Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 42: Sinh sản hữu tính ở thực vật (Bản hay)

KÍNH CHÀO QUÝ 
 THẦY CÔ VÀ CÁC EM 
TRƯỜNG THPT L Ê LỢI 
Sinh học 11 – Ban cơ bản 
 KiÓm tra bµi cò : 
 C©u 1: Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? ë thùc vËt cã nh÷ng h×nh thøc sinh s ản v« tÝnh nµo ? cho vÝ dô ? 
 Tr ¶ lêi : 
 - Sinh s¶n v« tÝnh lµ h×nh thøc sinh s¶n kh«ng cã sù kÕt hîp gi÷a giao tö ® ùc vµ giao tö c¸i con sinh ra gi ống nhau và giống mẹ 
 - C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tinh ë thùc vËt : 
 + Sinh s¶n b»ng bµo tö 
 + Sinh s¶n sinh d­ìng : Sinh s¶n sinh d­ìng tù nhiªn 
	 Sinh s¶n nh©n t¹o 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
I. KHÁI NIỆM 
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
1. Cấu tạo hoa 
3. Thụ phấn và thụ tinh 
4. Hình thành hạt , quả 
5. Sự chín của quả , hạt 
2. Hình thành hạt phấn và túi phôi 
B ÀI 42 
5. Liên kết với slide 21 
6. Liên kết với slide 25 
4. Liên kết với slide 11 
3. Liên kết với slide 7 
2. Liên kết với slide 5 
1. Liên kết với slide 4 
I. Khái niệm về sinh sản hữu tính : 
1.Lá thuốc bỏng  cây thuốc bỏng 
2.Ngọn mía giâm  cây mía mới 
3.Bí đỏ ra hoa  quả  hạt  nảy mầm  cây bí 
Giao tử đực (n) 
Giao tử cái (n) 
Hợp tử (2n) 
1. Ví dụ: 
2. Khái niệm: 
- Sinh sản hữu tính: hình thức sinh sản có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái thông qua sự thụ tinh tạo nên hợp tử. 
Thế nào là sinh sản hữu tính ? 
Trong các ví dụ trên ví dụ nào là hình thức sinh sản vô tính ? 
Hình thức 3 có gì khác so với hình thức 1 và 2 ? 
Sinh sản hữu tính có ưu điểm gì so 
với sinh sản vô tính? 
- Đặc trưng của SSHT: 
+ Có sự hình thành và hợp nhất giao tử. 
+ Có sự trao đổi tái tổ hợp của 2 bộ gen. 
+ Gắn liền với giảm phân. 
- Sinh sản hữu tính ưu việt hơn sinh sản vô tính 
+ Tạo sự đa dạng di truyền 
+ Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau 
Liên kết với slide 3 
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa 
1. Cấu tạo hoa 
Hoa có cấu tạo như thế nào ? 
Hoa d­a chuét 
Hoa c¶i 
Hoa b­ëi 
Hoa liÔu 
Hoa c©y khoai t©y 
Hoa t¸o t©y 
C ơ quan sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa là gì ? 
Liên kết với slide 3 
Tràng hoa 
Bao phấn 
Chỉ nhị 
Bầu nhụy 
Túi phôi 
Cuống hoa 
Đài hoa 
SƠ ĐỒ CẤU TẠO HOA 
 1 tế bào mẹ → 3 tế bào con ( thoái hóa ) + 1 đại bào tử → túi phôi (3 tế bào đối cực + 1 tế bào trứng + 2 tế bào kèm + 2 nhân cực ) 
NP 
GP 
a. Sự hình thành hạt phấn 
b. Sự hình thành túi phôi 
Điểm giống và khác nhau cơ bản giữa quá trình hình thành hạt phấn và quá trình hình thành túi phôi là gì ? 
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa 
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi 
1 tế bào mẹ (2n) → 4 tiểu bào tử đơn bội (n) → hạt phấn (1 nhân dinh dưỡng + 1 nhân sinh sản ) 
GP 
NP 
4. Liên kết với slide 3 
1. Liên kết với slide 8 
2. Liên kết với slide 9 
3. Liên kết với slide 10 
Sự phát triển của hạt phấn và túi phôi 
Hoa 
Bao phấn 
Tế bào mẹ trong bao phấn 
Bốn tiểu bào tử đơn bội 
Bao tử đơn bội 
Hạt phấn 
Bầu nhụy 
Noãn có tế bào mẹ 
Noãn với đại bào tử sống sót 
Túi phôi 
Quan sát , mô tả quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi ? 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Nhân dinh dưỡng 
Nhân sinh sản 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Tế bào đối cực 
Tế bào cực 
Tế bào trứng 
Tế bào kèm 
Liên kết với slide 7 
Hoa 
Bao phấn 
Tế bào mẹ trong bao phấn 
Bốn tiểu bào tử đơn bội 
Bao tử đơn bội 
Hạt phấn 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Sự phát triển của hạt phấn 
Mô tả quá trình hình thành hạt phấn . 
1 tế bào mẹ (2n) → 4 tiểu bào tử đơn bội (n) → hạt phấn (1 nhân dinh dưỡng + 1 nhân sinh sản ) 
NP 
GP 
Liên kết với slide 7 
Sự phát triển của túi phôi 
Hoa 
Bầu nhụy 
Noãn có tế bào mẹ 
Noãn với đại bào tử sống sót 
Túi phôi 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Mô tả quá trình hình thành túi phôi . 
 1 tế bào mẹ → 3 tế bào con ( thoái hóa ) + 1 đại bào tử → túi phôi (3 tế bào đối cực + 1 tế bào trứng + 2 tế bào kèm + 2 nhân cực ) 
NP 
GP 
Liên kết với slide 7 
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh 
a. Thụ phấn 
Thụ phấn là gì ? Có những hình thức thụ phấn nào ? Phân biệt các hình thức đó ? 
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa 
 Khái niệm : Thụ phấn là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị tới nhụy 
 Các hình thức thụ phấn : Tự thụ phấn 	 Thụ phấn chéo 
 Quá trình thụ phấn : Hạt phấn sau khi được vận chuyển tới núm nhụy sẽ nảy mầm.  
1. Liên kết với slide 12 
3. Liên kết với slide 16 
4. Liên kết với slide 18 
2. Liên kết với slide 13 
Nhị đực 
Nhụy cái 
Quá trình thụ phấn 
 Thụ phấn là gì ? 
Liên kết với slide 11 
Hạt phấn 
Tự thụ phấn 
Thụ phấn chéo 
Hạt phấn 
Hoa cây 1 
Hoa cây 2 
Thực vật có những phương thức thụ phấn nào ? 
Thụ phấn nhờ gió 
Gió 
Thụ phấn nhờ động vật 
Thụ phấn nhân tạo 
Liên kết với slide 11 
Sự nẩy mầm của hạt phấn 
 Hoa 
 Hoa 
Bầu noãn 
Bầu noãn 
Bầu noãn 
Sự nẩy mầm của hạt phấn 
Nhân dinh dưỡng 
Nhân sinh sản 
 Liên kết với slide 11 
Thụ tinh là gì ? 
 Khái niệm : Thụ tinh là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành nên hợp tử , khởi đầu của cá thể mới 
Quá trình thụ tinh diễn ra như thế nào ? 
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh 
b. Thụ tinh 
Hợp tử(2n) 
Nội nhũ(3n) 
a. Thụ phấn 
Phim 
 Quá trình thụ tinh : 
Ống phấn xuyên qua vòi nhụy → lỗ túi phôi → túi phôi giải phóng ra 2 nhân (2 giao tử): 
 + Một nhân hợp nhất với tế bào trứng → hợp tử (2n) 
 + Nhân còn lại hợp nhất với nhân lưỡng bội ở trung tâm túi phôi → Nhân tam bội (3n), khởi đầu nội nhũ cung cấp dinh dưỡng cho phôi 
 Gọi là thụ tinh kép 
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh 
b. Thụ tinh 
a. Thụ phấn 
Sinh trưởng 
Tại sao gọi là thụ tinh kép?Thụ tinh kép có ý nghĩa gì ? 
 Cả 2 giao tử tham gia vào quá trình thụ tinh gọi là thụ tinh kép 
 Ý nghĩa : Hình thành , cấu tạo , dự trữ chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển cho đến khi hình thành cây con tự dưỡng đảm bảo cho hậu thế , thích nghi cao với điều kiện biến đổi của môi trường để duy trì nòi giống. 
1. Liên kết với slide 3 
4. Quá trình hình thành hạt , quả 
a. Hình thành hạt 
Quá trình hình thành hạt diễn ra như thế nào ? 
Noãn thụ tinh ( chứa hợp tử và tế bào tam bội) phát triển thành hạt. 
 + Hợp tử  phôi 
 + Tế bào tam bội  nội nhũ ( phôi nhũ ) 
Có những loại hạt nào ? 
Có hai loại hạt : 
 + Hạt có nội nhũ 
 + Hạt không có nội nhũ 
4. Quá trình hình thành hạt , quả 
(cây 1 lá mầm) 
(cây 2 lá mầm) 
1. Liên kết với slide 22 
2. Liên kết với slide 23 
3. Liên kết với slide 24 
Giao tử đực th ứ 2 (n) 
Giao tử đực th ứ 1 (n) 
Nhân lưỡng bội (2n) 
Tế bào trứng (n) 
+ 
+ 
Bầu nhụy 
Nội nhũ (3n) 
Hạt phấn 
Túi phôi 
Phôi(2n) 
Noãn 
Liên kết với slide 21 
 Phân biệt hạt cây 1 lá mầm và cây 2 lá mầm ? 
Nội nhũ 
Lá mầm 
Lá mầm 
Chồi mầm 
Thân mầm 
Rễ mầm 
Chồi mầm 
Thân mầm 
Rễ mầm 
Hạt cây 1 lá mầm 
Hạt cây 2 lá mầm 
Ngô 
Đậu đen 
Liên kết với slide 21 
b. Hình thành quả 
Quả được hình thành như thế nào ? 
 Quả do bầu nhụy phát triển thành . Quả không qua thụ tinh noãn gọi là quả đơn tính 
Quan sát tranh và hãy cho biết quả có cấu tạo như thế nào ? Nêu vai trò của quả 
4. Quá trình hình thành hạt , quả 
a. Hình thành hạt 
Liên kết với slide 3 
5. Sự chín của quả 
Quá trình chín của quả diễn ra như thế nào ? 
 Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về mặt sinh lý, sinh hoá làm cho quả chín có độ mềm , màu sắc , hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phát tán hạt . 
Quá c ó vai trò gì đối với thực vật và con người ? 
Hoàn thành các câu hỏi trắc nghiệm sau : 
Câu 1: Một tế bào mẹ hạt phấn giảm phân cho bao nhiêu hạt phấn ? 
A. 8 
C. 16 
B. 4 
D. 1 
Câu 2: Trứng được thụ tinh ở: 
A. Túi phôi 
B. Bao phấn 
C. Đầu nhụy 
D. Ống phấn 
Củng cố 
Câu 3: Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở TV hạt kín là gì ? 
A.Tiết kiệm vật liệu di truyền ( sử dụng cả 2 tinh tử ) 
B. Hình thành nội nhủ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây phát triển 
C. Hình thành nội nhủ chứa các tế bào tam bội 
D. Cung cấp dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới . 
Củng cố 
Câu 4: Ở thực vật hạt kín thụ tinh là : 
A. Quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy 
B. Sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành nên hợp tử 
C. Sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào đối cực 
D. Sự hợp nhất của nhân tế bào sinh sản với nhân của tế bào trứng 
Củng cố 
Câu 5: Ý kiến nào sau đây mô tả đặc điểm của quả giả là đúng ? 
A. Quả giả không có hạt 
B. Quả giả không có thụ tinh noãn 
C. Quả giả không có màu sắc và hương vị 
D. Quả giả thường bị thoái hoá 
Củng cố 
- Trả lời câu hỏi và làm bài tập SGK. 
- Chuẩn bị nội dung bài 43: Thực hành “Nhân giống vô tính ở thực vật”. 
Hướng dẫn về nhà 
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN! 
Đúng rồi 
1 
4 
2 
3 
5 
Sai rồi 
1 
4 
2 
3 
5