Bài giảng - Tài chính ngân hàng - Chương IV: Thanh Toán Điện Tử

 để đảm bảo an toàn giao dịch
THẺ TÍN DỤNG

Trình duyệt Web 
khách hàng
HTTP server CGI(*) script

Xử lí đơn
¢¢¢
Ngân hàng
CSDL đơn
mua hàng
Tách dữ liệu
Đơn đặt hàng HTML
Đơn đặt hàng do 
khách hàng điền vào
Server kinh doanh
Chuyển
yêu cầu
ủy quyền
Xử lí dữ liệu thẻ tín dụng và dữ liệu đặt mua hàng với
dạng HTML và trình CGI (không an toàn)
(*): Common Gateway Interface 
THẺ TÍN DỤNG

Trình duyệt Web 
khách hàng
HTTP server CGI(*) script

Xử lí đơn
¢¢¢
Ngân hàng
CSDL đơn
mua hàng
Tách dữ liệu
Đơn mã hóa
Đơn mã hóa
với dữ liệu
Server kinh doanh
Chuyển
yêu cầu
ủy quyền
Mã hóa / 
Giải mã
Xử lí dữ liệu thẻ tín dụng và dữ liệu đặt mua hàng với
dạng HTML và trình CGI (an toàn với giao thức SSL) 
(*): Common Gateway Interface
THẺ TÍN DỤNG

Trình duyệt Web 
khách hàng
HTTP server Giải mã và tách dữliệu mua hàng
CSDL đơn
mua hàng
Đơn đặt hàng HTML
(Có thể được
mã hóa)
Server kinh doanh
Chuyển
yêu cầu
ủy quyền
mã hóa
Mã hóa / 
Giải mã
Xử lí dữ liệu thẻ tín dụng và dữ liệu đặt mua hàng với trình hỗ trợ
“chiếc ví (wallet)’’ và một đối tác xử lí thẻ tín dụng tin cậy thứ 3
CyberCash hoặc đối tác
tin cậy thứ ba khác
Wallet
Dữ liệu đặt
hàng
CÁC CÔNG TY CẤP QUYỀN GIAO DỊCH BẰNG 
THẺ TÍN DỤNG
„ Credit-card Transaction Enablers:
• Công ty đã thiết lập các mối quan hệ với các tổ chức
tài chính, những tổ chức này chấp nhận thanh toán
trực tuyến bằng thẻ tín dụng đối với khách hàng
thương gia
„ iCat
„ Trintech
„ CyberCash
„ NextCard
„ Công ty CyberCash
CÔNG TY CYBERCASH
„ Giúp các doanh nghiệp nhận tiền thanh toán qua
Internet
„ Công nghệ CashRegister:
• Thương gia có thể nhận số hiệu thẻ tín dụng, gửi số
hiệu này đến các tổ chức tài chính để xác minh, chấp 
nhận thanh toán bằng thẻ tín dụng trong một môi 
trường an toàn trên Web
• Kết nối trực tiếp từ Web server của CyberCash đến 
Website của khách hàng
• Khi mua hàng, khách hàng nhập số thẻ tín dụng và
thông tin về chuyển giao hàng (có thể trên giao thức
HTML)
• CyberCash sẽ xác minh tính hợp pháp, khi được xác
nhận, việc mua sắm được thực hiện và tiền được chuyến 
điện tử từ tài khoản người mua đến tài khoản người
bán.
THẺ TÍN DỤNG
(8) Thông tin mua hàng
Xử lí giao dịch thẻ tín dụng trực tuyến dùng CyberCash
hoặc Verifone
☺☺ v
Phần mềm
mã hóa
Bộ xử lí thành
phần thứ ba
(CyberCash
hoặc Verifone)
Bộ xử lí thẻ tín
dụng
(6) OK
(7) OK
(3) Kiểm tra tính xác thực
và khả năng thanh toán
của Thẻ tín dụng
¢¢¢
Ngân hàng
Báo cáo mua hàng hằng tháng
(4) Xác nhận
(5) Ủy quyền
Người bán hàngNgười mua hàng
(1) Số thẻ tín dụng và mã hóa điện tử
(2) Chuyển qua
CÔNG TY CYBERCASH
„ CyberCash Instabay cho phép khách hàng lưu thông
tin mua sắm của họ trong một Instabuy e-wallet
• e-wallet: lưu thông tin về mua sắm
„ Bằng cách dùng các máy chủ dự phòng, CyberCash
giảm thiểu thời gian ngưng hoạt động
„ CashRegister ghi lại tất cả những giao dịch đã xảy ra 
(giữa người bán và người mua)
„ Mọi thông tin về tài chính truyền qua Internet đã 
được mã hóa và kí số
„ CyberCash cung cấp các dịch vụ «phát hiện lừa đảo» 
để bảo vệ người bán
LỪA ĐẢO THẺ TÍN DỤNG TRỰC TUYẾN
VẤN ĐỀ ĐẶT RA
„ Chargeback:
• Khi người giữ thẻ quả quyết rằng việc mua sắm được
thực hiện bởi người không được phép (mạo danh) 
nhưng ấy lỗi không thuộc người giữ thẻ hoặc khi không
nhận được hàng
Æ Khoản phí này không thuộc trách nhiệm người giữ thẻ
Æ Thường là người bán phải chịu trách nhiệm
„ Visa Card:
• Danh sách các mô hình rủi ro
• Danh sách Best practices
THẺ TÍN DỤNG: CÁC LOẠI THẺ
„ Charge card (department store card):
• Những thẻ phát hành bởi các công ty, loại thẻ này chỉ 
được sử dụng và mua hàng trong cửa hàng của công ty 
đấy mà thôi. 
• VD: Sears, K-mart, Wal-mart
„ Gasonline: Thẻ đổ xăng
• Chỉ dùng để đổ sang tại các cây xăng của các công ty
phát thể
• Shell, BP
„ American Express:
• Regular American Express (thẻ màu xanh)
„ Credit line (số tiền mua thiếu lại): không giới hạn
„ Lệ phí hàng năm (cao): 79 USD
„ Hóa đơn gửi hàng tháng và phải trả hết một lần (một tháng
xài 500 USD thì phải trả hết trong tháng đấy).
• American Express Gold Card
„ Thu nhập trên 30.000 USD / năm
• American Express Platinum: 100.000 USD
THẺ TÍN DỤNG: MỘT SỐ VÍ DỤ CỤ THỂ
„ American Express Blue:
• Cho phép doanh nghiệp đối chiếu thu chi và thực hiện
giao dịch trực tuyến và ngoại tuyến
• Có cả 2 chức năng (trả một lần hay trả góp)
THẺ TÍN DỤNG: MỘT SỐ VÍ DỤ CỤ THỂ
„ Visa & Mastercard:
• Hai loại thẻ này có thể nói là giống nhau, chỉ khác nhau
về tên gọi
• Cho phép mua hàng hoặc rút tiền rất dễ dàng
THẺ TÍN DỤNG: MỘT SỐ VÍ DỤ CỤ THỂ
„ Các loại thẻ Visa & Mastercard:
• Regular Visa & MasterCard:
Credit line bắt đầu từ khoảng
500 USD (lệ phí 39 USD / năm)
• Gold Visa & Gold Mastercard:
Credit line bắt đầu từ 5000
USD (lệ phí 50 USD / năm)
THẺ TÍN DỤNG: MỘT SỐ VÍ DỤ CỤ THỂ
„ Các loại thẻ Visa & Mastercard:
• Platium Visa & Mastercard:
Người có lợi tức hàng năm cao
Credit bắt đầu tối thiểu là 5000
Thường là 10000
• Sercure Visa & Mastercard:
Dùng cho người có tín dụng xấu
hoặc không có tín dụng
Bạn phải đặt cọc tiền vào ngân
hàng và credit line bằng với
số tiền mà bạn đặt cọc
SÉC ĐIỆN TỬ
„ Cơ chế họat động:
• Séc giấy là một bức thư gửi tới ngân hàng đề nghị
chuyển tiền từ một tài khoản này đến một tài khoản 
khác.
• Bức thư này gửi đến người nhận tiền, họ kí nhận 
(thường là vào mặt sau) và xuất trình giấy này với ngân
hàng để nhận tiền.
• Sau khi tiền được chuyển, séc (đã hủy) được chuyển trở
lại người trả tiền để làm chứng từ cho việc thanh toán
SÉC ĐIỆN TỬ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
„ Hệ thống séc điện tử dùng chứng nhận và chữ kí số
• Hai hệ thống đã được triển khai:
„ FSTC (Financial Services Technology Corporation
„ CyberCash
„ Vấn đề bảo mật (tốt hơn so với séc giấy) Æ chữ kí 
điện tử
„ Séc đảm bảo
• Phần mềm xử lí thanh toán điện tử (EPH – Electronic
payment handler)
• Giao dịch tiền tệ dùng trong hiệp hội ngân hàng hối
đoái tự động quốc gia (National Automated Clearing 
House Association) Æ các doanh nghiệp có thể dùng 
FSTC để thanh toán các hóa đơn từ các doanh nghiệp
khác.
TIỀN SỐ
„ Digital Cash:
• Chỉ dựa trên các con số tương đương (tiền tệ chỉ là các
xâu chữ số), ngân hàng phát hành các xâu chỉ số, đồng
thời khấu trừ vào tài khoản của người rút tiền.
„ X (khách hàng) mua hàng của V
„ X dùng máy tính cá nhân tạo ra một số (thường là bằng số
tiền mua hàng – giả sử 100 USD) và gửi tới ngân hàng (sau
khi mã hóa)
„ Ngân hàng giải mã, xác nhận là đến từ X và khấu trừ vào
tài khoản của X là 100 USD
„ Ngân hàng bổ sung chữ kí số của mình cho số (tiền) đấy, 
chuyển trả về cho X
„ X gửi số (tiền) đấy đến V
„ V gửi số đến ngân hàng, ngân hàng của V xác định và bổ
sung vào tài khoản của V (100 USD)
• Giải quyết các vấn đề liên quan đến bí mật cá nhân
• Người bán tránh được những chi phí giao dịch khi dùng
thẻ
TIỀN SỐ
„ Digital Cash:
TIỀN SỐ
„ Gift Cash:
• Một cách giúp người tiêu dùng mua sắm trên mạng mà
không dùng thẻ tín dụng
• Bán theo điểm (points), khách hàng có thể mua lại tại 
các website bán hàng lớn
• VD: Mua một món hàng Æ 100 điểm, tích lũy số điểm
này để có thể mua một món hàng có giá trị tương
đương.
„ Tiền thưởng theo điểm (Points – based rewards):
• Được điểm khi hoàn tất một công việc cụ thể
• VD: Đăng kí mua một sản phẩm, thăm viếng một trang
web
• Khách hàng có thể dùng điểm này để mua sắm trên
mạng
E-WALLET
„ Lưu thông tin về hóa đơn và chuyển hàng để khách
hàng xem trên web
„ Lưu séc điện tử, tiền điện tử và thông tin về thẻ tín
dụng
„ Những nội dung cơ bản của e-wallet:
• Name - Tên
• Shipping adress – Địa chỉ gửi hàng
• Billing adress – Địa chỉ hóa đơn
• Credit card information – Thông tin thẻ tín dụng
„ Các công ty thẻ tín dụng cung cấp nhiều loại hình e-
wallets:
• Visa e-wallets
• Entrypoint.com
„ Cung cấp thanh công cụ trên màn hình desktop có chứa e-
wallet
THANH TOÁN (GIAO DỊCH) NGANG CẤP
„ Cho phép chuyển tiền trực tuyến giữa các người mua
„ eCash
• Cho phép chuyển tiền điện tử bằng e-mail giữa hai 
người có tài khoản tại ngân hàng eCash-enabled
„ PayPal
• Cho phép gửi tiền bằng e-mail đến bất kì ai có địa chỉ e-
mail
• Có thể dùng để thanh toán các mặt hàng đấu giá thời
gian thực (giao dịch được thực hiện ngay sau khi được
khởi động)
• Giảm rủi ro lừa đảo
THẺ THÔNG MINH (SMART CARD)
„ Thẻ có chưa bản mạch
„ Đọc thông tin trên thẻ và cập nhập thông tin cần có
máy đọc thẻ
THANH TOÁN NHỎ (MICROPAYMENTS)
„ Các thẻ tiền mặt điện tử nhỏ ở mức vài xu (cent được
gọi là vi tiền mặt
„ Các giao dịch tức thời, chi phí thấp với việc dùng vi
tiền mặt gọi là các vi giao dịch
„ Đặc điểm:
• Thanh toán nhanh chóng
• Ít rủi ro
• Vấn đề bí mật cá nhân và mã hóa
„ Ví dụ:
• Người bán trả lệ phí cho mỗi giao dịch dùng thẻ tín
dụng
• Mua một bản dự báo thời tiết, một đoạn nhạc, một
chương sách điện tử...
„ Người mua (hoặc bán) có thể tích lũy các khoản chi 
phí nhỏ để tránh dùng vi tiền mặt
THANH TOÁN TRONG 
GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC TẠI VIỆT NAM
„ Thanh toán bằng tiền mặt cho người giao hàng
„ Thanh toán bằng hình thức chuyển khoản
„ Thanh toán bằng thẻ tín dụng
„ Thanh toán qua Western Union
„ Chuyển khoản bằng ATM
„ Thanh toán bằng check
„ Thanh toán qua điện thoại di động bằng tin nhắn “M-
Banking”
„ Thanh toán bằng thẻ GOLD (Gold Card)
„ Thanh toán bằng thẻ quà tặng Gift (Gold Gift)
THANH TOÁN BẰNG THẺ GOLD 
(GOLDCARD)
„ Goldcard do Golmart phát hành giúp khách hàng mua
hàng trên Siêu thị được nhanh chóng và tiện lợi.
„ Sử dụng thẻ không cần ký quỹ nếu đơn vị ký hợp đồng
là doanh nghiệp.
„ Thanh toán cho Golmart một lần vào cuối tháng.
„ Được hưởng các chính sách ưu đãi khi mua hàng/sử
dụng dịch vụ tại các cửa hàng có biểu tượng Goldcard.
Thẻ quà tặng GIFT CARD - người được tặng thẻ có thể chọn
mua bất kỳ hàng hóa tùy thích trên siêu thị Golmart
Thanh toán bằng thẻ Quà tặng (Gift Card)