Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 20: Tạo giống nhờ công nghệ gen - Đỗ Thị Lợi

Kính chào thầy cô 
Chào các em học sinh 
GV : Đỗ Thị Lợi 
Kiểm tra bài cũ : 
Trình bày qui trình tạo giống cây khác loài bằng phương pháp lai tế bào xô ma ? 
Trả lời : Qui trinh gồm 3 bước là : 
-Loại bỏ thành tế bào 
-Dung hợp tế bào khác loài tạo TB lai bằng : Xung điện cao áp, Keo hữu cơ êtylen gli col,Vi rut xen đê giảm hoạt tính 
-Nuôi cấy tế bào lai thành cây lai bằng hoóc môn phù hợp 
Bài 20 - Tiết 21 
Tạo giống nhờ 
 công nghệ gen 
I.Công nghệ gen 
1-Khái niệm công nghệ gen 
2- Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen 
II. Ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi gen 
1- Khái niệm sinh vật biến đổi gen 
2-Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
I.Công nghệ gen 
1. Khái niệm công nghệ gen 
Thế nào là công nghệ gen? 
-Là qui trình tạo ra những tế bào 
Hoặc sinh vật có gen bị biến đổi 
 hoặc có thêm gen mới. 
-Kĩ thuật chuyển gen là 
kỹ thuật tạo ADN tái tổ hợp 
để chuyển gen từ tế bào này 
sang tế bào khác 
2.Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
a. Tạo ADN tái tổ hợp 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
-Tách chiết thể truyền ( Pla smit )và gen cần chuyển ra khỏi tế bào 
Enzim cắt 
Gắn đoạn bị cắt vào plasmit nhờ enzim nối Ligaza 
ADN tái tô ̉ hợp 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
Enzim cắt Restrictaza 
Dùng Restrictaza tạo đầu đính. 
Enzim cắt Restrictaza 
Dùng Liga za tạo ADN tái tổ hợp 
ADN của tế  bào nhận 
ADN Plasmit tái tổ hợp dạng vòng 
Chuyển đến tế bào nhận 
ADN tái tô ̉ hợp 
 Bước 2: 
Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận. 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
 Làm dãn màng = CaCl 2 hoặc xung điện 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
Bước 3 : 
Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp 
-Chọn thể truyền có gen đánh dấu 
để nhận biết được tế bào có ADN tái tổ hợp 
Ví dụ : chuyển gen phát sáng vào thân cây va ̀ chuột làm cho thân cây va ̀ thân chuột phát ra ánh sáng 
ë thùc vËt 
ë chuét 
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
1.Khái niệm sinh vật biến đổi gen 
Hệ gen của loài là AABBDD 
biến đổi thành : -AABBDDFF 
-AaBBDD, AAABBDD, AAAABBDD 
-AABB, AABBDD( Bất hoạt gen A) 
Sinh vật có hệ gen được con người làm biến đổi = cách : -Đưa thêm 1 gen lạ 
-Làm biến đổi 1gen có sẵn trong hệ gen 
-Loại bỏ hoặc bất hoạt 1 gen trong hệ gen 
Nhận xét hệ gen mới có gì khác hệ gen ban đầu ? 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
a. Tạo động vật chuyển gen 
b) Tạo giống cây trồng biến đổi gen 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
Cây bông chuyển gen Bt kháng sâu bệnh 
cây bông không chuyển gen 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
Gạo trắng 
Gạo vàng 
Cà chua chuyển gen chậm chín và kháng vi rút 
C©y ®u ®ñ ( Carica papaya L.) ®­ îc chuyÓn gen kh¸ng bÖnh virót ( tr¸i ) vµ c©y ® èi chøng (ph¶i) 
Cã kh ¶ n¨ng khang virót CMV 
§­ îc ®¸ nh gi ¸ lµ gãp phÇn vµo viÖc phôc håi nÒn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ®u ®ñ ë Hawaii. 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
c ) Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen  
Tạo ra dòng vi khuẩn mang gen của loài khác như gen insulin của người . Vk nhanh chóng sản sinh ra một lượng insulin làm thuốc chữa bệnh tiểu đường 
I.CN gen 
1. Khái niệm 
2.Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen 
II.Ứng dụng 
CN gen trong tạo giống biến đổi gen 
1.Khái niệm 
SV biến đổi gen 
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen 
Bài 20 : Tạo giống nhờ công ghệ gen 
Câu 1.Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác là vì: 
A. nếu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ không chui vào được tế bào nhận. 
B. nếu không có thể truyền thì gen có vào được tế bào nhận cũng không thể nhân lên và phân li đồng đều về các tế bào con khi tế bào phân chia. 
C. nếu không có thể truyền thì khó có thể thu được nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận. 
D. nếu không có thể truyền thì gen sẽ không tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận. 
Câu 2: Công nghệ gen là :  
A. quy trình công nghệ dung để tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi 
B.quy trình công nghệ dùng để tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới 
C.kĩ thuật gắn gen cần chuyển vào thể truyền . 
D.kĩ thuật đưa ADN tái tổ hợp vào tê ́ bào nhận 
Câu 3: ADN tái tổ hợp gồm : 
A. ADN của thể truyền và gen cần chuyển 
B. ADN của thể truyền và ADN của tê ́ bào nhận 
C. ADN của plasmid và gen cần chuyển 
D. ADN của virut và gen cần chuyển 
Câu 4: vì sau cà chua biến đổi gen có thể được bảo quản lâu dài mà không bị hỏng ?  
A.Vì có 1 gen trong hệ gen của chúng bị biến đổi 
B.Vì đưa 1 gen lạ vào hệ gen của chúng 
C.Vì chúng có khả năng kháng virut 
D.Vì gen làm chín quả bị bất hoạt 
Câu 5:Ưu thế nổi bật của kĩ thuật chuyển gen so với các phương pháp lai truyền thống là gì ? 
A.Dễ thực hiện , thao tác nhanh , ít tốn thời gian 
B.Tổng hợp được các phân tử ADN lai giữa loài này và loài khác 
C.Sản suất các sản phẩm sinh học trên qui mô công nghiệp 
D.Lai giữa các loài xa nhau trong hệ thống phân loại không giao phối được 
DẶN DÒ Các em vê ̀ nha ̀ học bài va ̀ soạn các phần sau : 
1.Tóm tắt bệnh phêninkêto niệu ở người bằng sơ đô ̀ ( xem phần I bệnh di truyền phân tư ̉ bài 20) 
2.Xem lại phần cơ chê ́ phát sinh thê ̉ lệch bội ( Bài 6: Đột biến sô ́ lượng NST ) va ̀ trình bày cơ chê ́ phát sinh hội chứng Đao 
3. Kê ̉ tên các loại bệnh ung thư mà em biết , nguyên nhân gây ra bệnh ung thư ? 
Chân thành cảm ơn!