Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 36: Quần thể sinh vật và mối quan hệ giữa các cá thể trong quần thể - Nguyễn Thị Thúy Hà

QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Thuý Hµ 
Th¸i B×nh, Ngµy 25 th¸ng 02 n¨m 2011 
Bµi 36 
Thao gi¶ng m«n 
Sinh häc 12 - CB 
tr­êng THPt NguyÔn ®øc c¶nh 
KiÓm tra bµi cò 
C©u 1: Tæng hîp c¸c nh©n tè v« sinh, h÷u sinh, mèi quan hÖ gi÷a chóng vµ t¸c ®éng tæng hîp lªn sinh vËt gäi lµ 
Nh©n tè sinh th¸i B. Mèi quan hÖ sinh th¸i 
M«i tr­êng C. Quy luËt t¸c ®éng tæng hîp 
M«i tr­êng 
C©u 2: C¸ r« phi ViÖt Nam sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn tèt trong kho¶ng nhiÖt ®é (20 0 C – 35 0 C), kho¶ng nhiÖt ®é ®ã gäi lµ 
Giíi h¹n sinh th¸i B. Kho¶ng thuËn lîi C. §iÓm cùc thuËn D. Kho¶ng chèng chÞu 
B. Kho¶ng thuËn lîi 
C©u 3: Nu«i ghÐp nhiÒu lo¹i c¸ trong ao: C¸ mÌ tr¾ng ¨n thùc vËt næi ë tÇng mÆt, mÌ hoa ¨n ®éng vËt næi ë tÇng mÆt, tr¾m ®en ¨n th©n mÒm ë tÇng ®¸y §©y lµ vÝ dô thÓ hiÖn ®iÒu g×? 
C¹nh tranh thøc ¨n gi÷a c¸c loµi sinh vËt B. C¹nh tranh kh¸c loµi 
C. Khèng chÕ sinh häc D. Ph©n ho¸ æ sinh th¸i 
D. Ph©n ho¸ æ sinh th¸i 
C©u 4 : Quy tắc Becman vµ Anlen thÓ hiÖn sù thÝch nghi h×nh th¸i cña sinh vËt víi nh©n tè sinh th¸i nµo? 
A. NhiÖt ®é 
B. ¸nh s¸ng 
C.§é Èm 
D. C¸c nh©n tè sinh th¸i 
A. NhiÖt ®é 
C©u 5. §éng vËt ®¼ng nhiÖt ë vïng «n ®íi so víi vïng nhiÖt ®íi cã kÝch th­íc c¬ thÓ th­êng (1) vµ c¸c bé phËn tai, ®u«i, chi th­êng (2) 
A. 1 – lín h¬n, 2 – lín h¬n 
B. 1 – lín h¬n, 2 – bÐ h¬n 
C. 1 – bÐ h¬n, 2 – lín h¬n 
D. 1 – bÐ h¬n, 2 – bÐ h¬n 
B. 1 – lín h¬n, 2 – bÐ h¬n 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
I. QuÇn thÓ sinh vËt vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
1. Kh¸i niÖm quÇn thÓ 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
I. QuÇn thÓ sinh vËt vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
1. Kh¸i niÖm quÇn thÓ 
QuÇn thÓ lµ tËp hîp c¸c c¸ thÓ trong, cïng sinh sèng trong mét kho¶ng.., vµo mét thêi gian nhÊt ®Þnh, cã kh¶ n¨ng vµ t¹o thµnh nh÷ng thÕ hÖ míi. 
cïng mét loµi 
kh«ng gian x¸c ®Þnh 
sinh s¶n 
1. §µn c¸ tr¾m trong ao 
2. §µn c¸ r« phi ®¬n tÝnh trong hå 
3. Mét ®µn chã Becgiª míi nhËp néi 
4. §åi cä ë Phó Thä 
5. Cá mäc ven hå T©y 
6. Lång gµ mua ngoµi chî 
? Tr­êng hîp kh«ng ph¶i quÇn thÓ 
thêi gian 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
I. QuÇn thÓ sinh vËt vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
1. Kh¸i niÖm quÇn thÓ 
D·y Tr­êng S¬n 
M­a nhiÒu 
N¾ng nãng 
2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
I. QuÇn thÓ sinh vËt vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
1. Kh¸i niÖm quÇn thÓ 
2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
Bµi 2- PHT: 
C¸c giai ®o¹n cña h×nh thµnh quÇn thÓ ? 
Giữa các cá thể thích nghi thiết lập các mối quan hệ sinh thái, các cá thể sinh sản và dần dần hình thành quần thể ổn định. 
 Đầu tiên, một số cá thể cùng loài phát tán tới một môi trường sống mới. 
Chän läc tù nhiªn 
 Những cá thể nào không thích nghi được với môi trường sẽ bị tiêu diệt hoặc phải di cư đi nơi khác. Những cá thể còn lại thích nghi dần với điều kiện sống. 
Thêi gian 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. 1. Quan hÖ hç trî 
1. KiÕm ¨n, lÊy dinh d­ìng 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. 1. Quan hÖ hç trî 
1. KiÕm ¨n, lÊy dinh d­ìng 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. 1. Quan hÖ hç trî 
1. KiÕm ¨n, lÊy dinh d­ìng 
2. Chèng kÎ thï vµ chèng l¹i ®iÒu kiÖn sèng bÊt lîi 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. 1. Quan hÖ hç trî 
1. KiÕm ¨n, lÊy dinh d­ìng 
2. Chèng kÎ thï vµ chèng l¹i ®iÒu kiÖn sèng bÊt lîi 
3. Ho¹t ®éng sinh lÝ sinh s¶n , tiªu ho¸ 
Min: 10.000 c¸ thÓ/ QT 
Min: 25 c¸ thÓ/ QT 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
I. QuÇn thÓ sinh vËt vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ 
II. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. 1. Quan hÖ hç trî 
QuÇn tô c¸ thÓ 
2 . Hç trî 
3 
Kh¶ n¨ng kiÕm ¨n 
Kh¶ n¨ng chèng l¹i kÎ thï vµ ®iÒu kiÖn bÊt lîi 
 Kh¶ n¨ng sinh s¶n 
4. HiÖu qu¶ nhãm 
Thùc hiÖn 
bµi tËp 4 - PHT 
ý nghÜa quan hÖ hç trî gi÷a c¸c c¸ thÓ : 
+ đảm bảo cho quần thể tồn tại một cách ổn định 
+ khai thác được tối ưu nguồn sống 
+ làm tăng khả năng sống sót sinh sản của các cá thể. 
§êi sèng 
x· héi 
Bµi 36 : QuÇn thÓ sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. Quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
II. 2. Quan hÖ c¹nh tranh 
?. Khi nµo xuÊt hiÖn quan hÖ c¹nh tranh 
?. Chóng c¹nh tranh nhau vÒ nh÷ng g×? 
?. Ho¹t ®éng ®Ó gi¶i quyÕt sù c¹nh tranh trªn 
GÊu ë Chuchil – Canada 
? ý nghÜa Sinh th¸i cña sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c¸ thÓ trong quÇn thÓ 
Duy tr× sè l­îng c¸ thÓ trong quÇn thÓ ở mức phù hợ p  đảm bảo sự tồn tại và phát triển của quần thể. 
+ Khi mËt ®é c¸ thÓ trong QT qu¸ cao 
+ §K m«i tr­êng sèng kh«ng ®ñ cung cÊp 
+ Thøc ¨n 
+ N¬i ë (AS, oxi, .) 
+ Mïa sinh s¶n c¹nh tranh nhau b¹n t×nh 
* Thùc vËt: HiÖn t­îng tØa th­a ¸nh s¸ng 
* §éng vËt : di c­ ®i n¬i kh¸c, ®¸nh nhau, ¨n thÞt lÉn nhau,kÝ sinh ®ång lo¹i, øc chÕ c¶m nhiÔm. 
 LuyÖn tËp 
C©u hái 
Tr¶ lêi 
1 . V× sao chim ¨n theo ®µn dÔ kiÕm ¨n h¬n chim sèng ®¬n ®éc? 
2. C¸ mËp thô tinh trong nh­ng ph«i në tr­íc ¨n trøng vµ ph«i në sau  Sè c¸ mËp con rÊt Ýt nh­ng rÊt khoÎ m¹nh. §©y lµ hiÖn t­îng g×? Thuéc lo¹i quan hÖ nµo 
3 . Trång cá ba l¸ theo khãm sau 84 ngµy kÓ tõ khi h¹t n¶y mÇm chØ cßn l¹i 1230 c©y trong tæng sè 1670 c©y/ 1m 2. HiÖn ®ã t­îng lµ g×? Thuéc lo¹i quan hÖ nµo ? 
Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: 
Do kÝch thÝch t×m måi vµ b¸o hiÖu n¬i cã thøc ¨n 
HiÖn t­îng ¨n thÞt ®ång lo¹i 
 Quan hÖ c¹nh tranh cïng loµi 
HiÖn t­îng tØa th­a 
- Quan hÖ c¹nh tranh cïng loµi 
 Bµi tËp vÒ nhµ 
¸ p dông kiÕn thøc bµi 36 víi néi dung c¸c mèi quan hÖ c¹nh tranh, hç trî ®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trong ®êi sèng con ng­êi? 
Bµi 2 . 
h óc thÇy c« vµ c¸c em 
m¹nh khoÎ – thµnh c«ng