Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào (Chuẩn kĩ năng)

Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
Nêu các bước trong quy trình tạo giống bằng phương pháp gây đột biến ? Phương pháp này hiệu quả đối với đối tượng nào ? Vì sao ? 
1.Quy trình 
B1 : Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến 
B2 : Chọn lọc các thể đột biến có kiểu hình mong muốn 
B3 : Tạo dòng thuần chủng 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
 2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam 
Ở VSV: Xử lí bào tử nấm Penicllium  chủng Penicillum có hoạt tính Peniciline tăng gấp 200 lần dạng ban đầu. 
 Tạo ra nhiêu chung vi sinh vậtt,giống cây trồng có nhiều đăc điểm quý hiếm 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
Bài 19 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
1.Quy trình 
* Gây đột biến bằng tác nhân hóa học : 
Dùng Cônsixin, tạo các gống cây đa bội có năng suất cao. 
Cây dâu tằm (3n): bản lá dày, năng suất cao .  Dưa hấu,Nho (3n): không hạt và nâng cao hàm lượng đường 
Dưa hấu tam bội 
Bưởi tam bội không hạt 
Nho tam bội 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
1.Quy trình 
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam 
Thể tứ bội ở dâu tây 
Với kiến thức đã học , em hãy đề xuất cách thức nhận biết sơ bộ các cây tứ bội trong số các cây lưỡng bội ? 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
1.Quy trình 
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
( quan sát hình và hoàn thành phiếu học tập ) 
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật 
A 
 Lan Hài ( đặc hữu của Việt Nam) 
 Lan Hài ( đặc hữu của Tam Đảo ) 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật 
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật 
b) Lai Tế Bào Sinh Dưỡng ( TBXôma ) hay gọi l à dung hơp tế  bào trần: tạo giống TV Lai khác loài . 
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
Bài 19 
 Dung hợp 2 tế bào trần khác loài 
2n= 24 
(2n) 
Cây lai P omato 
72 NST (24+48) 
TB lai 
72 NST (24+48 ) 
Dung hợp t ế bào chất, nhân 
Loại bỏ thành xenlulozo 
(2n) 
2n= 48 
Mục đích của phương pháp này là gì? 
Tạo C ây lai mang đặc điểm di truyền của cả hai loài, sinh sản được . 
Nuôi cấy tế bào 
lai 
 k ết qu ả của phương pháp d ung hợp 2 tế bào trần khác loài 
c) Nuôi cấy H ạt P hấn hoặc Noãn chưa thụ tinh 
TB M ẹ H ạt Ph ấn 
A 
a 
A 
a 
Giảm phân 
Hạt phấn đơn bội (n) 
Môi trường nhân tạo 
 Dòng tế bào(a ) 
 Dòng tế bào(A ) 
Chọn 
l ọc 
Cây aa 
Cây a 
Dòng a 
L ưỡng bội hóa 
Hai loại giao t ử: A và a 
Nhận xét K iểu G en của cây lưỡng bội được tạo ra? 
Tạo cây lưỡng bội có KG đồng hợp tử về tất cả các gen. 
b) Lai Tế Bào Sinh Dưỡng ( TBXôma ) hay gọi l à dung hơp tế bào trần: tạo giống TV Lai khác loài . 
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
 Dòng lúa chiêm chịu lạnh 
II. Tạo Giống Bằng Công Nghệ Tế Bào : 
 1. Công nghệ Tế Bào Thực Vật : 
Các phương pháp 
 Cách tiến hành 
 Kết quả 
Nuôi Cấy Mô 
( Tế Bào ) TV 
Lai Tế Bào Sinh Dưỡng (TB Xôma ) 
Nuôi Cấy Hạt Phấn hoặc Noãn (n) 
Cho Mô (TB) vào ống nghiệm  tái sinh thành các cây hoàn chỉnh 
Nhân nhanh các giống cây quý hiếm từ một cây có kiểu gen quý  quần thể cây trồng đồng nhất về kiểu gen 
+ Loại bỏ thànhTB trước khi đem lai 
+Cho các tế bào đã mất thành tb của 2 loài vào môi trường đặc biệt để dung hợp vớinhau tạo TB lai . 
+ Nuôi cấy TB lai trong môi trường dinh dưỡng đặc biệt tạo cây lai . 
Tạo cây lai khác loài,mang bộ NST của 2 loài khác nhau (= Tạo Thể Song Nhị Bội ). 
 Tạo giống lai xa mà lai hữu tính không thực hiện được 
Hạt phấn hoặc noãn (n)  ống nghiệm  mô đơn bội . Xử lí hoá chất(cônsixin ) tạo cây lưỡng bội hoàn chỉnh 
Tạo cây lưỡng bội có kiểu gen đồng nhất về tất cả các gen. 
2. Công Nghệ Tế Bào Động Vật 
 Có 2 cách : 
 - Nhân bản vô tính 
 - Cấy truyền phôi 
Nếu bạn có 
 một con chó mang kiểu gen quý hiếm 
Làm thế nào bạn có thể 
tạo ra nhiều con chó có 
 kiểu gen y hệt như con chó của bạn ? 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
a/. Nhân Bản Vô Tính ở Động Vật  * Trong Tự Nhiên : 
2. Công Nghệ Tế Bào Động Vật 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
Bài 19 
* Qui trình Nhân Bản Vô Tính Cừu Dolly 
Cừu Cho Nhân TB Xôma (2n) 
Cừ u C ho T rứng 
Cừu Mang Thai Hộ 
 Cấy vào dạ con 
? 
G iống Cừu Cho Nhân 
Dolly 
N êu qui trình nhân bản vô tính ở cừu D ol l y ? 
Cừu con sinh ra mang đặc điểm di truyền của con cừu nào ? Tại sao ? 
phôi 
2.Công nghệ tế bào động vật a/ nhân bản vô tính động vật 
B1: - Tách TB tuyến vú của cá thể cho nhânvà nuôi trong phòng thí nghiệm;tách TB trứng của cá thể khác và loại bỏ nhân của TB này 
B2 : - Lấy nhân của TB tuyến cấy vào TB trứng đã loại nhân . 
B3: - Nuôi trứng đã được cấy nhân trong môi trường nhân tạo để trứng phát triển thành phôi . 
B4: - Cấy phôi vào tử cung của con cừu khác để nó mang thai và sinh con 
Hãy trình bày quy trình nhân bản vô tính động vật ? 
b. Cấy Truyền Phôi : 
Hãy cho biết Phương Pháp Tạo Giống Bằng Kĩ Thuật Cấy Truyền Phôi là gì ? Mục đích của phương pháp này ? 
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN 
II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
1.Công nghệ tế bào thực vật 
2. Công Nghệ Tế Bào Động Vật 
a. Nhân Bản Vô Tính ở Động Vật  
Bài 19 
 TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
2/ Công nghệ TB động vật 
b/ Cấy truyền phôi : 
Quy trinh tóm tắt:lấy phôi từ động vật cho , tách phôi thành hai hay nhiều phần,nuôi trong môi trường nhân tạo để hình thành các phôi riêng biệt.cấy các phôi vào các con cái(mang thai hô.)đê chúng mang thai và sinh con 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT