗi loài động vật sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ thích hợp. 
Khi nhiệt độ quá thấp hay quá cao làm chậm quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật. 
Tại sao khi nhiệt độ xuống thấp (trời rét) lại có thể ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật biến nhiệt và động vật hằng nhiệt? 
* Đối với động vật biến nhiệt: Nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào môi trường nên khi nhiệt độ xuống thấp làm nhiệt độ cơ thể giảm theo 
 các quá trình chuyển hoá trong cơ thể giảm, các hoạt động kiếm ăn, sinh sản giảm do đó quá trình sinh trưởng và phát triển chậm lại. 
* Đối với động vật hằng nhiệt: Nhiệt độ cơ thể không phụ thuộc vào môi trường nên khi nhiệt độ môi trường xuống thấp do thân nhiệt cao hơn so với nhiệt độ môi trường nên động vật mất nhiệt vào môi trường. Ngoài ra cơ thể chống lạnh được tăng cường, quá trình chuyển hoá ở tế bào tăng, các chất hữu cơ trong cơ thể bị ôxi hoá nhiều hơn. 
Quan sát hình vẽ sau và nhận xét về mùa đông trong chăn nuôi cần chú ý những gì? 
3. á nh sáng 
Ví dụ: 
Tăng cường độ chiếu sáng cho cá hồi và chim thì chúng phát triển nhanh hơn. 
Một số loài động vật phơi nắng như: Rắn, thằn lằn, sâu bọ... 
Qua ví dụ trên sự ảnh hưởng của ánh sáng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật thể hiện như thế nào? 
- Động vật mất nhiều nhiệt vào ngày trời rét. 
- Động vật thu nhiệt và giảm mất nhiệt bằng cách phơi nắng. 
- Tia tử ngoại tác động lên da, biến tiền vitamin D thành vitamin D, có vai trò trong chuyển hoá canxi để hình thành xương. 
Liên hệ: 
Tại sao cho trẻ nhỏ tắm nắng vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối sẽ có lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của chúng? 
Trong chăn nuôi vấn đề xây dựng chuồng trại cần chú ý những điều gì? 
Quan sát hình vẽ và nhận xét trong thời kỳ mang thai của con người cũng như động vật cần chú ý những gì? 
Lợn 2 mõm 3 mắt 
Người bị đột biến 
III. Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và người. 
Việc đưa ra các biện pháp điều khiển sự sinh trưởng và phát triển của động vật và con người dựa trên cơ sở khoa học nào? 
1. Cơ sở khoa học 
Việc đưa ra các biện pháp điều khiển sự sinh trưởng và phát triển của động vật và con người dựa trên cơ sở của sự hiểu biết về quy luật sinh trưởng và phát triển của vật nuôi để có biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển. 
2. Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở vật nuôi và người 
Biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở vật nuôi 
* Cải tạo giống 
Mục đích và biện pháp của việc cải tạo giống là gì? 
Quan sát một số giống động vật được tạo ra bằng con đường lai tạo 
Lợn Yorkshire 
Lợn Móng cái Việt Nam 
Gà Logo 
Vịt Bắc Kinh 
Quan sát hình vẽ và cho biết tại sao phải cải thiện môi trường sống? Biện pháp cải thiện môi trường sống. 
Chất độc màu da cam 
Bò có chân trên vai 
* Cải thiện môi trường sống 
b) Biện pháp cải thiện chất lượng dân số 
Chất lượng dân số là gì? 
Thế nào là chất lượng cuộc sống? 
Chất lượng dân số là thể chất (Chiều cao, cân nặng, không mắc dị tật) của mỗi người dân. 
Chất lượng cuộc sống là các vấn đề liên quan đến cuộc sống của chúng ta như: Chế độ dinh dưỡng, chế độ luyên tập... 
Những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dân số?